If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Bağlandığınız bilgisayar bir web filtresi kullanıyorsa, *.kastatic.org ve *.kasandbox.org adreslerinin engellerini kaldırmayı unutmayın.

Ana içerik

Ön-Yük (Preload) Nedir?

Kimisi, ön yükün kasılma başladığı andaki basınç olduğunu, kimisi ise, kasılma başladığı andaki hacim olduğunu söyler. Peki, doğru cevap hangisi? Öğrenmek ister misiniz? Rishi, Khan Academy'de çalışan, bulaşıcı çocuk hastalıkları üzerine uzmanlaşmış bir doktordur. Orijinal video Rishi Desai tarafından hazırlanmıştır.

Tartışmaya katılmak ister misiniz?

Henüz gönderi yok.
İngilizce biliyor musunuz? Khan Academy'nin İngilizce sitesinde neler olduğunu görmek için buraya tıklayın.

Video açıklaması

Evet bu eksene basıncı diğer ekseni hacmi çizelim ve bir düşünce deneyi yapalım birimimiz hacim için mililitre basınç içinde milimetre civa olacak Şimdilik işleri basit tutmak için eksenlere basınç veya hacim için herhangi bir değer yazmıyorum fakat basıncı bu yönde hacminde bu yönde artacağını Biliyoruz şimdi de yan tarafa sol karıncığı çizelim Gördüğünüz üzere içi boş boş içinin kanla dolduğunu varsayalım bu şekilde boyayalım karıncık tamamen gevşek durumda kasılı değil bu da önemli bir ayrıntı Evet içi kanla doluyor içi kanla dolmaya devam ediyor Bir taraftan da sol karıncıkta ki basıncı takip ediyoruz içindeki kan miktarı arttıkça basınç da artıyor tamamen kan ne olduğunu düşünelim Bu işlem devam ettikçe basıncın yükseldiğini görüyoruz Ve şuanda Oldukça hızlı yükseliyor borsa sana doğru daha da hızlı yükselmeye başlıyor Bu gördüğünüz eğriye diyastol sonu basınç hacim ilişkisi diyebiliriz Daha doğrusu öyle diyelim Şimdi de burada zaten bu şekilde adlandırıyoruz Evet belki basınç hacim ilişkisi mantıklı ama diyastol sonu Niye diyoruz Bu iki kelimeyi atsak olmaz mı diye düşünebilirsiniz Şimdi açıklıyorum bu iki kelimeyi kullanıyoruz arkadaşlar Çünkü bize duruma ilişkin Bunlar bilgi veriyor diğer sorun sonu olduğunu belirtiyor zamanı anlıyoruz Bu sayede sol karıncıkta kasılma olmadığını tamamen gevşek durumda olduğunu anlıyoruz yani diyastol sonu diye belirttiğimiz de bu bilgiyi de sağlamış oluyoruz Çünkü diğer sorun sonundan bahsediyorsa meğerse en büyük gevşemiş durumda olmalıdır değil mi Hazır bazı ilginç noktalardan bahsediyorum ben size bir şey daha göstermek istiyorum Basınç ve hacim Eee m'dir ve bu eğim bize elastan sı verir bir evet esneklik anlamına gelen elastance bu eğrinin herhangi bir noktasındaki Eğirdir bir o halde diyastol sonu basınç hacim ilişkisini veren eğlenin sol karıncığın gevşeme durumundaki elastan sını yani esnekliğini verdiğini de söyleyebiliriz Evet artık bir evimiz var peki tam şu anda bu mavi noktada kalbim kasılmaya başlarsa ne olur Bursa sol karıncık atılırsa ne olur tabii ki basınç artar ama Burada sorulması gereken asıl soru O anki koşulları ne oldu bu noktaya diyastol sonu diye bu değil mi bu anki durum için buna adurumu diyelim diyastol bu noktada sonlandı Peki Hacim ne kadar dı bir hacmine 125 mililitre diyelim basınca da on milimetre Cuma diyelim Evet sol karıncığın kasıldığı andaki koşullar Bunlar Şimdi başka bir nokta seçebilirim bu noktaya ne dersiniz kasılmanın tam bu noktada gerçekleştiği Düşünelim Biraz daha zaman geçtiği anlamına geliyor değil mi burada be durumu diyelim şimdi hacim daha yüksek kaçma 150 mililitre diyelim Biraz yamuk çizdim Ama bu noktanın 150 olduğunu düşünelim basınç bir nebze daha yüksek ona da 15 milimetre civa diyelim Evet elimizde adurumu ile be durumu var ve bu iki durum için basın ve hacim değerleri var adurumu için basınç on milimetre civa ve hacim 125 mililitre buna dair bilgi bu şekilde aktarabiliriz be durumunda ise bir nebze daha yüksek basınç ve hacmin olduğunu söyleyebiliriz Bunlar kasılmanın başladığı andaki koşullara ilişkin bilgiler Yani bu nokta kasılmanın başladığı andaki koşulları yansıtıyor bu konunun burada bittiğini düşünebilirsiniz ama bir başka ilginç nokta daha var kasılmalar başladığında oluşan koşulları tarif etmek için kullanılan bir terim den bahsedeceğiz biraz kafa karışıklığı yaratan bir terim olduğunu söyleyebilirim Bu Terim önlük arkadaşlar ön yüklü Köyü tanımlamak oldukça önemli çünkü Kimisi ön yükün kasılma başladığı andaki basınç olduğunu Kimisi ise ön yükün kasılma başladığı andaki hacim olduğunu söyler Bana kalırsa önlük ne O ne da hacimdir önyük duvar gerilimine eşittir daha net bir şekilde ifade etmek gerekirse Öncü kasılma başladığı andaki sol karıncık duvar gerilimdir buraya kasılma başladığı anda yazmalıyım kısaca diyastol sonundaki diyelim a ve b durumunda diğer Stalin sona erdiği noktada ki sol karıncık duvar gerilimi önlük eşittir ön yükü bu şekilde tanımlayabiliriz bunun Çok işe yarayan bir tanım olduğunu söyleyebilirim Tabii ki önlük Basınç ve hacim ile de yakından ilişkilidir bu terimlerle hiçbir ilgisi yok diyemeyiz biraz yer açalım ve Bu bağlamda harcımızı oluşturalım bakalım yeterince ikna edici bir derdim var olacak mı Öncelikle duvar gerilimini ne olduğunu hatırlamanız lazım Bunun içinde de leprous laplace'ın şu kuralına hatırlayalım Arkadaşlar bu bu duvar gerilimi eşittir p yani basınç çarpı Yarıçap bölü duvar kalınlığının iki katı buradaki dabılyu duvar kalınlığı temsil ediyor tabi ile Plus sol karıncık üzerine değil küreler üzerine çalışıyordu Şunun gibi bir küreden bahsediyoruz elimden geldiğince çizmeye çalışıyorum kürenin içinde bu şekilde kürenin üst kısmını üst yarısını kestik diyelim şu orta kısma Bir bakalım bu beyazla çizdiğim halka gibi görünen kısmı fark etmişsinizdir Bir daha da yakından bakalım üstten baktığınızda İşte tam olarak bunun gibi görünür la Plus küre benzeri bir şekil söz konusuysa açıp içine baktığımızda ilginç şeyler gözlemleyebileceğimiz i söyler Bu noktadan şu noktaya kadar olan kısma iç Yarıçap diyelim Bu noktadan var ya da ve yani duvar kalınlığı diyelim Bu ikisini topladığımızda toplam yarıçapı elde ederiz yani Yarıçap eşittir iç Yarıçap artı duvar kalınlığı Tabii bu noktada basınçtan da bahsetmemiz gerekir burada basınç duvara uygulanan kuvvettir unutmamamız gereken önemli nokta ise hacim ile iç Yarıçap arasındaki ilginç ilişkidir hacim eşittir 4 bölü 3 çarpı pire küp küp burada r ile iç yarıçapı kastediyoruz arkadaşlar reikiturk yazdım ama büyük yazarak işimizi kolaylaştıralım İşte bu şekilde bu formülü tersine çevirip farklı bir şekilde yazabiliriz iç Yarıçap eşittir 3/4 bir çarpı wayne'in küpkökü hacmi biliyorsak içteki yarıçapı da kullanabiliriz Biz Ozan bu gelin birlikte bakalım Hacım bilgisi elimizde Buna göre İç yarıçapı da bulabiliriz Bu arada burada bu sayı Bu sayıların Daha doğrusu küp kökünü almakla uğraşıp vakit kaybetmeyelim diye Ben bunu önceden hesapladım arkadaşlar sizin için bir Hizmet et hacim 125 mililitre ise içyağı çapımız ne olur hesapladım yaklaşık 3,1 santimetre olur Nasıl oldu da mililitreden santimetreye geçiş yaptığı merak etmiş olabilirsiniz hemen şuraya yazalım bir mililitre bir santimetreküpe eşittir Aslında bu da işimizi kolaylaştırır Çünkü küpkökü aldığımızda geriye sadece santimetre kalır brevet bu adurumu içinde şimdi be durumu için hesaplayalım bu denkleme hacim değeri olarak 150'yi koyduğumuzda iç yarıçapı mız 3,3 santimetre Olur denklemindeki diğer değişkeni yani duvar kağıdı Bu hesaplayabiliriz benim varsayıma göre sol karıncığın kalp atışından kalp atışına çok da değişmeyeceğini düşünüyorum yani sol karıncığın kalp atışının kalp atışında çok değişmez değil mi genel olarak beden ölçülerim ve ağırlığım göz önüne alındığında duvar kalınlığı aşağı yukarı bir santimetre olacak diyelim Böylece hesaplamasına kolay olur bulmamız gereken son değişken toplam yapacak bunun da iç Yarıçap artı duvar kalınlığına eşit olduğunu söylemiştik zaten değil mi hatırlarsınız bu durumda bu ikisine karşılık gelen değerleri toplarız a için toplam Yarıçap 4,1 santimetre B içinse 4,3 santimetre olur şimdi artık ön yüklü hesaplayabiliriz bütün Bu sayıları alırız basınç değeri toplam Yarıçap duvar kalınlığı işte Hepsiburada ve diğer Store sonundaki duvar gelin hesaplamak için gerekli olan tüm bilgilere sahibiz artık ön yüzü hesaplayabiliriz çok havalı Değil mi arkadaşlar Böylece önlük öylesine kullandığımız bir kelime olmaktan çıkacak ve nicelik olarak neye karşılık geldiğini beraber göreceğiz Biz Hadi gelin hesaplayalım o zaman sana durumuyla başlayalım a durumunda 10x 4,1 eşittir 41 41/2 çarpı bir de sonucu yuvarlarsak yaklaşık 21 milimetre civa yapar Baron yükle ilgili bir başka ilginç şeyse basınç birimi ile ölçülmesidir b durumunda 15 çarpı 4,3 bölü iki çarpı bir eşittir 32o İyi ki milimetre civa burada a durumundan be durumuna geçişi görmüş olduk Arkadaşlar bu noktada duvar geriliminin ne olduğunu hatırlayacak olursak duvar gerilimi Aslında kalp kasını ayıran alan üzerindeki kuvvettir Bu da aslında gayet mantıklı kasılmanın başlangıcında kalp katılmak üzereyken duvar gerilimi ne kadarsa bu değer işte ön yüktür Tabii ki Basınç ve hacim değerlerinde hesaba katarız biex elimize dönecek olursak Tüm bu işlemi A noktasından B noktasına yani 21 bilim metre civarı ön yükten 32 milimetre civa ön yüze geldik şeklinde açıklayabiliriz Aslında bu tip bir hesaplamayla Pek sık karşılaşmayız ama çok işe yaradığını da söylemem gerek Ki