İnflamatuar Bağırsak Hastalığı Epidemiyoloji ve Patolojisi

bu enflamatuar bağırsak hastalıkları Crohn hastalığı ve ülseratif koliti de içeren bir grup hastalığa verilen isimdir Bu hastalıkların kesin sebebi ne yazık ki henüz tam olarak anlaşılmış değildir Ancak iki hastalıkta uygun olmayan inflamatuar tepki sonucunda kronik bağırsak hasarının ve hayati tehlike Taşıyan ciddi komplikasyonların ortaya çıkması ile gelişir klinik bulgularının ve altta yatan mekanizmalarının çok benzer olmasına karşın bu iki tip inflamatuvar barsak hastalığının epidemiyolojik ve patolojik farklılıkları bulunmaktadır bu farklılıklar teşhis ve tedavi söz konusu olduğunda da son derece önem kazanır Evet şimdi bu iki bağırsak hastalığının teknolojisinden bahsetmeden isterseniz Öncelikle benzerliklerin den ve risk faktörlerinden bahsedelim enflamatuar bağırsak hastalıkları ne kadar benzerdir bir son derece basit gibi görünse de bu sorunun cevabı Aslında pek de basit değildir bir neden diyecek olursanız probalance ya da belirli bir zaman aralığında bu hastalığa yakalanan kişi sayısı konuma göre çok büyük farklılıklar gösterir bir kırsal ve endüstri açısından çok gelişmemiş ülkelerdeki bu ülkelere örnek olarak Güney Amerika ve Afrika'yı verebiliriz daha gelişmiş endüstri yerleşmiş ve dünyanın şehirleşmiş alanlarına mesela Kuzey Amerika ve Avrupa'ya göre prevalans çok daha düşüktür Kuzey Amerika ve Avrupa'ya odaklanacak olursak Crohn hastalığının prevalansı 100.000 kişide 250-300 bak Other sağ üste ratif kolitin bu bölgelerdeki prevalansı ise daha düşük olmakla birlikte 100.000 kişide 50-100 vaka arasındadır bir size işin boyutlarını daha iyi anlatabilmek adına Londra'da 8,3 milyon insan yaşadığını ve yüz binde 300'lük bir prevalence bilgisinin 25.000 Crohn hastası anlamına geldiğini de ekleyeyim iyi bakın Bu yomradaki King Üniversitesi ya da Ankara'da bulunan Orta Doğu Teknik Üniversitesi'nde ki öğrenci sayısına eşittir yüzbin kişi de yüz prevalan saça sahip ülseratif kolit ise Londra'da bu hastalıkla yaşayan 8300 kişi bulunduğu anlamına gelir ve bu da Buckingham Sarayı'na gelen günlük ziyaretçi sayısına eşittir bir size videonun başında da söylediğim gibi inflamatuvar barsak hastalığının asıl sebebi henüz bilinmemektedir yine de bu iki hastalık için bazı ortak risk faktörlerinden bahsedebiliriz bakalım şimdi Bunlardan ilki yaştır bir Crohn hastalığı için hastalığın en çok onbeş ile 35 yaş arasında görüldüğünü söyleyebiliriz ülseratif kolitin de 15 35 yaş arasında ortaya çıkma olasılığı fazladır a Ama bu hastalığın yaş aralıkları söz konusu olduğunda bir model bir dağılıma sahip olduğunu Yani 60-80 yaş aralığında da çok fazla vaka ile karşılaşıldığını yani İnsanların bu yaş aralığında da bu hastalığa yakalanma riskini taşıdıklarını eklemek istiyorum ikinci risk faktörü aile geçmişi dir Bu iki inflamatuar barsak hastalığının da genetik bir sebebi olduğunu Yani eğer anneniz babanız büyük ya da küçük kardeşlerimiz de bu hastalık varsa Sizinde hastalığa yakalanma olasılığının daha yüksek olduğunu biliyoruz Crohn hastalığı için bu risk yüzde on olarak biraz daha fazladır başka bir deyişle ailesinde Crohn hastalığı olan birinin bu hastalığa yakalanma olasılığı yüzde on dur ve bu genel popülasyon yüzdesinden 30 kat fazla olan bir yüzdedir aile geçmişi üste ratif kolit içinde önemlidir ancak Crohn hastalığında ol en büyük bir yüzde yerine burada söz konusu olan olasılık yüzde ikidir bir ailesinde ülseratif kolit hastalığı olan birinin bu hastalığa yakalanma olasılığı yüzde ikidir ve bu da genel popülasyon yüzdesinin on kat fazla olan bir yüzdedir bu risk faktörlerine ek olarak Crohn hastalığı için Sigara içmek ve daha öncede bahsettiğimiz gibi şehirleşmiş alanlarda yaşamanın risk faktörü olduğunu biliyoruz ülseratif kolit içinde risk faktörü olarak yağ tüketiminin fazla olması Salmonella ya da kampilobakter enfeksiyonlarını sayabiliriz xsor Manila ve kampilobakter enfeksiyonları gastrointestinal sistemde meydana gelen enfeksiyonlardır ve inflamatuar bağırsak hastalığı hakkında genel bilgi edindikten sonra şimdi de Crohn hastalığının ülseratif kolitten ayrılması açısından da çok önemli olan patolojik farklılıklardan bahsedeceğim enflamasyonu meydana geldiği yerden başlayacağız Medikal terimleri yani kullanılan kelimeleri biraz daha detaylı inceleyecek olursanız hastalıklar hakkında daha fazla bilgi edinebilirsiniz ancak Crohn hastalığı hastalığı 1932'de keşfeden böyle bernar ona atfen isimlendirilmiş olduğundan ismine bakarak Bu hastalık hakkında çok fazla bilgi edinmemiz mümkün değil ülseratif kolitte ise kolit kelimesindeki it inflamasyonu kol ise kolon yani kalın bağırsağı simgeler Bu da ülseratif kolitin kalın bağırsaktaki ülseratif ya da inflamatuar ülser olduğu anlamına gelir bir kalın var ve gastrointestinal sistemin bu kısmıdır ülseratif kolit televizyonlar rektumda başlar ve daha sonra kalın varsa doğru ilerler koliti olan insanların yüzde 50'sinde rektumda başlayan ve sigmoid kolonda doğru ilerleyen inflamasyon görülür kalın bağırsağın bu kısmına sigmoid denmesinin sebebi buranın bir s harfi ile benziyor olmasıdır ülseratif kolit olan hastaların yüzde 30'unda su Total kolit görünür Bu da inflamasyonun rektum ve sigmoid kolon Onun dışında inen ve transfer kolonda da görüldüğü anlamına gelir bu su Total denmesinin sebebi Total olmaması yani tüm kolonda görülmesinden kaynaklanır hastalığa yakalananların son yüzde 20'sinde ise Total kolik yani tüm kalın bağırsağı etkileyen inflamasyon görülür hastalık bu vakalarda çıkan transferin en sigmoid kolon ve rektum mu yani kalın bağırsağın tamamını etkilemektedir Pro hastalığındaki inflamasyon ise ağızla anüs arasında herhangi bir yerde olabilir ancak ülseratif koliti olduğu gibi aralıksız değildir var bunun Crohn hastalığında keyifle masyon un terminal ileum yani ince bağırsağın sonunda Ya da buradaki gibi kolonda olabileceğini düşünebilirsiniz ince bağırsağın başka bir bölümünde yemek borusunda ve ağızda ancak gördüğünüz gibi inflamasyon aralıksız değildir gastrointestinal sistemde inflamasyon görülen alanın yanında sağlıklı dokularda bulunabilir İşte bu yüzden yani bağırsakların normal kısımlarını atladıkları için bu yaralardan atlayan yaralar olarak da bahsedildiğini duyabilirsiniz puan hastalığında inflamasyonun en sık görüldüğü yer terminal ile yani ince bağırsağın sonudur Ben bunu kalınbağırsak takip eder inflamasyonun konumu yanında Crohn hastalığı ile ülseratif kolitin mikroskobik patolojisi de farklıdır bre ekranda barsağın bir segmentine ait duvarı görüyorsunuz Burası ve besinlerin içinde ilerledikleri ve emilimin gerçekleştiği yer olan bağırsaklarımızın içidir barsak tümörünün çeşitli katmanları vardır bağırsağın iç kısmına en yakın olan tabakanın adı mı koy sadır bunun altında su Mukoza ve su kozanın altında da besinin ilerlemesini sağlayan Kas lifleri ne sahip olan müsküler externa bulunur bu daha önce de söylediğim gibi inflamatuvar Bağırsak hastalığına sebep olan şey tam olarak bilinmemekle birlikte bu hastalıkların genetik bir kökenli olduğu varsayılmaktadır kalıtımsal Ya da aile geçmişini anlatırken bahsettiğimiz gibi ancak genetik kökenin ya da evrimin tek başına yeterli olmadığını bilmelisiniz hastalığı tetikleyen bir etkin olması gerekmektedir ve hastalığı sebeplerinin tam olarak anlaşılmasıyla kastettiğimiz şey tetikleyen bu etkinliğin Ne olduğunun bilinmesidir bu kalın bir ince bağırsaktaki normal bakteriyel Flora'nın kompozisyonunun bir şekilde değişmesi ya da Salmonella ya da kampilobakter gibi gastrointestinal sistemde ki Bir enfeksiyon olabilir genetik eğilim çevresel tetikleyici unsurla birleştiğinde bağışıklık sistemi gastro-intestinal kanala saldırmaya başlar mekanizmanın şu ana kadar olan kısmı Crohn hastalığı ve bu kolit için aynı ancak zaman içinde Varsak duvarındaki hasar mikroskobik seviyelerde farklılıklar göstermeye başlar Hemen bir göz atalım mı şimdi soldaki resim bir Krone hastasına ait Burada da ölçeğin dışında çizilmiş iki tane hücre var biri makrofaj Diğeri ise nötrofil makrofaj ve nötrofiller bağışıklık sistemi hücreleridir ancak Ronya döviz sepeti kolit hastalarında bağırsak duvarına saldırmaya başlarlar ve verilen bu inflamatuvar cevap zaman içinde bağırsak duvarında hasar oluşturur Crohn hastalığında inflamasyonun zaman içinde bağırsak duvarının 3 katmanına etki edeceğini görebilirsiniz bundan transfer al inflamasyonu olarak bahsedilir transfer al kelimesi Latince'de duvarı geçen anlamına gelir bağışıklık hücrelerinin sebep olduğu bu hasar yanında farklı bir bağışıklık hücresi bağırsak duvarına geçer Ama bu hücre Lenfosit tir bunları çizimde mavi noktaları olarak gösterdim şimdi Lenfosit infiltrasyonu sonucu transfer al inflamasyon tüm bunlara ek olarak zaman içinde bağışıklık sistemi bir başka mikroskopik lezyonun oluşmasına sebep olur Ve bu da Kronik inflamasyonun bir göstergesi olan kazeifikasyon göstermeyen granuloma olarak bilinir bu nötrofil ve makrofajlar ülseratif kolitte de bağırsak duvarına hasar verirler Ancak bu durumun mikroskop altındaki görünümü biraz farklıdır bu ücreti kolideki inflamasyon Crohn hastalığında olduğu gibi bağırsak duvarını geçmez sadece Mukoza ve Sub mukozada görülür bundan da mukozal ve subuk özel inflamasyon olarak bahsedilir transmüral inflamasyonda mukozal ve subuk özel enflamasyon Crohn hastalığı ile ülseratif kolit arasındaki en büyük patolojik farklılıklardan biridir bu lezyonlar zaman içinde kötüle sharrac farklı komplikasyonların oluşmasına sebebiyet verirler bu komplikasyonlardan bazıları iki inflamatuar bağırsak hastalığı için de aynı iken bazıları hastalığa özgüdür bunlardan da bahsetmemi isterseniz bahsedeceğim komplikasyonlardan ilki Apse nedir bu inflamasyon ilerledikçe bu şekilde çevresi kalın bir tabakayla kaplı bir şey oluşur ve eğer bu cep diyelim Evet şimdi bakteri barındırıyor sa zaman içinde infekte olup apseye dönüşür bu apseler hem Kuran hastalığında hem de ülseratif kolitte karşılaştığımız durumlardır bu apseler çoğu zaman çok da ciddi olmayan Ateş harici herhangi bir belirtiye sebep olmazlar ancak herhangi bir sebeple patlar ve içlerindeki enfekte sıvı dışarıya akarsa peritonit adı verilen son derece ciddi ve yaşamı tehlikeye sokabilecek bir komplikasyonun ortaya çıkmasına sebep olurlar Ama bu apseler teşhis edildiklerinde damar içi antibiyotik ya da drenaj oğlu ile tedavi edilirler tedavi edilmeleri ha patlamaları ya da peritonit tehlikesinin de ortadan kalkması anlamına gelir Crohn hastalığında daha sık karşımıza çıkan patolojik komplikasyonlardan bir diğeri de fistül olarak bilinir bunun bir konu hastasına ait olan ince bağırsağın lezyonlu bir kısmı olduğunu düşünün şimdi bu kısım Eğer karın boşluğunda ise bağırsağın farklı bir kısmına temas ediyordur temas ettiği kısım kalınbağırsak olabilir hastalık sonucu oluşan inflamasyon zaman içinde iki Yapı arasında bir tünel oluşmasına sebep olacak kadar kötü bir hal alabilir Evet bu da bağırsağın bir kısmının rumeli'nin diğer kısmının lümeni ile doğrudan bağlantılı olması anlamına gelir ve bu tünele de fistül adı verilir Ama bu fikstürleri ki bağırsak segmenti dışında Crohn hastalığı lezyonunu Taşıyan bağırsak segmentinin temas ettiği vücudumuzun herhangi bir başka bölümü arasında oluşabilir örnek olarak deri idrar torbası ya da vajinaya verebiliriz bu püsküller çok fazla ağrıya sebep olmaları yanında ciddi enfeksiyonların ortaya çıkmasına da neden olabilirler bağırsak segmenti ile idrar torbası arasında oluşan bir fistül normal olarak steril olan idrar torbasının bağırsak bakterileri ile doğrudan temas içine girmesine sebep olur Bu da tahmin edebileceğiniz gibi çok ciddi bir idrar yolu enfeksiyonunun gelişmesine neden olur bir Krone hastasında Eğer bir fistül bulunursa bu fistüllerde genellikle cerrahi yollarla müdahale edilir bir ülseratif kolitte karşımıza çıkan ve ciddi olarak sınıflandırdı ımız komplikasyonlardan biri de bir Sedo polip olarak bilinir bize de polipin İngilizce okunuşu sayıda polip olup Türkçe anlamı da yalancı polipkür o zaman içinde daha da kötü bir hal alan inflamasyon mukozal ya da subuk özel tabakalar arasında dengesiz bir düzleşme ya da incelmeye sebep olur sonuç olarak da ortaya bu şekilde gösterebileceğimiz bir sürede polipler çıkar Bu poliplere PC'de polip denmesinin sebebi polipleri kendiliğinden büyü memeleri ve bu uzantının etrafındaki dokunun incelenmesi sonucu oluşmasıdır bir Sedo polipler yani yalancı polipler ülseratif kolitin sembollerinden biridir diyebiliriz Evet özetlemek gerekirse enflamatuar bağırsak hastalıkları uygun olmayan inflamatuar cevap sonucu komik bağırsak değişimlerinin gerçekleşmesi sonucu gelişen hastalıklardır Crohn hastalığı ve ülseratif kolit her ne kadar altta yatan mekanizmaları aynı olsa da lezyonların yerleri ve mikroskobik fat her yeri konularında farklılıklar gösterir bir Crohn hastalığında ki lezyonlar ağızdan anüse kadar herhangi bir kısım da ortaya çıkarlar ve bu lezyonlar aralıklı oldukları için atlayan lezyonlar olarak da bahsedilir fakat ülseratif kolitte inflamasyon Neredeyse her vakada rektumda başlar ve geriye doğru aralıksız olarak kalın bağırsağa doğru ilerler patolojilerinde ki mikroskobik bulgular da Crohn hastalığında bağırsak duvarının içine geçen ve transfer al olarak adlandırılan bir inflamasyon ve kazeifikasyon göstermeyen Renault'lar vardır Bu ülseratif kolit de ise inflamasyon ilk iki katmanı etkiler ve mukozal ve subuk özel olarak adlandırılır o lezyonların ortaya çıktığı yer hastalığın belirti ve bulgularla teşhisini şekillendirecek klinik seyri için çok önemlidir bir mikroskobik Patoloji ise potansiyel komplikasyonlar ve hastalığın tedavisi konularında etkili olacaktır Bu da