If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Bağlandığınız bilgisayar bir web filtresi kullanıyorsa, *.kastatic.org ve *.kasandbox.org adreslerinin engellerini kaldırmayı unutmayın.

Ana içerik

Ünite 2: Dolaşım Sistemi Fizyolojisi

Bu ünite hakkında:

Kalbiniz, göğsünüzün ortasında yer alır ve siz anne karnında henüz bir fetüsken, yaklaşık 4. haftadan öleceğiniz güne kadar kan pompalar. Bu küçük pompa, her bir insanın kendi yumruğu büyüklüğündedir ve asla durmaz. Kalbin nasıl çalıştığı, atardamar ve damarlardaki kan akışını, kan basıncı ve lenfler hakkında daha fazla bilgi edinmek için bu videoları izleyin.
Başka hiçbir organ, aşkı kalp kadar temsil edemez. Muhtemelen bunun bir sebebi, kalbin her dakika yaklaşık ~5 litre kanı neredeyse 100.000 kilometre boyunca hareket ettirerek hayatta kalmanızı sağlamasıdır. Ve bunu her gün, günün her dakikası yapar. Bu gerçek bir aşk. Bu bölümde kalbin nasıl çalıştığını, kanın kalpten sonra nereye gittiğini, ve kalbiniz 'lub dub' sesi çıkartırken neler olduğunu öğrenebilirsiniz
Steteskopla tansiyon ölçmek, 100 yıldan uzun süredir kullanılagelen bir tekniktir. Tansiyon, sağlık personeli tarafından sık ölçülen önemli hayat işaretlerinden birisidir ve vücuttaki kan dolaşımı hakkında önemli bilgiler verir. Bu bölümde tansiyonun ne olduğunu, bir tüpteki dirençle ilişkisini, hücreleriniz için oksijenin niçin önemli olduğunu, ve yaşınız değiştikçe tansiyonunuzun nasıl değişeceğini öğrenebilirsiniz. En sonunda ise, tansiyonu, akışı ve direnci tek bir müthiş denkleme yerleştireceğiz!
İnsan vücudu için istikrar önemlidir. Örneğin, tansiyonunuz değiştiğinde, vücudunuzda devreye giren sistemler tansiyonunuzu normale getirmek için çalışırlar. Vücudumuz hem sinirleri kullanarak hızlı tepkiler, hem de hormonları kullanarak yavaş tepkiler verir. Hormonları kullanan sistem(RAAS), tansiyonu düzenleyen ana sistemdir. Tansiyonunuz çok düştüğünde veya yükseldiğinde böbrekleriniz, karaciğeriniz ve hipofiz beziniz sorunu çözmek için birlikte çalışırlar. Ve siz bunu fark etmezsiniz bile! Bu bölümde tansiyon değişikliğine karşı vücudun verdiği tepkileri ve anjiyotensin 2, aldosteron ve ADH hormonların tansiyonunuzun normale dönmesine nasıl yardımcı olduğunu öğrenebilirsiniz.
Tanıdığınız herkesin gelişim sürecinin bir evresinde solungaç yarıkları ve kuyruğu vardı. Çok çılgın bir düşünce, değil mi? Fetal gelişim muazzamdır ve tam olarak nasıl gerçekleştiğini anlamak çok önemlidir. Dolaşım sisteminin işlevi ve yapısı inanılmaz karmaşıktır ve fetüsler de buna dahildir. Fetüste kalbin ve dolaşım sisteminin nasıl işlediğini öğrenin!
Kan kalbinizden çıktıktan sonra nereye gider? Vücudunuz, aç hücrelere besin ve oksijen götüren, hücre artıklarını ise toplaya inanılmaz bir pompa sistemine sahiptir. Arterlerin kanı kalbinizden nasıl taşıdığını, damarların kanı kalbe nasıl geri getirdiğini, ve bu kan damarlarını oluşturan değişik hücre katmanlarını öğrenin.
İster inanın ister inanmayın, damarlar esnektir ve büzüştüklerinde aslında kalp kasları gevşerken bir taraftan da kan pompalarlar. Buna diyastol denir aynı zamanda Windkessel etkisi olarak bilinir ve bazı su tabancalarının kullandığı temel ilkelerle aynıdır. Ne yazık ki, dolaşım sisteminin yapmak zorunda olduğu işlerden dolayı damarlarımız biz yaşlandıkça sertleşebilir. Damarların sertleşmesi, damar tıkanıklığıyla aynı şey değildir ancak damar tıkanıklığı kadar önemlidir.
Kalp, vücutta başka hiçbir yerde bulunmayan özel bir kastan oluşur. Bu eşsiz kas, doğduğun günden ölünceye kadar sürekli olarak tüm vücuduna kan pompalama görevini üstlenir. Şimdi kalbin bunu hücresel seviyede nasıl yaptığına derinlemesine bakacağız ve kasların kasılmasında beraber rol oynayan aktin ve miyozin proteinlerini öğreneceğiz ve kalp atışının oldukça karışık bir süreç olduğunu göreceğiz.
Kalbin bağımsız olarak atabilir ancak sinir sistemin bu süreçte dışsal düzenleyici olarak rol oynar. Beynin duruma göre kalbine yavaşlamasını veya hızlanmasını söyler. Örneğin uyurken sinir sistemin kalbine yavaşlamasını söyler ve sekiz saat sonra alarm çaldığında sinir sistemin kalp ritmini hızlandırır. Yani, kalbin kendisi atsa bile sinirler onu hızlandırabilir veya yavaşlatabilir. Sinirlerin kalbi nasıl kontrol ettiğini öğrenmek için videoları izle!
Kot pantolonunu bir süre kullandıktan sonra kumaşta küçük yırtıklar ve ezilmeler fark etmeye başlarsın. Peki bu neden kalbine de olmaz? Çünkü kalbin, kalp duvarına baskı yapan tüm duvar gerilimine rağmen sağlıklı kalmayı başarır. Kalp döngüsünün farklı aşamalarında(önyük ile artyük)duvar gerilimi seviyesi önemli ölçüde değişir. Artyük ve önyükün ne olduğunu ve onların değerlerini tahmin etmek için basınç hacim döngülerini nasıl kullanacağımızı öğren.
Basınç hacim döngüsü kalbin sol karıncığının işleyiş biçimini anlamaya yardımcı olan klasik figürlerden biridir. Buna ek olarak sol karıncık, kalp kası kasılıp gevşiyorken hacim değişimi olmadan çok kısa bir süre içinde kan pompalama ve dolaşımını sağlar. Sol karıncık basınç hacim döngüsünü sürdürdükçe her kalp atışında (lub dub) sol karıncığın çok büyük miktarda işler yaptığını anlarsın. Bu fizik ve biyolojinin mucizevi bir şeyi gerçekleştirmek için birlikte çalıştığı büyüleyici bir alandır.
Basınç hacim döngüsünü öğrendiğinde aklına doğal olarak şu soru takılır: Bu döngü şekil değiştirir mi? Bu döngünün şeklini değiştirebilecek üç şeyin olduğu ortaya konuldu. 1-Önyük 2-Artyük ve 3-Kontraktilite. İşte bu kadar! Zorlu kısım ise bunlardan birini değiştirmeyi denediğinde vücudunun ve diğer iki değişkenin de doğal bir sonuç olarak değiştiğini fark ettiğinde ortaya çıkar. Bunun basitleştirilmesi için kimi zaman basınç hacim döngülerinin basınç hacim kutuları olarak tanımlandığını da görebilirsiniz. Bu derste basınç hacim döngülerini, basınç hacim kutularını öğrenme fırsatı bulacaksınız.