If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Bağlandığınız bilgisayar bir web filtresi kullanıyorsa, *.kastatic.org ve *.kasandbox.org adreslerinin engellerini kaldırmayı unutmayın.

Ana içerik

Kanserli Kalın Bağırsak Dokusu

Stanford Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden Dr. Andy Connolly, kanserli kalın bağırsak dokusunu anlatıyor. Orijinal video Sal Khan tarafından hazırlanmıştır.

Tartışmaya katılmak ister misiniz?

Henüz gönderi yok.
İngilizce biliyor musunuz? Khan Academy'nin İngilizce sitesinde neler olduğunu görmek için buraya tıklayın.

Video açıklaması

Allah herkese yeniden merhaba Ama şu anda elimizdeki slayt ların dördüncüsü ne bakıyoruz bu sırayla kalın bağırsağın o bölümünün neden alındığını göreceğiz bu kalın bağırsak kanseri ile karşı karşıya olduğumuz bir durum neyin ne olduğunu anlayabilmeniz için biraz çizim yapacağım Tamam mı bu Evet burası limel lümen kalın bağırsağın iç kısmı Burası da karnımızın geri kalanı kalın bağırsağın karnımızda kıvrım landını biliyorsunuz değil mi bunun içinde ayrıca biterim var zaten peritoneal Yani karın zarı beri ton boşluğu bağırsak an sularının bulunduğu yerdir bu slayt ta ki en önemli kısım burası Sen niye Peri stealthic hareketi mümkün kılan kas doku peristaltik hareket bağırsakların içindekileri ittirme leri ya da hareket ettirmeleri için yaptıkları harekettir biliyorsunuz bağırsaklar birtakım hareketler yaparak içindekilerin ilerlemesini sağlar arkasın bu kısımda oldukça iyi durumda olduğunu görüyoruz olması gerektiği kadar kalın Aynen burada da son derece iyi görünüyor Burada gördüğünüz minik kırmızı noktalar alyuvarları mız buna bakarak buradaki Kasım kalınlığında bir kaç milimetre olduğunu söyleyebiliriz burası 6'da hatırlarsanız o halde isterseniz bunun da altı milimetre olduğunu söyle not edelim Bu kas oldukça kuvvetlidir bir şimdi slaytı odaklanacak olursak bu şekilde yukarıya doğru çıkıyor sonra da aşağı oy veriyor ama başı beladaymış gibi bir görüntüsü var buradaki garip görünümlü olan yer Bir zamanlar bir polip tipi sonra İnanılmaz bir şekilde büyüyerek buna dönüştüğü normal bağırsak dokusunu burada görebilirsiniz buradaysa displazi Barbar kötü göründüğünü görebiliyorsunuz değil mi Biz plastik burada başlıyor Bence plastik dokunun kenarlarını da buralarda görebilirsiniz A bu arada tıpta plastik ne demek hiç merak ettiniz mi mesela plastik cerrahi derken plastik şekil verilebilir anlamında kullanılıyor aynı zamanda büyüyebilen Yani şekli değişebilen anlamına da geliyor plastik doku deyince şekil değişikliği söz konusudur buradaki şekil değişiklikleri yanlış o sebeple displastik displays tek bir hücrede dokuda organda Hatta bir uzuvda bile gerçekleşebilir bununla kastedilen büyümenin ya da şekil değişikliğinin yanlış olduğudur Evet hücre diskle sisi'nin olduğu yer bu yani bunların hepsi kötücül hücreler ver Muhtemelen Her şey burada bir yerde başladı ve buraları da işgal ediyor tek bir kötü hücre ile başlamış olabilir ama genellikle şimdi görüntü değiştireceğim Evet şu ana kadar yaptığımız çizimleri de kaybedeceğiz Ama buna benzer şeyler genellikle Bunlardan biri olarak başlar mesela kötücül burada ortaya çıkmış ve bu şekilde de büyümeye başlamış olabilir büyüme dediğimizde bu tek bir hücre değil ondan sonra gelen tüm hücreleri de kastediyoruz milyarlarca hücre kötü bir şekilde büyümeye başlıyor bu bir iki vaka da ufak bir şekilde de büyümüyor Üstelik kasın içine kadar geliyor şimdi diğer silahla geri dönelim Bu arada vücudumuzun bunlarla savaşma mekanizmaları var ama burada başarısız olunmuş mesela bağışıklık sistemini düşünürsek kanser olma olasılığı artar Bu arada kanserle ilgili bazı tartışmalar var Bağışıklık sisteminin düşük olduğu bir anda vücudumuza giren bir virüs bu kansere yol açar yoksa kanseri ortadan kaldırmak için hücre içinde büyük gözetleme Lermi yapılıyor bir işler gerçekten de inanılmaz şeyler her şeyi burunlarını s********* hatta bizim DNA mızın bir kısmı da çok eski virüslerden geliyor bazı virüs kategorileri var hücreye girip de hücre DNA sını bozabilen virüslerden bahsedebiliriz bu virüsler kendilerini hücre ile birleştirin Evet ama az önce bahsettiğimiz gibi irritasyona yani tahrişe sebep olanları da mevcut Bunlar da bulundukları yerlerdeki dokuların büyümesine yol açıp bu şekilde problem yaratıyorlar bu sırayı da geri döndük ve karşımızda Kanserli bir doku var bu Muhtemelen Burada bir yerde başladı büyüyor ve etrafındaki normal dokuya da yayılıyor Evet şimdi de hücrelere bakacağız şuraya yakın aşalım çok yakın aşacağız dikkat edin başınız dönmesin Öncelikle kenarlara bakalım burası normal olan yer ama tamamen de normal değil Çünkü parçalanmış ve Tahriş olmuş burada yani Kenarda Bir irritasyon var o zaman hiperplazi söz konusu biraz daha derine inersek burası normal olan kısım ama bozulmak üzere B her yönde doğru bir büyüme söz konusu Burası da kanseri normal dokunun yanında görebileceğimiz yer daha önce displazi den bahsetmiştik ama bu gerçekten de çok daha kötü bunlar normal hücreler ve yapmaları gereken işi yapıyorlar müziğin üretimi var bu çekirdekleri de altta ama ya bu O tam bir kalmış karsinoma in situ yani belirli bir yerdeki kanserden bahsetmeden önce Eğer buna benzer hücreler görürseniz bunların uzaklaşmasına izin vermemişsiniz Bunlar çok ama çok kötü ellerine geçen her imkan da saldıracaklar çünkü çıldırmış lar burada bir grup hücre var burada da iyi bakın rastgele büyüdüklerini görebilirsiniz bu sınır geçmemiş bir polis görülürse Onun da çıkarılması gerekir kalın bağırsak kanseri cerrahi Tedavinin mümkün olduğu bir kanser türüdür kötü olan kısmı alınca hasta Muhtemelen iyileşir Biraz önce dediğimiz gibi eğer bu bir polipin ucu olsaydı onu Muhtemelen çıkarmak gerekirdi ama yine de hastanın operasyon sonrasında takip edilmesi gerekirdi Eğer polis boyundan biraz aşağı indi ise birazcık ilerlediyse ya da tam sınırda ysa izlenmesi gerekir mutlaka buradaki problemse ve yaka şöyle göstereyim bu kısımda problem yoktu ama toplardamar ve atardamarlara yaklaştığında mesela Bunlar Atardamar ve toplardamarların olduğu kısma gelmişler Uf çok kötü kötüyüm bir şeyler de almışlar bir mesela burada bir hücre yuvası var ve buradaki de toplardamara girmeye çalışan bir Kanser hücresi Burası metastazın kaynaklandığı yer yani kanserin başladığı yer İşte bunlar kötü çocuklar buradaki hassas kan damarlarına yakın bir yerlerde büyüyorlar Hatta bu kan damarlarının kapısını çalıyor of of içeri girdiğinde de bu bir venule yani küçük bir toplardamar o Evet içeri girdiğinde buradan dışarı çıkacak buradaki iki boyutlu bir kesit olduğu için tam göremiyoruz ama bu damarın ekrandan dışarıya doğru çıktığını düşünebilirsiniz Mesela bu ekrandan dışarıya doğru ilerleyip buna bağlanacak ve bu şekilde ilerleyecek ler Metastaz kanserin kendisine yeni bir yuva bulması olarak düşünülebilir mesela buradaki hücrelerden biri bir çıkış yolu bulup Örneğin akciğere ya da karaciğere gelebilir buradaki vaka gerçekten de Metastaz olabilecek miş gibi görünüyor bunun gibi bir şeye baktığınızda kanser için kullanılan terimlerden biri derecedir derece Ya ben serin ne kadar kötü göründüğünü anlatır buradaki durum gerçekten de kötü Durum kötü demek bir davranış eksikliğidir mesela Doktorlar sık sık kötü tümör iyi tüm örgü terimler kullanılır Yani bir nevi kanserin derecesini belirtirler çekirdeği bu kadar büyümüş olan ya da direkt bu kadar olan bir hücre olduğunda Kaos var demektir ve Kaos sadece çekirdeğin boyutunu değil nasıl davrandığını da tanımlar çekirdek boyutu bir göstergedir Çünkü çekirdek kaynaklarını bölünmek için kullanır ama bunu yanında Yani normalde hücre içinde her şey düzenliyken DNA Bunlar Hücre içine gelmeden Bölünmez bu ileri dereceli bir tümördür bunun yanında bir de evre diye bir ter de deneriz evre kanserin vücudun neresinde olduğunu anlatır mesela burada da Eğer kötü hücreler üst kısımda ise kanser erken evredir ama kötü hücreler buraya kadar geldiyse kanser ilerlemiş evrededir bir karsinoma in situ nevresi ise sıfırdır bu kanserin herhangi bir yerde olmadığı anlamına gelir Yani henüz yayılmamıştır Buradaki gibi eğer sınır açılmış ve işgal başlamışsa evre Bir de izlemektir bir evre derinlikle de bağlantılıdır ve bunun yanında farklı şeyler yani Mesela vücudun nerelerine gitti gibi şeyler de var tabii bu da en ileri evre oluyor bu evre tüm kanserler için geçerli bir kavram evre genelde 1'den 4'e kadar olur Ya kısacası bu sadece boyutuyla alakalı değil yani kanserli doku çok büyük bile olsa Eğer tehlikeli bir yerde değilse evre 0 ya da evre bir söz konusu olabilir evre deyince dünyanın Neredeyse her yerinde aynı standartlar kullanılıyor kanseri evrelendirme de tnm sistemi kullanılır tüm ürün boyutunu ve nerede yerleştiğini yani sınırları aştı mı aşmadımmı onu belirtir bu sınırı aşma önemli bir mevzu çocuklar ne ise lenf nodunun Neyse mesela buradaki lenf bezlerine yayılmış mı yayıldıysa durum kritik lenf bezleri lenfin bulunduğu ve Buraya yakın olan yapılardır ha Burası da aslında bir çıkıştır diğeri yani meise Metastaz azdır Yani kan bu hücresinin vücudun geri Kalanına yayılmasıdır kanserin evresi işle tüm bunlara bakarak belirlenir bir metastaza biraz detaylıca bakarsak Eğer bunun gibi bir şey için lenf düğümlerine ulaşmak ilk adımlardan biridir ama akciğere ya da karaciğere gidebilmek için kanserli hücrenin kan damarlarına ulaşması gerekir kalın bağırsaktaki lenfatik lokal bir lenf düğümü ne bağlanır Ama bu şekilde akciğere ulaşmaz Yani bir şekilde dolaşım sistemine girmesi lazım buradaki bu şekilde görünüyor pencere bakarken son olarak bir de şu kısmı odaklanalım Burası işgalin en derin olduğu yer vücudun bağışıklık fonksiyonu hakkında konuşuyoruz Evet şöyle göstereyim burasının ne kadar gevşek bir görünüme sahip olduğunu ve minik bağışıklık hücrelerini görüyorsunuz gör son değil mi Bunlardan bahsediyorum işte minik ve yuvarlak olanları görüyor musunuz Bunlar lenfositler Lenfosit ve Kanser hücrelerinin nasıl ayırt edebiliriz mesela buradaki klasik bir hücre plazma hücresi olarak adlandırılır çizersek burada bir çekirdeği var Ve geri kalan kısımda antikor üretiyor Bu arada şu anda herhangi bir hücre yuvarlak içine alıyorum sadece Şu üstteki küçük olanın için çiziyorum öyle düşünün evet bu bir plazma hücresi ve Muhtemelen tümöre karşı antikor üretiyor bağışıklık tepkisini yerinde görüyoruz Bu kanser hücresinden pek de farklı görünmüyor O yüzden bunu açıklamak biraz zor Eğer bir mikroskobu muz olsaydı çekirdeği Işık altında inceledik Buradakilerin pembe granülleri olurdu ve böylece bağışıklık hücresi olduklarını anla artık ve hemen şuraya geleyim Evet biraz uzaklaştık Burası enflamasyonu gördüğümüz yer bunu en yakın Kanser hücresi mesela buradakiler olabilir bu görüntüde bu daha iyi anlaşılıyor bu daha da uzaklaşır Sak Burası kanser Bu da vücudun kansere verdiği tepki İşte bu bağışıklık tepkisini artıracak tedaviye üzerinde çalışmaya devam ediliyor şort IP her zaman olduğu gibi gerçekten yine inanılmaz hepinize sağlıklı güzel güzel güzel günler diliyorum görüşmek üzere a