Kılcal Damarların Üç Türü

Evet evet işte yine ben başlıyoruz Hadi bakalım şimdi bugün kapillerden yani kılcal damarlardan bahsedelim üç temel kılcal damar türünü de buraya çiziyorum ilk olarak sürekli kılcal damarlarla başlıyoruz zaman kaybetmeyelim diye önceden çizdim bunu sürekli kılcal damarlar Vücutta en yaygın olan kılcal damarlardır Bu yüzden bu grupla başlıyorum arka diyeceğiniz bir kaç şeyden bahsedeyim şimdi dört tane çekirdeğin olduğunu görebilirsiniz yani burada 4 hücre var Bunlar Kılcal damarın baktığımız kısmını oluşturur Bir de içinden geçen bir kırmızı kan hücresi var değil mi Sağ kısımda ise enine kesit bulunuyor Aslında kılcal damarı incelemek için eline kesek Sağdaki çizim gibi birşey görürüz var ama şimdi bahsetmek istediğim iki önemli şey var ilki bu iki hücre arasında küçük bir boşluğun olması belirgin olsun diye sarıya boyuyorum bu boşluğa Hücreler arası Aralık denir bu Hücreler arası Aralık sarıya boyadım kısım enine kesiti işaretle Mem gerekirse İşte tam buraya bir ok çizebilirim ikisinin birleşmediği küçük aralığı yani boşluğu ya da yarı işte burada görebilirsiniz ha işaretlemek istediğim iki yer daha var biri burada diğeri de sarı olan yer ve bunlar buraya ve buraya karşılık geliyor İki hücre arasında Gerçekten güzel ve birleşme var biz buna sıkı bağlantı diyoruz oldukça iyi değilsin baktığımızda Neden böyle dendiğini anlayabilirsiniz bu bu bağlantılar işte burada burada sarı oklarla işaretlediğim yerde de önceden çizmeliyim bir şey var ve onu şimdi yeşile çizeceğim bir dakika bu hücrelerin altında bir çeşit Katvan ve bu hücrelerde kılcal damar duvarını oluşturuyor bu Hücreler arası Aralık dışında kan bu katmana dokunmaz bu katmana bazen zar denir buraya çizdiğim yeşil şey pazarımız basar aslında bir evin temeli gibidir hücrelerimizi temeli oturtur ve yerinde tutar bu katman çoğunlukla proteinden oluşur Şimdi size yaptığım ikinci çizimi göstereyim bu bizim ikinci kılcal damar türü müzk pencereli kılcal damar ama ikincisinde fenestrasyon yani pencere denilen küçük açıklıklar vardır ilk ile ikincisi arasındaki büyük farkı görebilirsiniz pencereler bunlara gözenek veya delik de diyebilirsiniz gözenekler Kılcal damarın her yerindedir Tıpkı öncekinde olduğu gibi yol boyunca uzanan 4 hücremiz 4 çekildiğimiz ve bir küçük kırmızı kan hücre miz var Ha bir de Hücreler arası Aralık var size nerede olduğunu göstereyim işte burada iki hücrenin tam anlamıyla birleşmediği yerde Diğerini de olduğu gibi bir de masajlar var damarın çevresine pazarı çiziyorum şimdi Evet buradaki enine kesit de sizde gözenekleri görebilirsiniz gözenekleri gösterebilmek için en iyi şekilde çizmeye çalıştım ama bu Hücreler arası Aralık'ın o özellikleri nerede olduğunu görmek için biraz yaratıcı olmanız gerekiyor enine kesitte baktığınızda durum biraz aldatıcı Olabilir çünkü onu hemen hemen üç boyutlu Hayal etmemiz gerekiyor Ah şimdi bize yardım edecek bir şeyden bahsedeceğim endotel hücrelerinin içinde hemen hemen balçık kıvamında olan küçük bir katman bulunur burayı maviye boyayacağım Evet bu salgı katmanına glikokaliks denir glikokaliks ler temel olarak proteinlere bağlanmış şekerler dir Bu çeşit şekerli protein karışımı endotel hücre katmanının içinde her yere yayılmıştır yaptığı şeyse bu gözeneklerden geçmektir Yani bir yerde gözenek olsa bile glikokaliksin gözenekten geçtiğini görebilirsiniz araya girer ve böyle görünür glikokaliks Ayrıca sürekli bu damarlarda da bulunabilir glikokaliksin göremeyeceğiniz yerse Hücreler arası Aralığın içidir Çünkü orası Aslında hücrelerin arasındaki gerçek bir boşluktur hemen bir ok çizim Tam burada glikokaliks göremezsiniz gözüne küçük bir köprü oluşturan glikokaliks şey ise diyafram diyoruz diyafram bu hücrelerin ya da pencereli kılcal damarların gözeneklerinin üzerinde diyaframlar var yanına küçük bir yıldız koyacağım Evet çünkü bazı pencereli kılcal damarların içinde glikokaliks olmaz dolayısıyla da diyaframda yoktur bu genelde doğrudur ama her zaman değil Şimdi size 3. kılcal damar türünü göstereyim Evet şimdi son çizime bakalım bu kılcal damarların en geniş işidir bu kılcal damara aralıklı kılcal damar denir bunların diğer adı ise sinüs o ipler dir bunu da hemen yazıyorum sinüzoidler sinüzoidler genelde karaciğerde bulunur Bunun dışında en yaygın olarak dolap ya da ilik de bulunabilir Bunlar genelde en geniş kılcal damarlardır hemen küçük bir liste yapayım şimdi Hitler çok geniş olur ve çok daha fazla Hücreler arası aralıkları vardır hücrelerin arasında olan şu boşluklara bakın belirtmek için sarı renge boyayacağım hücrelerin arasında çok fazla boşluk var yani kılcal damarlar çok fazla sızdırıyor geniş olmalarının yanı sıra çok da sızdırıyor lar bu arkadaşlarla ilgili değil bilgi ise konuştuğumuz diğer iki Kılcal damarın aksine genelde Tamamlanmamış Bazal zarları olmaları mesela böyle tamamen zararı olmayan bir bölge böyle olabilir şurada ya da şurada biraz karşınıza çıkabilir Ama Gördüğünüz gibi bütün olan parçada Bazı eksikler var Belki de burada biraz daha Bazal zar vardır Evet 3. önemli şey olarak bunu yazıyorum o zaman Tamamlanmamış beze yani Tamamlanmamış Bazal zar Eğer durum böyle olursa burada küçük bir glikokaliksin iz olsa bile bazı şeylerin kaçışı da kolaylaşır sinüzoid Kılcal damarın üstüne bir kat glikokaliks çiziyorum glikokaliksin iz olsa bile Hücreler arası Aralık çok fazla olduğu için ve yeterli sayıda sıkı Az önce olmadığı için içerdekilerin dışarı çıkması kolaylaşacak bu Üçtür den aşağı doğru indikçe daha çok sızdırdı kları görüyorsunuz yani damarın sızdır abilir liğine oluyor damarın sıra bilir liği artıyor Aslında en çok sızdıran arkadaş burada aralıklı olan Hadi şimdi birlikte düşünelim diyelim ki burada kılcal damarda Bir molekül süzünüz Buradan çıkıp dokuya gitmek istiyorsunuz oraya gidebilmenin yolu nedir bir yolu o tarafa yayılma nız yani Difüzyon Tabi bu durum Eğer oksijen veya karbondioksit molekülü iseniz işe yarar genelde Difüzyon bu moleküller için iyi bir yoldur ama diyelim ki Bunlardan biri değilsiniz Daha büyük ve yüklü bir molekül süzünüz ve o zaman diğer tarafa nasıl geçersiniz Bu karşıya geçmeniz in ikinci yolu bir kesecik ya da vezikül ile olabilir belki Buradan hücreden Bir keseceği atlayabilirsiniz kesecik de sizi içerden yani ikisinin olduğu yerden diğer taraftaki çökelme olacağı yere ulaştırabilir Tabii ki bazardan geçerken yavaşlayacak tır ama en azından bu hücreyi geçmek için bir yol Öyle değil mi Bu ikinci yaklaşım da üçüncü yol olarak Hücreler arası aralıktan geçiş olabilir yine de pazarı geçmeniz gerekir Ama en azından kolayca hücrenin etrafından dolaşarak diğer tarafa geçebilirsiniz Belki de Hücreler arası Aralık özgürlüğe açılan bir diğer kapı olabilir eşle Buda üçüncü oldu peki ki dördüncü yol nedir Şimdi ikinci çizime dönmemiz gerekli yani pencereli olanak bu x senin gözenekten geçmenizi öneririm ama biraz glikokaliks varsa onu da sürüklemeniz gerekecek ama belki de diğer yolu Pencereden geçmektir bir diğer tarafa geçmenin bir yolu bu olabilir öyle değil çocuklar Bunlar içerden dışarı çıkmanın Dörtyol uydu yaptığımız listeye bakarsanız Yani bu dört maddeye bakarsanız sızdırma nın mantıklı geldiğini görebilirsiniz özellikle aşağıdaki aralıklı damarlara inince hücreler arasında çok geniş boşluklar aralıklar olacak Her yerde kullanabileceğiniz kesecikler olacak Difüzyon da herhangi bir yerde kullanılabilir ama pencereleri de Unutmamak gerekir yani sinüzoit kılcal damarlarda kılcal damardan her türlü dışarı çıkma yolu mevcuttur işte bunu da burada bitirdik Yine görüşmek üzere Kendinize iyi bakın abone ol