If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Bağlandığınız bilgisayar bir web filtresi kullanıyorsa, *.kastatic.org ve *.kasandbox.org adreslerinin engellerini kaldırmayı unutmayın.

Ana içerik

Bilgisayarlı Tomografi, MR ve Anjiyografi İle İnme Teşhisi

Tıp ve sağlıkla ilgili içerik için, http://www.khanacademy.org/science/healthcare-and-medicine MCAT içeriği için de http://www.khanacademy.org/test-prep/mcat web sitelerinden bizi ziyaret edebilirsiniz. Bu videolar tıbbi tavsiye niteliğinde olmayıp sadece bilgilendirme amaçlıdır. Videolar kesinlikle tıbbi tavsiye, tedavi ve teşhis amaçlı kullanılmamalıdır. Sağlık sorunlarınızla ilgili her zaman bir doktora başvuruda bulunun. Khan Academy’de izlediğiniz videolar sonucu, doktor tavsiyelerini görmezden gelmeyin ya da doktora gitmekte gecikmeyin. Orijinal video Vishal Punwani tarafından hazırlanmıştır.

Tartışmaya katılmak ister misiniz?

Henüz gönderi yok.
İngilizce biliyor musunuz? Khan Academy'nin İngilizce sitesinde neler olduğunu görmek için buraya tıklayın.

Video açıklaması

ama bilmeden şüphelenildiğinde mümkün olduğu kadar çok beyin dokusunun kurtulabilmesi için acil teşhis ve Tedavinin ne kadar önemli olduğunu biliyoruz teşhis nasıl yapılıyordu Doktorlar hastanın nörolojik sisteminde meydana gelmiş olabilecek hasarları anlayabilmek için hastaya belirtiler hakkında soru sorup muayene ederler ama teşhisin çok önemli bir parçası da hastanın beyninin görüntülenip beyinde neler olup bittiğinin anlaşılmaya çalışılması dır bunun için şimdi size beynin nasıl görüntülene bileceğin den ve bu yöntemlerin en önemlilerinden bahsetmek istiyorum yapılacak ilk görüntüleme BT olarak da bilinen bilgisayarlı tomografi dir bunu değişik açı ve seviyelerden birçok görüntü elde edilmesini sağlayan özel bir röntgen çeşidi olarak düşünebilirsiniz elde edilen görüntüler en yeni hemen hemen her seviyesinde neler olup bittiğine dair bir fikir verir ekranda BT ile elde edilmiş ve sanki beynin önden arkaya doğru bir kesiti alınmış gibi görünen ve eksensel görüntü adı verilen bir beyin görüntüsü görüyorsunuz Bu görüntü normal bir beyne ait Açıkçası bu benim için inmeden bahsetmemiz mümkün değil Hemen birkaç noktaya dikkatinizi çekmek istiyorum Bu arada beyne alt kısmından üst kısmına doğru bakıyoruz bu durumda bu sol Bu da sağ taraf alıyor ve bundan sonra göreceğimiz tüm görüntüler de aynı şekilde olacağı için bunu aklınızda tutun Evet normal bir beyin BT yani bilgisayarlı tomografide nasıl görülür özellikleri nelerdir Öncelikle beyin dokusunun sanki bir kalemle çizilmiş kadar düzgün olan kıvrımlarını görmek mümkün beynin yüzeyindeki gri madde ile beynin iç kısımlarındaki beyaz maddenin yansımaları farklı olduğundan Bey bir süre ile yüzeyin hemen alt kısmında farklı göründüğünü fark etmiş olmalısınız Bir de normal bir beynin ne kadar simetrik görüldüğüne de dikkatinizi çekmek istiyorum Evet sağ ve sol taraf hemen hemen birbirinin aynısı isterseniz bir de inme geçirmiş bir beyni inceleyelim şimdi işler biraz ilginç geçecek Çünkü inme geçirmiş ya da geçirmekte olan birinin ilmeği takip eden dakikalar ya da birkaç saat içinde çekilmiş görüntüleri ne bakarsanız o kişinin ilmeğe geçirmiş olduğunu Anlayamazsınız ve elde edeceğiniz görüntü buradaki ne çok benzer bir görüntü olur Çünkü inmeden kaynaklanan değişikliklerin görüntülenmesi zaman alır ilminin yarattığı hasar ve değişikliklerin tomografiye yansıması ilmeden Neredeyse yarım gün daha da net olmak gerekirse 12 ile 18 saat sonra gözlemlenebilir Tüm bunları açıklığa kavuşturduğu muza göre tomografi Ama her ne kadar çok farklı bir beyin dokusuyla karşılaşmıyor olsak da inmeye sebep olan pıhtı görüntüleyebiliriz mesela burada inmeden hemen bir iki saat sonra çekilmiş bir tomografi var buradaki beyazımsı şeyi görüyor musunuz bu sol orta Serebral arter dir hemen göze çarpıyor değil mi bazılarınız bunun çok fazla şişmiş olduğu bile söylenebilir bu hiperdens orta Serebral arter işareti olarak bilinir ve burada bir pıhtı olabileceği anlamına gelir Evet zaman zaman inmeden hemen sonra çekilmiş tomografiler de buna benzer şeyler görmek mümkündür Şimdi size farklı bir görüntü göstermek istiyorum Bu ilmeden 48 saat sonra ait bir tomografi bu kısım şişmeye başlamış nöronlar şişerek ölüyor ve beynin bu kısmında ki enflamasyon da şişmeye sebep oluyordu hatırlıyorsunuz değil mi şişmenin Beynin sol tarafında ve dış kısmında oluşturmada dikkatinizi var Bunun nedeni beynin dış kısımlarına kan getiren damar ın orta Serebral arter olmasıdır Bu arada teşhisi neresinde olduğumuza Gelecek olursak Muhtemelen hastanın öyküsü alınmış fiziksel muayenesi yapılmış ve vücudunun sağ tarafı ile ilgili Örneğin sağ uzunlarda zayıflık gibi bazı problemlere rastlanmıştır bu durum Beynin sol tarafında bir sorun olduğuna dair ipucu verir ve tomografide teşhise destek olur Buna ek olarak inme geçiren beyindeki kıvrımların normal beyin kadar düzgün olmadığını görmek te Mümkün çünkü şişme yaşanmış beynin yüzeyde giderek iş kısmına benzemeye başlıyor Oysa normal beynin gri maddesiyle bunun altında yer alan beyaz maddesi ne kadarda farklıydı Öyle değil mi Evet inme geçiren bir beyinde gri ve beyaz madde arasındaki fark azalır ve tomografi de bu görüldüğünde bunu inmenin başka bir belirt ve yorumlamak mümkündür son olarak Beynin sağ ve sol tarafındaki simetrinin de bozulduğundan bahsetmek istiyorum ilmeğe geçiren Beynin sol tarafının sağa doğru çıkıntı yaptığını görebiliyoruz Bu da buradaki şişliğin bir sonucudur ve kitle etkisi olarak da bilinir bu kötü bir durumdur Çünkü beynin bazı kısımları yer değiştirmeye zorlandığı ve diğer yerlere sıkıştırdı için ölümle sonuçlanabilir bu görüntüde sol taraftaki şişliğin buradaki ventrikülleri nasıl da kaydırıp hacminin azalmasına sebep olduğunu görüyorsunuz değil mi bu ventriküler beynin içinde yüzdüğü ve beyni besleyen beyin omurilik sıvısına üretirler Bu arada bu görüntülerin en sık görülme inme çeşidi olan iskemik inme ait görüntüler olduğunu da eklemek istiyorum Bu da hemorajik inme ait bir görüntü bilgisayarlı tomografi hemorajik inme lerin teşhisi için son derece etkili bir yöntemdir Serebral da bu hem Kafatası boşuna sızan kan tomografide anormal ve parlak alanlar olarak görüntülenir ler Evet Bu gördüğünüz kan oluyor isterseniz şimdi bu tomografileri bir kenara bırakalım ve yine bilgisayar destekli olan başka bir görüntüleme yönteminden bahsedelim tomografiye bu kadar zaman ayırmamız sebebi ise gerçekten de inme teşhisi sırasında ilk başvurulan ve hastanın durumu hakkında oldukça değerli bilgiler içeren bir görüntüleme yöntemi olması ekranda gördüğünüz görüntüleme yönteminin adı BT anjiyografi bu yöntemde damar yoluyla verilen kontrast madde damarların boyanarak tomografide parlamasına yol açar Bu sayede ilminin nerede gerçekleştiğini bulmak kolaylaşır hemen şuraya dikkatinizi çekmek istiyorum kan damarları düzgün bir şekilde ilerliyor devam ediyor Devam ediyor ve hop işte burada bir sorun var anormalliği görüyorsunuz değil mi Evet inmeye sebep bu muhtemel olan tıkanıklıklar burada ve bu görüntüleme yöntemi ile tıkanıklığın yerini tespit etmekte son derece kolay başka bir anjiyografide bilgisayar yazılımının yardımıyla damarları çevreleyen beyin dokusu Kafatası gibi kısımlar gizlenip sadece Serebral kan damarlarının görüntülenmesi sağlanabilir çok mantıklı değil mi görüntüde beyindeki damarlar dışında hiçbir şey olmadığından buradaki görüntü inmenin kaynağının ne olduğu hakkında oldukça iyi bir fikir verebilir şu ana kadar herşey normal iyi görünüyor iyi görünüyor ama burada bir tıkanıklık var ve Kan akışı kesilmiş Kısacası bu kısımdaki beyin dokusu için durum Hiç de iyi değil Bu videoda bahsetmek istediğim son görüntüleme yöntemi ise şu ana kadar ismi duyduğunuz dan emin olduğum emar yani manyetik rezonans Aslında emer cihazına mutlaka televizyonda görmüşsünüzdür mesela hastanelerin gösterildiği diziler di Her neyse bu bu manyetik alanlar ve Radyo dalgaları kullanılarak vücudun yüksek çözünürlükte görüntülerini elde eder beyin söz konusu olduğunda ise beyin dokusu ve bunu çevreleyen yapılara ait görüntüler elde edilir hatta iskemik inmeli tespit etmede emar yöntemi bilgisayarlı tomografiye göre daha hassastır ancak emer cihazları Her yerde bulunmaz ve bir görüntülemeyi tamamlamak için çok daha fazla zaman gerektirir Şimdi size birkaç emer görüntüsünü göstermek istiyorum bilgisayarlı tomografide inme sonrası beyindeki değişiklikleri görebilmek için zamana ihtiyacımız olduğunu söylemiştim Mesela bir gün kadar emarda durum böyle değil bu görüntüler inmeden Sadece yarım saat sonra elde edildiğine İnanabiliyor musunuz sağ orta Serebral arter bölgesindeki iskemik değişiklikler hemen göze çarpıyor bu görüntüler s beyindeki kan dolaşımını tespit etmek için çekilmiş özel emer görüntüleri bu kısımlar normal Ama bunlar ama sol taraftaki kısımda kan dolaşımının eksik olduğunu söyleyebiliriz ve bu daha sol orta Serebral arter de pıhtı anlamına gelir Çünkü orta Serebral arter beynin bu kısmına kan taşıyan damardır bu görüntüler hasta inme belirtilerini göstermeye başladıktan Bir saat sonra çekildiler Evet emar ilmeği saklamakta son derece hızlı bir yöntemdir inceleyeceğimiz son görüntü fleur emar sekansı olarak biliniyor bu yöntemde bilgisayar beyindeki tüm sıvıları gizleyerek geriye sadece beyin dokusuna ait bir görüntü kalmasını sağlar bu yüksek çözünürlükteki Keskin görüntüde beyninin sol kısmında bir lezyon olduğunu Yani hasarın burada gerçekleştiğini görmek mümkün Evet bu videoda inmenin teşhis ve tedavisinde kullanılabilecek görüntüleme yöntemleri olan bilgisayarlı tomografi anjiyografi ve emardan bahsettik abone ol