Ana içerik
Sağlık ve Tıp
Konu: Sağlık ve Tıp > Ünite 2
Ders 9: Kalp Sinir RegülasyonuKarıncık Düğümü Gecikmesini Değiştirmek: Kronotropik Etki
Otonom sinir sistemimizin, kulakçıklarla karıncıkların kasılması arasındaki gecikmeyi değiştiren kronotropik (zamanlama) etkisini öğrenmek ister misiniz? Rishi, Khan Academy'de çalışan, bulaşıcı çocuk hastalıkları üzerine uzmanlaşmış bir doktordur. Orijinal video Rishi Desai tarafından hazırlanmıştır.
Tartışmaya katılmak ister misiniz?
Henüz gönderi yok.
Video açıklaması
Sağ ol abi düğünde tam olarak neler olup bittiğini göstermek için size hızlıca bir şekil çizeceğim Arkadaşlar bu bizim zaman içindeki a ve Düğünümüz bu eksene milivolt ölçeğini yerleştirelim Burası pozitif Burası da negatif bildiğiniz gibi a ve düğümü Aslında s a düğümü ile oldukça benzer bir görünüme sahiptir Fakat aralarında birkaç temel fark var ve onları da çizerken anlatacağım Bir tanesi buradaki ufak artış bu Tabii ki ilk Fas Yani faz4 bu aşamada çok ufak bir artış söz konusu ve Eninde sonunda burada gördüğümüz 6'sını ulaşıyor bol taşkapılı kaç yum kanallarının açıldığı alt sınır noktasına ulaşıyor ve ardından tekrar yükseliyor fakat yine ufak bir artış söz konusu bu noktaya kadar geliyor ve bu tuşa geçiyor bu durumda Burası fa0 ve Burasıda faz3 Peki tam olarak ne gibi farklar var ilk fark Fas dörde de ufak bir artış görmemiz yani fark faz4 de daha doğrusu arkadaşlar fazla ördüm ufak bir artış yazıyoruz ilk fark bu faz4 Ufak bir artışın olması Peki bu kadar ufak bir artışın olmasının sebebi ne olabilir Sizce abi düğümü nispeten düşük bir kalp atış hızına sahiptir bu kısımda kalp atışı dakikada 40 ile 60 arasında bir yerdedir s a düğümü ile karşılaştırıldığında bunun düşük olduğu söylenebilir Bu da kalp atışının daha uzun olması anlamına gelir fazla 4'te ufak bir atışın olması da AB düğümünün düşüp kalp atış hızını sürdürmeyi tercih en yeni gösterir kalp atışının düşük olduğunu belirten aşağı doğru bir ok çizelim fakat şunu da belirtmekte fayda var Normal şartlarda bu durum çok da önemli değil Çünkü s a düğümü kalp atışından sorumlu Bu yüzden düşük bir kalp hızı olsada Faz dördü genelde çok önemsemeyi Çünkü s a düğümü görev başındadır s a düğümü görevini yaptığı sürece Bu çok da önemli bir durum değil bu durumda fa0 ve faz3 dikkatimizi çekiyor Bu aşamalarda neler olup bitiyor Bir bakalım fa0 da da ufak bir artış söz konusu bunun aksiyon potansiyeli olduğunu biliyoruz Peki bu ne anlama geliyor aksiyon potansiyelinin eğimi İletim hızını etkiler Çünkü tam da o kısım yolların komşu hücrelere sızdığı yer bu iyiyim Çok dik olursa hızlı bir iletim hızı olduğunu anlarız ki burada gördüğümüz gibi ise o zaman düşük bir iletim hızı var demektir Bu yüzden bu aşamada düşük iletim hızı olduğunu söyleyebiliriz iyonların komşu hücreleri geçmesi ve aksiyon potansiyelini tetiklemesi biraz zaman alır a ve düğme üzerinden hücreden hücreye geçiş çok yavaş olur bu yavaşlık ve düşük iletim Hızı da daha önceden bahsettiğimiz a ve düğündeki gecikmeyi Açıklar genelde bu gecikme 0,1 saniye civarındadır fa0 çok ağır işlediği için bu durum kulakçıklar ve karıncıklar arasında gecikmeye sebep olur bu gecikme başlangıçta zaman kaybı gibi görünebilir ama aslında çok önemli bir işleve sahip bu gecikme sayesinde karıncıklar çok erken takılmamış olur işte a ve düğündeki gecikme fa0 da bu şekilde oluşur bu burada biraz yer açalım şimdi hücre açısından neler olup bittiğine Bir bakalım şöyle bir hücremiz olduğunu varsayalım şu şekilde çizelim hücremiz görevini yerine getiriyor Fas 0'da neler olup bittiğine bakalım şuraya yazalım fa01 Evet bakalım Fas 0'da neler oluyor hücremiz in bu voltaj kapılı kalsiyum kanalları var Bu da asıl oldukça önemli önce ki videolarda kaç gün kanalları üzerine konuşmuştuk ve voltaj kapalı ve voltaj kapılı olmayanları üzerinde de konuşmuştuk hatırlarsanız fazla 4'te kalsiyum iyonları normal kanallardan geliyordu Fakat bunlar bol taşkapılı yani hızlıca açılır ama sonra hızlıca da kapanırlar bu yüzden bu voltaj kapılı kalsiyum kanalları fa0 süresince kalsiyumu girişine izin verir ya bu Hücre içine sel gibi akar işte membran potansiyelindeki artışın sebebi de budur Bu sebeple membran potansiyeli arttıkça artar var Evet karşıyım İçeri girer dedik bu hücreler ilginç bir şekilde üzerlerinde küçük reseptörler taşır tüm bunların nereye gideceğini tahmin ediyor olabilirsiniz bu reseptörler sempatik sinirden gelen bir nörotransmitter içindir yani sempatik sinirler aşağı gelir ve Tıpkı sağa düğünde olduğu gibi AB düğüne iner buraya yerleşirler ve ve norepinefrin lerini serbest bırakırlar norepinefrin de buraya gelir Diğer tarafta da reseptörleri miz var İşte buradaki küçük reseptörleri miz burada aynı zamanda sinirlerde var biraz daha önce de belirttiğim gibi hücrenin sanki iki farklı tarafı ymış gibi çiziyorum Ama bu benim çizik şeklinden Ama gerçekten hücrenin böyle bir yapısı Yok yok Yani normalde hücrenin bir tarafı sempatik sinirlere diğer tarafı da parasempatik sinirler e ayrılmış durumda değil Fakat bu şekilde daha rahat algıladığım için ben böyle çiziyorum arkadaşlar Tamam Evet bu tarafta parasempatik sinirden gelen küçük bir sinyal var ve bu taraftan da başka bir sinyal geliyor bu nörotransmitterin adı asetilkolin asetilkolin sempatik sinir bu hücreye daha fazla kalsiyumu hızlıca içeriye girmesine izin vermesini söylüyor parasempatik sinir ise frene basıyor ve hayır kalsiyum un bu kadar hızlı girmesine izin verme diyor yani Bu ikisi böyle bir çekişme içinde Yukarıdaki çizime geri dönelim faz4 üzerinde durmamız a gerek yok Daha önce de belirttiğim gibi kalp atış hızından sorumlu olan s a düğümü Bu yüzden faz4 ile ilgili çok da endişe etmenize gerek yok işlerim ilginç Sen niye başladığı nokta burası arkadaşlar sempatik sinirler Galip gelirse o zaman burada çok hızlı bir artış olur ve sonra da bu şekilde bir düşüş olur Eğer parasempatik sinirler Galip gelirse de tam tersi olur Daha yavaş bir artış olur Çünkü belirli bir süre içinde daha az karşıyım gelir sonra da böyle düşüşe geçer burada esas olan sempatik veya para sempatik sinirlerin hangisinin görevde olduğuna bağlı olarak eğimin yukarı çıkması ya da aşağı inmesi Dir daha önce de belirttiğimiz gibi eğim iletim hızı ile alakalıdır yani iletim hızı çizginin eğiminden etkilenecektir o zaman yapacağımız şey gecikmenin süresini değiştirmektir Peki bunu nasıl mümkün olur Bunu göstermek için biraz aşağı inelim daha fazla boş alan ihtiyacımız olacak Bak üç farklı senaryo bazında ele alacağız Bunlardan biri referans ne olacak Diğer ikisi ise biri sempatik sinirin diğeri de parasempatik sinir incontrol de olduğu iki farklı senaryo olacak Tamam Evet buna göre her bir senaryodaki kalp atışı sayısını Göstereceğim size referans senaryoda dört tane kalp atışı var diye dört bu küçük beyaz okların atriyal sistolü temsil ettiğini varsayalım bunun kulakçığın kasılması olduğunu hatırlıyorsunuz değil mi bu mavi Okta ventriküler sistolu temsil etsin bu da bence küllerin yani karıncıkların katılmasıdır e Şuraya da yazalım Evet ventriküler sistol bunun da genellikle saniyenin onda biri kadar bir zaman sonra olacağını biliyoruz yani bu gecikme genelde 0,1 saniye civarındadır zaman içinde bu süreci izliyorum diyorum o zaman tabii ki burada da bir mavi ok yani ventrikül sistolü LOL olur dua var burada da ve dördüncüsü de bakın işte Tam burada olur Evet şimdi diğer senaryoya geçelim bu hücrenin kontrolünün sempatik sinirler de olduğunu varsayalım bu senaryoda benim koştuğumu düşünelim peşimde bir var ya da belki de ben birini kovalıyorum aynı zaman diliminde bu senaryoda ne olur derseniz bu durumda daha fazla atriyal sistolu olur değil mi Çünkü s a düğününe ateşleme hızı artar ve kalp atışı hızlanır Bu yüzden 4 yerine Belki de altı kalp atışı olur bu farkın sebebi ds&a düğümünün kalp atış hızını etkilemektedir yeşil Okula da ventrikül sistolü gösterelim gördüğünüz gibi bu senaryoda Ben Türk'ü sisterler atriyal Atiye sektörlerden hemen sonra oluyor bu oldukça ilginç bir durum arkadaşlar Çünkü daha az bir gecikmenin olduğuna işaret ediyor bu gecikme Belki de 0,0 8 saniye olabilir yani 0 Bu bir saniyeden biraz daha az son olarak hücrenin kontrolünün parasempatik sinirler de olduğu üçüncü sen her yeri Bakalım burada tam tersi bir durum olur aynı zaman diliminde bu senaryo söz konusu olduğunda üç kalp atışı olur Ben tekerlere bakalım onlarda daha uzun süreli bir gecikme ile kasırlar buradaki gecikme 0,1 saniye yerine belki 0,2 saniye Yani iki katı olabilir Bir Evet ilk olarak s Ya düğünün ateşleme Özen'in arttığını ve kalp atışı kalp atışında değişiklik olduğunu ve ikinci bir değişiklik olarak da hücrenin sempatik ve parasempatik sinirler in kontrolünde olmasına bağlı olarak AB düğündeki gecikmede değişiklik olduğunu gördük İşte bunlar sempatik ve parasempatik sinirler S.A.V AB düğünlerini etkilediğini de karşılaşılan iki büyük değişikliktir bu