Laboratuvar Değerleri ve Normal Değer Aralıkları

Ama bu kağıt üzerinde laboratuvar sonuçlarını görüyoruz Hadi gelin birlikte üzerinden geçelim Aslında bu değerlere Ben yazdım ama burada yazılı olan değerlerin laboratuvarda ölçülmüş ve bana ait olan laboratuvar sonuçları olduğunu varsayalım amacımız bir sonraki sefer bunun gibi laboratuvar sonuçları içeren bir kağıt gördüğünüz deneyin ne anlama geldiğini biraz daha iyi anlayabilmeniz e yardımcı olmak benim yazdığım değerlerin hemen yanındaki sütunda normal değer aralığını sonucunda da birimleri görüyorsunuz Evet şimdi hepsinin üzerinden sırayla geçeceğiz Ve bunu yaparken bu değerlerin ne anlama geldiğini anlatan bazı kısaltmalar kullanacağım buraya kısaltmaları not edeceğim Tabii bu kısaltmalar bulan ben değil ben de bunları sizler gibi öğrendim bu değerler ve kısaltmaların dünyanın geniş bir kısmında aynı ya da çok benzer şekilde O da bilmenizi isterim şimdi karşınızda böyle bir laboratuvar sonucu olduğunda ve gördüğünüz değerleri çabucak değerlendirmeniz gerektiğinde yapabileceğiniz şeylerden biri şu Öncelikle böyle bir şema çizin sol tarafına 5 rakamını yazın WBC olarak İngilizce kısaltması ile gösterilen Bu ilk satır akyuvar sayısını ifade ediyor değerin 5000 olduğunu görüyoruz ve buraya yazdığımız 5'te bunu temsil ediyor Bu şekilde bir 5 rakamı gördüğünüzde Bu bir mililitre başına binlerce hücre demektir Peki bu hücreler Hangi hücreler genel olarak Beyaz kan hücreleri yani Akyuvarlar olduklarını söylemiştik ancak tam olarak hangi türde olduklarını birinci satırı takip eden altı satırı inceleyerek bulabiliriz Evet bu Altı satır bize bu yazmış olduğumuz yerin dökümünü verir yüzde olarak ifade edilmiş olmalarının sebebi de budur ev 15000 hücre nelerden oluşuyormuş bakalım segmentte nötrofiller bunu üzerinde 61 olan bir s harfi ile göstereceğim 103 bant hücresi varmış Bunu da not ederim 129 unu lenfositler yüzde dördünü monositler yüzde birini bazofiller ve yüzde ikisini de eozinofiller oluşturuyor Muş yüzdelerden bahsettiğimiz de göre burada verilen farklı alyuvar çeşitlerinin üzerindeki rakamların toplamı nın 100 olması gerekiyor hızlıca kontrol edelim 7 artık 29-36 eder artı 3.39 ve artı 61100 eder evet doğru vücudunuzda gezmekte olan akyuvarların türlerini ve dağılımlarını bu şekilde yani üzerlerindeki rakamlara bakarak kolaylıkla görebilirsiniz bundan sonraki iki değer yani hemoglobin ve hematokrit şemanın üst ve alt bölümlerine yazılır böyle bir şema gördüğümüzde bu iki rakamına bu aylara ait olduğunu hemen anlarız Evet bu iki değer bize kandaki alyuvar içeri ve miktarı hakkında bilgi verir Bu bölümdeki son satırda ise Trombosit sayısını görüyoruz Bu 227 değeri ise mikrolitre başına 227000 olarak okunur dikkat ettiniz mi Akyuvarlar için mililitre cinsinden bahsediyorduk ama şimdi trombositler için söz konusu hacim değeri mikrolitre burada hücre kelimesini de tırnak içine almak istiyorum Çünkü trombositlerin aslında hücre değil hücre parçaları olduklarını biliyoruz bu 227000 değeri her bir mikrolitre kanda kaç adet Trombosit hücre parçası olduğunu gösterir bu tablonun birinci kısmı ve Buradaki tüm bilgileri gayet hızlı bir şekilde bir şema ile özetle bileceğimiz gördüğünüz söyledim şimdi de kimyasal değerlere geçirir bir doktor Eğer kimya 7 raporu isterse bu buradaki değerlerin ilk bu içerir kimya olsa burada gördüğümüz değerlerdir bunu da bir şema üzerinde özetleyelim şuraya hemen çizin kimya Ondaki son 3 değeri de buna yerleştireceğiz sodyumun sol üstte yazarız altına 4,3 olarak potasyumu yazarız ve bu şekilde sırayla devam ederiz klorür 103/1 karbonat 22 kreatini buraya 0,8 kan üre azotu Hemen onun üstüne 15 buraya açlık glikoz unu yazacağız 92 buradaki lades kemiği ne benzeyen şemanın üst bölümüne kalsiyumu bu tarafa magnezyumu ve son olarak buraya da posta yazacağız kimya 7 testinin sonucu Bunlar Kimya 10 sonucu da bunların hepsi raporun son kısmında Karaciğer enzimleri ile ilgili Bir bölüm daha var bunun içinde bir şema çizebiliriz bir ilk sizin üst tarafa iki tane değer ve Total Bilirubin yazıyoruz 1,1 hemen altına bir çizgi çizip direkt Bilirubin de buraya yazıyoruz 0,1 sol tarafa a s t yi sağ tarafa da alet Eee koyuyoruz en altta da arkadan fosfatazın koyalım 76 İşte bu değerlerin yani sayıların Dökümü de bu şekilde Eğer buna benzer bir şema görürseniz artık ne anlama geldiğini hangi değerin nereye yazıldığını biliyorsunuz Örneğin buradaki 22'nin alt değeri olduğunu hemen söyleyebilirsiniz kan değeri tablosu bu şekilde kısa ve hızlı bir şekilde özetlenebilir Tabii ki böyle bir tabloya baktığımızda neyin ne olduğunu anlamanın yanı sıra değerlerimizin iyi mi yoksa kötü mü olduğunu da bilmek isteriz bunun için elde edilen değerleri tabloda verilen normal değer aralıkları ile kıyaslayarak herhangi bir değerin normal kabul edilen aralığa dahil olup olmadığına bakarız İyi o zaman şimdi de biraz normal değer aralığı ve bu Aralığın ne anlama geldiği hakkında konuşalım şuraya hemen bir normal dağılım eğrisi çizelim tüm insanları içine katacağınız şekilde ol ya da 10000 kişidir Evet bu Tüm insanlar olmayacak Ama onbinde oldukça büyük bir örneklem olduğu için kabul edilebilir bu 10.000 kişinin hepsinin Kandaki akyuvar değerlerini bildiğimizi düşünelim Bir sürü farklı değer elde ederiz Şimdi bu değerleri bir grafiğe yerleştireceğiz ve küçük de bir şema çizeceğiz bu akyuvar sayısını vererek sen özür dilerim akyuvar sayısını bu eksene koymamız lazım buradaki değerleri bin bölüm mi litre cinsinden ifade edeceğiz Hemen not edelim bingöl'ü mililitre bu eksende frekansı Yani insan sayısını koyalım frekans için bir f harfi koyuyor İnsanların çoğu buradaki Aralık'ta yer alır aslına bakarsanız bu Aralığın insanların 100'de ne atacağını bile söyleyebiliriz Evet İnsanların çoğunun akyuvar sayımı 4,5 Leon arasında bulacak bu aralıklarda zaten bu şekilde belirlenir ler İnsanların çoğunun hangi aralıkta bulunduğuna bakılır ve bu değerlerin içinde bulundukları alt ve üst sınır değerleri aralığı meydana getirir grafiğe baktığımızda burada yüzde 95 dediğinize göre burada olmayan bir yüzde 5 de söz konusu Öyle değil mi Demek istediğim tanım gereği karşılaşmamız gereken durum bu insanların yüzde beşinin Diğerleri de bu iki kuyrukta bulunacak bir aralıktan bahsedildiği zaman aralığını üstüne çıkan ve altına inen normal bir Varyans olduğunu da düşünmeliyiz ama az önce söylediğim gibi normal değer aralığı insanların yüzde 95'ini kapsayacaktır normal aralığı nelerin dahil olacağını düşünürken normalin değişmesine sebep olabilecek şeyleri aklımıza getirmeye çalışalım Örneğin birinin hem bu değerini değerlendirdiğimiz ve bunun normal olup olmadığını anlamaya çalıştığımızı düşünelim Bir bebeğin hematokrit içine bakarken sonucu Bir yetişkinin hematokrit aralığında değerlendirir Sem sonucun çok ama çok yüksek olduğunu görür neden diyecek olursanız yenidoğanların hematokrit değerleri çok yüksektir de ondan Bu gayet normaldir bu yüzden de değerlendirmenin ya da karşılaştırmanın diğer yeni doğanlara göre yapılması gerekir yani aralıklar söz konusu olduğunda yaş önemli bir Kriter haline gelir Evet kullandığınız aralıkların hastanın yaşına uygun aralıklar olduğundan emin olmalıyız Buna ek olarak cinsiyetle değerlendirilmesi gereken bir başka önemli Kriter örnek olarak da erkeklerin hematokrit değerlerinin kadınlara göre biraz daha yüksek olmasını verebiliriz kullandığımız aralıklar için yaş ve cinsiyeti gözardı etmemeliyiz bir diğer önemli nokta ise bazı test sonuçları Hatta değer aralıkları laboratuvara bir değişiklik gösterebilir bu İlginç Hatta şaşırtıcı bir durum Hatta şu an ekranda gördüğünüz değerleri için hemen internet üzerinden bir araştırma yapabilirsiniz farklı laboratuvarlar için farklı diğer aralıklarının söz konusu olduğunu göreceksiniz Evet normal değer aralıkları Laboratuvardan laboratuvara da değişebilir dedik bu tamamen ölçümün yapıldığı cihazların teknolojisi ve hassasiyeti ile ilgili bir durum Aslında laboratuvar teknikleri de bu noktada öğrendi aynı laboratuvarda bile normal değer aralıklarının bir değeri elde etmek için kullanılan tekniğe göre değiştiğini görebilirsiniz bu durum özellikle biriminde Uluslararası birim anlamına gelen burada İngilizce kısaltmasını gördüğünüz iyi olan değerler için geçerlidir Evet bunlar yapılan tahlile göre değişeceğinden elde edilen aralıklarda farklı olabilir son olarak bir de durumu ekliyorum Örneğin açlık glukozu tahlili için Sen neyle alalım Bu hastaya Akşam yemeğinden sonra bir şey yememesi kahvaltıda etmemesi gerektiği söylenir hasta sabah sağlık merkezine gelir ve kan verir bu durumda normal bir açlık Glukoz değeri elde etmeyi bekleriz ve bu değer yüzün altında olur ama eğer hasta sabah bir şey atıştır duysa Örneğin bir tost 7 ise Kandaki glikoz seviyesi artar elde edilen sonuç Doktor Eğer sizin aç olmadığınızı biliyorsa kabul edilebilir neden diyecek olursanız sabah bir şey yediğiniz için metabolizmanız kan testindeki aralığı kendi kendine genişletmiş olurdu ondan Açlık şekeri söz konusu olduğunda yüzün altındaki değerler normaldir tok karnına bu testi yaptıran bir hasta için sen normal olmayabilir Buna ek olarak bir de ilaç kullandınız ve örneği ele alalım aldığınız ilaç Örneğin potasyum unuzu düşünüyor olabilir Bu ilaç potasyumun Böbreklerden idrar yoluyla dışarı atılmasına sebep oluyor olabilir ve bu durumda da pota bu seviyesinin normalin altında olması beklenir Yani bu durum normal kabul edilir Kısacası normal değer aralıklarının kullanılan ilaç sabahki Aşık durumu veya Medikal Duruma göre de değişiklik gösterebileceğini hesaba katmamız gerekir durum diyerek anlatmaya çalıştığımda tam olarak bak normal değer aralığı ve sonuçları değerlendirirken değerlerimizin normal kabul edilen Aralığın dışında olmasına sebep olabilecek Tüm bu faktörleri de hesaba katmak gerekir O