If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Bağlandığınız bilgisayar bir web filtresi kullanıyorsa, *.kastatic.org ve *.kasandbox.org adreslerinin engellerini kaldırmayı unutmayın.

Ana içerik

Tip II Diyabet Tedavisi - Farmakoloji

Tıp ve sağlıkla ilgili içerik için, http://www.khanacademy.org/science/healthcare-and-medicine MCAT içeriği için de http://www.khanacademy.org/test-prep/mcat web sitelerinden bizi ziyaret edebilirsiniz. Bu videolar tıbbi tavsiye niteliğinde olmayıp sadece bilgilendirme amaçlıdır. Videolar kesinlikle tıbbi tavsiye, tedavi ve teşhis amaçlı kullanılmamalıdır. Sağlık sorunlarınızla ilgili her zaman bir doktora başvuruda bulunun. Khan Academy’de izlediğiniz videolar sonucu, doktor tavsiyelerini görmezden gelmeyin ya da doktora gitmekte gecikmeyin. Orijinal video Matthew McPheeters tarafından hazırlanmıştır.

Tartışmaya katılmak ister misiniz?

Henüz gönderi yok.
İngilizce biliyor musunuz? Khan Academy'nin İngilizce sitesinde neler olduğunu görmek için buraya tıklayın.

Video açıklaması

bu tip 2 diyabetin kapı sağlığını tehdit ettiğinden çokça bahsedilir Tip 2 diyabet Dünya nüfusunun yaklaşık yüzde onunu etkiliyor ve dünya çapındaki ölümlerin en büyük 8. sebebi bunun içinde Tip 2 diyabetin nasıl tedavi edildiğini anlamak Çok önemli çünkü Tip 2 diyabet düzgün bir şekilde tedavi edilirse hastalığı neredeyse tüm komplikasyonları engellenebilir ve kişi sağlıklı ve mutlu bir yaşam sürebilir Şimdi belli başlı tedavi yöntemlerinden bahsetmeden önce glikozun nasıl düzenlendiğini anlatalım bunu anlarsak Tip 2 diyabet tedavisinde kullanılan çeşitli yöntemlerin etkinlik mekanizmalarını yani farmakokinetiği ni anlamış oluruz şurada ortada Kandaki glikoz Yani kan şekeri seviyesi bulunuyor kan şekeri arttıkça Örneğin yemek yedikten sonra pankreas bunu ve bunun sonucunda pankreastaki Beta hücreleri Vücuttaki tüm hücrelerde aktif hale gelerek kan şekerini düşüren insülin salgılar Kandaki glikoz seviyesi düşünce pankreas bunu da hisseder ve Alfa hücreleri Glukagon hormonu salgılar Bu da glikoz seviyesini artırır bak resim Bunu yapmasını sağlayan mekanizmalardan biri karaciğerdeki glikojenin glikoza çevrilmesi ve daha sonra kan dolaşımına katılımınızı sağlanmasıdır diyabet insülin yolunun düzgün işlemesinden kaynaklanan bir grup hastalığa verilen addır bunun sonucunda vücut Kandaki glikoz seviyesini Yani kan şekerini düşüremez şimdi Bu aşamadan da görebildiğiniz gibi insülin yolunun düzgün çalışması için iki temel adımın gerçekleşmesi gereklidir Öncelikle ne arıyorsun Beta hücreleri insülin salgılama lıdır ikincisi insülinin etkisini gösterebilmesi için vücuttaki hücreler insülini cevap vermelidir Dilek uzun düzenlendiği bu yol Bir binada ki iklimlendirme düzenine benzetilebilir termostatı pankreasa benzetebiliriz Çünkü termostat sıcaklıktaki değişimi hisseder ve buna uygun farklı sinyaller gönderir değil mi sıcaklık artarsa termostat klimaya sinyal gönderir klima çalışınca da sıcaklık düşer aynı şekilde sıcaklık düştüğünde termostat bunu da hisseder ve bu kez kazana ve radyatöre gönderdiği Siyer sayesinde sıcaklık artar dediğim gibi burada iki önemli adım var termostatı sıcaklık değişimini hissedip sinyal göndermesi lazım Bu da insülin yolundaki ilk adımı benzer ikinci bu klimanın bu sinyale cevap verip sinyalin etki göstermesini sağlaması lazım şimdi biz insülin yolumuza geri dönelim diyabet türlerine baktığımızda Tip 1 diyabetin genellikle ilkadımdaki bir bozukluk olduğu düşünülür Tip 2 diyabetin ise ikinci adımda ki bir düzensizlikten kaynaklandığına inanılıyor onun içinde farklı diyabet türlerinin altında yatan mekanizmaların farklı olması sebebiyle tedavilerinde farklı olması mantıklı Tip 2 diyabet tedavisinde insülin direncine karşı insülin salgılanmasına yardımcı olacak Bazı ilaçlar verilir Bazı ilaçlar üste ikinci adımda ki insülin direncini doğrudan azaltmak üzere verilir Hadi şimdi Tip 2 diyabet tedavisinde kullanılan belli başlı yöntemlere ve bu yöntemlerin işli değil mekanizmalara bakalım hayat tarzı değişiklikleri ile bu hayat tarzında yapılan ilk değişiklik düzgün beslenme ve kilo kaybıdır bir kişinin kilosu baştan ne olursa olsun düzgün beslenme ve buna bağlı olarak kilo verme sayesinde vücut kan şekeri seviyesini düzenleyecek hale gelir Tip 2 diyabet ten bahsederken düzgün beslenme dediğimizde dengeli düşük kalorili ve düşük karbonhidratlı bir beslenmeyi kastediyoruz Tip 2 diyabetli birçok kişi için bunun çok zor bir değişiklik olduğunu kabul etmek gerekir Zira bu yeni beslenme şeklini tamı tamına bağlı kalmak ve Kişinin kendini Kontrol etmesi gereklidir Fakat bu çok önemli bir nokta Çünkü düzgün beslenme ve kilo kaybının hem insülin salgısını artırdığı hem de insülin direncini azalttığı gösterilmiştir Hayat tarzında yapılan ikinci değişiklik fiziksel aktivite kilo kaybından bağımsız bu daha çok fiziksel aktivitede bulunmanın insülin direncini düşürerek glisemik kontrolü düzenlediği gösterilmiştir egzersiz yapmanın faydaları kendisini neredeyse anında göstermeye başlar fakat fiziksel aktivite devamlı yapılmazsa Bunlar kısa süreli olabilir Örneğin Egzersizin sağladığı faydalar bu rutin egzersizler kesildiği takdirde kendini yalnızca 3 veya 6 gün daha gösterir Rutin egzersiz tavsiyeleri arasında Günde 30 dakika haftada beş gün olacak şekilde orta yoğunlukta aerobik aktivite yapmak vardır Hem Buna örnek olarak mesela yürüyüş hızlı yürüyüş bisiklet sürme verilebilir Aslında Hayat tarzında Yapılan bu değişikliklerin en güzel tarafı bunların yalnızca Tip 2 diyabet tedavisi olmamalarıdır düzgün beslenme ve düzgün fiziksel aktivite yapmak kalp ve damarların işleyiş oy verenler lipit profilini geliştirir ve genel zihinsel sağlığa katkıda bulunur Tip 2 diyabet tedavisinde Hayat tarzında yapılan değişikliklere ek olarak birçok farklı ilacın işin içinde olduğu bir tedavi süreci söz konusudur Ama bu ilaçların Hepsinin adını söylemek kafa karıştırıcı olabilir onun içinde her bir ilacı tek tek anlatmaktansa bu ilaçları etki mekanizmaları ve glikoz düzenleme şema muzla nasıl bağlantılı olduklarına göre sınıflandıralım Evet biguanidler denen Kategori ile başlıyorum Az önce ilaçlardan tek tek bahsetmeyeceğim demiştim Ama bunun bir istisnası var metformin bunun sebebi metforminin Tip 2 diyabet tedavisinde en yaygın verilen biguanid olması aynı zamanda hastalığın başlangıç aşamasında verilen bir ilaç Evet metforminin 12oz düzenlenmesine katkı sağlayan üç etki mekanizması var En önemlisi metforminin çevresel insülin duyarlılığını doğrudan artırması aynı zamanda karaciğerdeki Glukagon etkinliğini de azaltıyor yani yalnızca insülin yollarını artırmaktan sa Bu yılan zıddı olan Glukagon yolunu da engelliyor son olarak da bu şemada gösterilmemiş olsa da metformin glikozun bağırsak emilimini azaltıyor Böylelikle kan dolaşımına katılacak olan glikoz miktarı düşürür tabi aynı zamanda metforminin Çok etkili bir ilaç olduğunu da söylemek gerekmez forming kişinin hemoglobin A1C sini ortalama yüzde bir oranında düşürebilir fakat karaciğer yetmezliği olan kişilerin metformin alamayacağını ve ilacı alan kişilerin düşük bir yüzdesinin ileride ilacı almayı kesmek zorunda kalabileceğini Bilmek önemli zirai ilaç bu devam edilirse laktik asidoz denen bir yan etki görülebilir diğer ilaç kategorisinin ismi biraz zor piyaz olid indi onlar veya kısaca tez ederler teyze derler Demet formülle benzer şekilde ikinci adım üzerinde çalışarak insülin duyarlılığını artırır ama bunu yapma yolları daha farklıdır teyzeler peroksizon proliferatör aktive reseptörleri Yani kısaca pp aramaları aktive ederler Pepee aramalar adipoz yani yağ dokusu kaslar ve karaciğer hücrelerinde insülin duyarlılığını arttıran bir çokgen için transkripsiyon faktörüdür bunun içinde teyze deler Pepee aramaları aktive ederek insülin duyarlılığını Dolaylı yoldan artırmış olur bir diğer ilaç grubu sülfonilüreler Bunlar diyabete karşı en yaygın ilaç gruplarıdır şifon ürünler pankreastaki Beta hücrelerinde bulunan potasyum kanallarını engeller bu kanalların engellenmesiyle hücrede potasyum birikir ve voltaj bağımlı kalsiyum kanallarını açan hücre zarı depolarize olmuş olur bunun sonucunda Beta hücrelerine çok sayıda kalsiyum girişi gerçekleşir ve bu da insülinin kan dolaşımına katılmasını tetikler yani Tip 2 diyabet tedavisinde sülfonilüreler insülin direncini düşürmek yerine artan insülin salgısı yoluyla İnsülin direncinin üstesinden gelir Tip 2 diyabet tedavisinde kullanılan son iki ilaç grubu incretin yolu üzerinde etkinlik gösterir onun içinde inkretinler olarak adlandırılırlar bunlar Glukagon benzeri peptit bir Yani kısaca glp-1 analogları veya bu dipeptidil peptides 4 yani dpp-4 inhibitörleri dir glp-1 gibi inkretinler Kandaki glikoz seviyesinin düşmesini sağlayan iki sinerjik etki yaratan hormonlardır Öncelikle pankreastaki Beta hücrelerini insülin salgılama ları konusunda doğrudan uyarırlar ikinci olarak glukagonun salgılanmasını önlerler Diğer yandan DP 4'ler glp-1 lerin yaptıklarını engelleyene isimlerdir onun içinde glp-1 analogları bu internetin yolunu doğrudan uyararak insülin yol ağını güçlendirmek ve Tip 2 diyabeti tedavi etmek için verilebilir benzer şekilde dpp-4 inhibitörleri de incretin yolunun engellenmesini engelleyerek insülin yollarını Dolaylı yoldan güçlendirmek için verilebilir Evet Tip 2 diyabet tedavisinde karşımıza çıkan bu tedavi türlerinin bu Tülin yolundaki ilk adım üzerinde etki ettiklerini Dolayısıyla insülin salgısını artırdığını Bilmek önemli ama bunlar aynı zamanda hipoglisemi yani düşük kan şekeri ne sebep olma riski taşıyor bu adam üzerinde etki eden ve bahsettiğim riski Taşıyan tedavi türleri arasında Hayat tarzında yapılan değişiklikler şifon ürünler ve inkretinler vardır bu riski azaltmanın yöntemlerinden biri ise ilaçları öğünlerle beraber almaktır Evet bu videoda Tip 2 diyabet tedavisinde kullanılan farklı müdahalelerin farmakokinetiği hakkında genel bir bakış açısı verdik Bu yapıyı anlarsak hastalığın altında yatan mekanizmaları geri çevirmek ve hastalığı tedavi etmek için ilaçların nasıl kullanılması gerektiğini de anlamış oluruz fakat yalnızca mekanizmaları anlamak hastalığı tedavi e En Çok da pratik bir yaklaşım sağlamıyor Çoğu kişi için Tip 2 diyabet tedavisi Hayat tarzında değişiklik yapma Muhtemelen çok sayıda ilaç kullanma ve doktor tarafından düzenli şekilde kontrol edilme gibi bir çok faktörün birleşmesini içeren bir tedavi anlamına geliyor Buna sonucunda kişi Tip 2 diyabet komplikasyonları olmadan Mutlu ve sağlıklı bir yaşam sürebiliyor bu