If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Bağlandığınız bilgisayar bir web filtresi kullanıyorsa, *.kastatic.org ve *.kasandbox.org adreslerinin engellerini kaldırmayı unutmayın.

Ana içerik

Basınç-Hacim İlişkisini Yeniden Düşünelim

Sol karıncığın iki eşit hacminin farklı basınçlara sahip olabilmesi için hücre seviyesinde neler olduğunu öğrenmek ister misiniz? Rishi, Khan Academy'de çalışan, bulaşıcı çocuk hastalıkları üzerine uzmanlaşmış bir doktordur. Orijinal video Rishi Desai tarafından hazırlanmıştır.

Tartışmaya katılmak ister misiniz?

Henüz gönderi yok.
İngilizce biliyor musunuz? Khan Academy'nin İngilizce sitesinde neler olduğunu görmek için buraya tıklayın.

Video açıklaması

Dur bakalım Basınç ve hacim irdelemeye devam etmek istiyorum bundan önceki videolarda sebep olmuş olabileceğim kafa karışıklıkları da bir miktar gider mem lazım kafanızın karışmasına sebep olduysam çok özür dilerim arkadaşlar şimdi bu video sayesinde mi öğrendiklerimizi gözden geçirmiş Hem de yeni sayılabilecek birkaç noktaya parmak basmış olacağız Hacım bu yönde basınçta bu yönde artıyor işe sistos sonu basınç hacim ilişkisi ile başlamak istiyorum sistos sonunda Basınç ve hacim arasında buna benzer bir ilişki olduğunu söylemiştik Şimdi hemen hacminin artmasını ele alalım sarı doğru üzerinde yukarıya doğru ilerlediğinde Hacım artar Öyle değil mi Kendime biraz yer açayım Evet hacmin artışının Bu şekilde çizildiğinde bir miktar Kafa karıştı karıştırıcı Daha doğrusu olabileceğini düşünüyorum de bundan önceki videolarda sol kalınca bu şekilde çizmiştik kan sol karıncığa dolmaya başladığında bu şekilde Evet sol karıncık bu şekilde doluyordu buna benzeyen bir çizim yapmıştım ve bu çizime dayanarak birkaç noktaya da değilmiş tik Öncelikle sol karıncık Bu şekilde doluyordu buraya kadar her şey tamam ama bir sorun var Sol karıncığın hacmini çizime göre sağ bitmiş gibi duruyor not ediyorum sabit hacim gibi görünüyor ve bu da fikir olarak bir bardağı suyla doldurmaya çok benzeyen bir durum veriyor bize değil mi Evet Bir de bardak diye not edeyim ki neden bahsettiğim hemen anlaşılsın ancak sol karıncığın dolmasını bu şekilde değil de farklı bir şekilde almamız gerekiyor arkadaşlar dolması sırasında sol karıncığın hacminin giderek arttığını göz önünde bulundurmalısınız Evet bu şekil ve bir süre sonra tamamen dolu olduğu noktaya ulaşacağız sol karıncığın nasıl dolduğunu Aslında bu şekilde düşünmemiz ve belki de resmi etmemiz gerekirdi bu üç çizimi sol karıncığın dolarken ki değişimi olarak düşünebilirsiniz buraya da doluyor olarak not düşüyorum ama az önce de söylediğim gibi bu çizim sol karıncığın nasıl dolduğu hakkında bize daha iyi bir fikir veriyor şu sol karıncığın hacmi sabit değildir değişir doğru olan bu Anlaştık mı sol karıncık dolarken neler olduğunu gözünüzün önüne getirmek için sol karıncığı bir balon gibi de düşünebilirsiniz biz Önemli olan sol karıncığın bir bardak gibi sabit hacimli bir şey olmadığını anlamanız isterseniz bir balon olduğunu düşünebilirsiniz zaten önceden de bu benzetmeyi yapmıştık balonun hacmi sabit değildir Öyle değil mi ne değişir Bu yüzden de sol karıncığın dolması sırasında buna benzer bir çizimi ele almamız daha doğru olacak önceki videolarda böyle bir çizim yapmadığım ve kafanızı karıştırdığım için gerçekten özür diliyorum şu an Sanırım sorun olabileceğini düşünemedim Her neyse Umarım bu noktayı açıklığa kavuşturan bilmişimdir sol karıncık dolarken buna benzeyecek tamam mı Bir de isterseniz buradan bir kesit alırsak neler olabileceğini düşünelim Evet sol karıncıktan bu şekilde enlemesine kesitler aldığımızı varsayalım ilgi çekici bir görüntüyle karşılaşacağımız konusunda bana katıldığınız ı düşünüyorum Bu kısımları sileyim Kalbe buradan yukarıdan bakarsak ilginizi çekebilecek şeyler göreceğiz ve şimdi de bunları sizin için ben çizmeye çalışacağım nedenini Az sonra göreceksiniz bu buna benzeyecek bunun kesiti böyle olacak Bunun ki de bu ve bunların aynı sol karıncığın farklı anlardaki kesitleri olduğunu aklınızdan çıkarmayın lütfen sol karınca yukarıdan bakıyoruz ve üçünün de dolu olduğu bir görüntü ile karşılaşacağız ve şimdi de buna benzeyen çizimler kullanarak sol karıncığın dolduğu süreçte neler olduğuna bakacağız Böylece her şey daha açık ve net bir şekilde anlayacağınızı düşünüyorum Ayrıca şaşırtıcı bir durumla da karşılaşacağız Hadi bakalım birkaç tane daire çiziyorum bu büyük olacak Ne de olsa hacim iyice attı buradaki biraz daha küçük olacak buradaysa iyice küçük bir hacim söz konusu içlerinde boyayı meyvenin alt noktasındaki ağacın küçük ama sol karıncığın dolması için yine belirli bir hacmi ihtiyacımız var hacim sıfır olduğunda sol karıncıkta kanda olmamalı Yani boş olmalı Öyle değil mi sıfır Çünkü kan dolmaya başladığında Evet bu ile yarıya kadar doldurduğunu doldurduğumuz yerde olduğunu Kant olduğunu düşünelim şu anda yarısı dolu olacak dolmaya devam edince de tamamı dolacak Öyle değil mi Bu da eğri üzerinde bu yönde ilerlemek anlamına gelir ama sol karıncığın Doluca bu ana kadar basınç da herhangi bir yükselme olmayacak bundan önceki videolarda sistol sonu basınç hacim ilişkisini çizdiğimde şuan ekranda gördüğünüz de benzer bir doğru çizmiştim fakat şimdi size Bunun aslında böyle değil de biraz farklı olacağını söylemek istiyorum özellikle değerinin alt kısmı söz konusu olduğunda işler değişiyor Şurayı baştan çizim bu ana kadar basınçlı herhangi bir yükselme olmayacak demiştim basınç sol karıncıkta olduğunda artmaya başlayacak basınçtaki artışı artan bir hacim ile gözlemle yiyeceğiz Evet basınçtaki artışı Ancak bu noktadan sonra görebileceğiz Evet şimdi artmaya başlayacak ve basınçtaki küçük artışların sol karıncığı genişletici yeni de hemen eklemem lazım sol karıncığın boyutu başlangıçta değişmeyecek ama dolduğunda basınçta artma ya başlayacağı için sol karıncıkta genişlemeye başlayacak sarı doğrunun neden yanlış olduğunu anladınız değil mi isterseniz tamamını sileyim ki kafanızı karıştırmasın sistos sonu basınç hacim ilişkisini çizdik buna bir de diyastol sonu basınç Hacım ilişkisini eklemek istiyorum Bu şekilde olduğunu görmüştük tıpta kullanılan İngilizce kısaltmasını sarıyla yazıyorum diyastol sonu basınç acım ilişkisi ya da kısaca İyidir ipi ve arede pvr İngilizce kısaltması Bu esnada kesit görüntüsünü neye benzediğine de bakalım mı bunların da bu anlarda ya da noktalardaki kesip görüntüleri olduğunu belirteyim İsterseniz bu şekilde hacim eksenine de in Ama bu noktadaki hacim bu olduğunu da işaretleyelim bu da buraya buraya bir yere denk gelecek Evet oldu diğer eğri üzerinde de kesişim noktaları işaret diyeceğim kesitleri bir kere daha çizecek olursak bu noktada buna benzeyen bu noktada Biraz daha büyük bir kes etimiz olacak Elimizde bu iki eğri vardı mümkün olduğunca Diğerlerine benzemem ellerini sağlamaya çalışıyorum içlerinde doldurayım Evet bu noktalardaki hacimler Bunlar ve hacim açısından düşündüğümüzde bunların eşit olduklarını söyleyebilir Öyle değil mi İşte tam da bu noktada Nasıl oluyor da sistolik eğride basınç bu kadar yüksekken diyastolik eğride bu kadar düşük olabiliyor diye sorguluyor olabileceğinizi düşünüyorum Bu çok kafa karıştırıcı bir durum hacimler tamamen aynı ama basınçlar farklı nasıl olabilir cevabı bulabilmek için hücre seviyesine inmemiz lazım 3 bu kasılıyor ve buz edişlerini çekiyorlar Öyle değil mi sisto sonunda inanılmaz bir kasılma var benzer şekilde Burada da aynı durum söz konusu bunun bu eğri üzerindeki her bir nokta için geçerli olduğunu söyleyebilirim daha da basitleştirmek için bir sürü ok çizeceğim Ebu okları bu şekilde birleştirelim ve bunun Az önceki çizimle Yani oklarla aynı durumu temsil ettiğini düşünelim bunun karıncık etrafına sarılmış bir ip olduğunu ve bu yönlerden tarıncı çektiğini düşünün tamam mı Evet binlerce hücrelerin aynı anda katılmasıyla elde edeceğimiz sonucu sol karıncığın etrafına Bu şekilde bir ip dolayarak ve bu şekilde çekerek de elde edebiliriz Burada iki tane insan olduğunu ve ipuçlarını bu yönlerde çektiklerini düşünelim hemen çiziyorum ipi bu şekilde çekerlerse sol karıncık sıkışır ve kasılmaya benzer bir durum ortaya çıkar Öyle değil mi Elbette bu 2 çöp adam ipi çekerlerse sol karıncık kasılır Ama isterseniz siz de kasılmanın bu şekilde gerçekleştiğini düşünebilirsiniz ip sol karıncığın etrafını tamamen sardıysa da kasılmış sol karıncığı neye benzeyeceğini gözünüzün önüne geleceğini varsayıyorum çöp adamlar ipi O kadar çok çekiyor Hatta asılıyorlar ki sol karıncığın duvarları içindeki basınç artmaya başlıyor aynı durum diyastol sonu eğrisi için de geçerli Neden mi Şöyle düşünelim Sizce burada da çöp adamlar olacak mı Tabii ki hayır diyastolü sırasında hücreler gevşemiş durumdalar tamamen gevşemiş ler Hatta uyuduklarını uyguladıklarını bile söyleyebilirim çöp adamlar ipi asılmadığı içinde basınç artmayacak ve düşük bir acımdan bahsedeceğiz hacimler aynı olmasına rağmen basınçların farklı olmasının sebebi de bu zaten son olarak kimilerinin kafasını kurcalayan bir başka sorudan daha bahsetmek istiyor ve kendimi biraz yer açayım sistos sonunda karıncıklarda neden kan var sisto sonunda kanın tamamının karıncıklar dan çıkıp av orta geçmesi gerekmiyor mu neden kan orada kalıyor karıncıklar neden tamamen boş değil sorularının cevabını eminim sizde merak ediyorsunuzdur bunun cevabını da bir basınç hacim döngüsü çizerek vermek istiyorum morlu çizim karışmasın hem de daha renkli böyle bir yakınımız olsun büyük mor noktada kasılma başlıyor olsun Bu noktadan bu şekilde yukarıya doğru ilerleyeceğiz sonra kan kalpten boşaltmaya başlasın tamam mı çöp adamı da bu şekilde atlayalım Evet hacım için son bir çizim daha yapayım hacmin Bu esnada değişmediğini biliyoruz buradaysa enjeksiyon başlıyor not ediyorum enjeksiyon Buradaki tüm seyin enjeksiyon aşaması olduğunu kabul edelim Bu Aralık için hemen bir çizim yapayım solkar o mutlu olacak Hatta daha da büyük olsun kaç şu anda gerçekten de çok dolu tamam mı İşte böyle sol karıncık Eğer bu kadar büyükse içinde doldurayım Evet sol karıncık bu durumdayken enjeksiyon olursa ne olur arkadaşlar bunu kesip kopyalayın şuraya alayım ve neler olduğunu anlatmaya çalışayım bu şekilde başladığımızda kan boş almaya başlarsa ne olur kanın bir kısmı boşalır bir kısmı da sol karıncıkta kalır Öyle değil mi böyle çiziyorum geriye kalan kırmızı kısımda Atım hacmi dira orta geçen büyük bir hacim var Ve bu son derece önemli ama geriye kalan bir Hacım olduğunu da bir lütfen kasılmanın başladığı anda işte burada sol karıncık kanla dolu sonra kanın Büyük bir kısmı ortaya atılıyor Bu da Atım hacmi olarak adlandırılıyor ve geriye biraz kan kalıyor sistolik sonuna geldiğimizde bu işte arkadaşlar sistol başındaki hacimle tabii ki karşılaştırılamaz ama sistos sonunda sol karıncıkta kan kalmasının sebebi de budur bro