Eş Değer Nedir?

ilk öncelikle eş değer kelimesinin tanımını yapalım eşlerin tanımı için Wikipedia buldum tanımı hemen Sizinle paylaşayım Açıkçası bu tanıma çok da faydalı Bulmadım ama bazı önemli noktalara dikkatinizi çekmek istiyorum şöyle diyor eşdeğer bir asit baz tepkimesi nde bir mol hidrojen iyonu ortaya çıkaran veya bir mol hidrojen iyonu ile tepkimeye giren ya da aynı şeyleri bir moral elektron da yapan madde miktarıdır Şimdi bunu ilk defa okudum da Kafam Bir Hayli karışmıştı ama üzerinden birkaç defa geçince eşdeğerinin Öncelikle bir miktar Yani bir sayı olduğunu anladım ve bu dersi anlatmaya da işte bu noktadan başlamak istiyor yani biri size kaç tane işlerim var dediğinde aslında Bir sayıdan bahsediyordur herhangi bir yol için kullanılan bir terim olarak eşdeğer bir sayıya eşit olur ve bu sayı çoğu zaman mor cinsinden verilir Evet eşdeğer bir şey dengelemek için ihtiyaç duyulan mor sayısıdır bu durumda dengelemek istediğim şey de bir yük olacak zıt yüklü tek değerli Hatta bu zıt yükünde bir mol olması gerektiğini de ekleyeyim Evet bu da son derece Önemli bir detay bu şekilde anlatınca biraz havada kaldığının Farkındayım onun için hemen bir örnek verelim mi elimizdeki iyi onun potasyum iyonu olduğunu düşünelim potasyum bununla bir mor zıt yüklü tek değerinin yükünü de engelleyeceğiz bu çizgiyle tarafları oluşturuyor Evet diğer taraftaki iyonda klorür olsun klorürün zıt yüklü olduğunu Yani bu durumda negatif yüklü olduğunu görüyorsunuz değil mi klorür Aynı zamanda da tek değer yani yükü -2 ya da -3 değil elimizde bundan bir mol olduğunu düşünelim neden diyecek olursanız tanımı bu şekilde yaptık da ondan Bu arada şu Allah aşkına vardım ki klorürün bir molünü bu şekilde asla ve asla yazamam ya da çizemem Yani bir mol klorür bu şekilde yazabilmek için gerçekten de sonsuza kadar Celle eksi yazmaya devam etmem gerekir Bu yüzden yazmayı bırakayım ve biz en iyisi avogadro sayısını kullanarak elimizde 6,0 iki çarpı 10 üzeri 23 tane klorür olduğunu varsayalım Evet şimdi de bu iyonların yükünü dengelemek için kaç tane potasyuma ihtiyacımız olduğunu bulalım bu sayıyı demek istediğim gerçek potasyum sayısını yazmak ya da bulmak zor olacağı için de bu miktarı molle ifade ediyoruz Tamam mol kullanmamın sebebi de bu zaten Hadi bakalım potasyumun klorürle bile bir bağ kurduğunu yani sonucunda olduğunu biliyoruz Öyle değil mi etrafta serbestçe dolaşan potasyum lar klorüre karşılaştıklarında birebir bağ kuracaklar Bu bir klorür Bu bir potasyuma Bu da bir mor klorür için bir mor potasyum ihtiyacımız olduğu anlamına gelir bu sayede yükü de kusursuz bir şekilde de engellemiş oluruz Peki bu potasyum için kaç tane eşdeğer demektir cevap basit gibi görünüyor Öyle değil mi bu durumda bir eş değer bir mor potasyum eşittir Hatta bunu bir mor potasyum bir eşdeğerdir şeklinde de söyleyebiliriz ve eşdeğer den bu şekilde bahsedildiğinde daha sık olarak duymaya alışığız Evet 1 mol potasyum bir eş değeri eşittir eşdeğer ve eşittir kelimelerine peş peşe söyleyince kulağa biraz garip geldiğinin farkındayım ama genellikle bu şekilde ifade ediliyor isterseniz biraz daha zor bir örneğe bakalım bu defa potasyum yerine Örneğin kalsiyumu kullanılan kalsiyum yükü artı ikidir buna karşılık olarak yine zıt yüklü bir tek değerli seçmem lazım yine klorür seçmek istiyorum çünkü eksi yüklü bir tek değerli s bu ve klorür bu özelliklere uyduğu için gereğinden fazla uğraşmak istemiyorum Burada yine bir mol olacak bu durumda bir kalsiyuma kaç tane klorür bağlanır ya da bir klorüre kaç tane kalsiyum bağlanır dersiniz şimdi bir Kalsiyum klorür partisinde olduğumuzu ve bu ikisinin karşılaştıklarını düşünelim karşılaştıklarında bu kalsiyuma iki tane klorür bağlanır ve bu sayede Kalsiyum klorür oluştururlar neden diyecek olursanız klorürler -1 kalsiyum da artı iki yüklü de onda yanlış renk kullanmış hemen düzelteyim bu eksi bu eksi ve bu da artı olacak Her bir Kalsiyum için iki tane klorür olacak öyle değil mi Hemen not edelim Her bir kalsiyum ya da her iki kıl için bir kalsiyum gerekecek iki tarafı da 2'ye bölersek her bir Klor için 1/2 kalsiyuma ihtiyacı olur 1/2 kalsiyum şeklinde düşünemeyiz ama en azından yaptığımız ve matematiksel olarak anlamlı bunu Az önceki gibi bir mol Klor için 1/2 mol kalsiyum şeklinde de ifade edebiliriz bu durumda yaptığımız tanımı da göz önünde bulunduracak olursak bir eş değer 1/2 mol kalsiyuma eşittir tersini de söyleyebilir ya da düşünebiliriz bir mol kalsiyum Şimdi de iki tarafı ikiyle Çarpacağım iki eş değeri eşittir Evet 1 mol kalsiyum iki eş değer eşittir bu ifadeyi Genellikle bu şekliyle görürsünüz bir mor için kaç eşler lazım buradaki Cevap iki size şimdi bir de bunun kısayolunu göstereceğim kalsiyum iki değerli Klor üst etek değerli olduğundan iki değerli bir şey için iki eş değer elde ettik bakalım aynı şey 3 değerli bir şey için de geçerli mi Örneğin azotu ele alalım azotun yükü eksi Üçtür karşı tarafa artı yüklü bir tek değerli koymamız lazım tek yüzümü Evet zıt yüklü o bu eksiğin zıttı artıdır Öyle değil mi O da evet evet Tamda olması gerektiği gibi bundan bir mol olacak ve bir mor çizmenin imkansız olduğundan Az önce bahsetmiştim elimizde bundan bir mor var değil Ve bunu dengelemek için ne kadar azot gerektiğine cevap alıyoruz size bir ipucu verebilir işte yapıp ucu şuradan Altına da kırmızı ile çizdiğim -3 yer isterseniz önce uzun yoldan yapalım elimizde -3 yüklü bir azot var bir kokteyle geliyor ve burada protonlarla tanışıyor azot etrafına üç tane Proton [ __ ] ve birlikte enerji çoğu oluştururlar 3 protona bir azot birleştiğinde Nicky tarafı üçe bölelim 1/3 Proton biraz Ota eşit olur buna bağlı olarak tanıma geri dönüyorum Evet bir model Proton 1/3 mol azotu dengeler buda bir eşlerin 1/3 Muğla zota eşit olduğu anlamına gelir ters o güzelim bir moral azot 3 eşdeğer eşittir şimdi bu Örneğin başında eksi 3'ün altını çizdiğini ve bunun ipucu olduğunu söylediğimi hatırlıyorsunuz değil mi o zaman hemen bunun da altını çizeyim neye varmak istediğimi Anladınız değil mi Size verilen katyon ya da anyonun yüküne Bakın bu mağnezyum için artı ikidir kalsiyum içinde artı ikidir ve eş değeri uzun yoldan hesapladığımız daeş Diğerini de aynı sayı olduğunu bulacaksınız azotun 3 eşdeğer vardır magnezyum ve kalsiyum un 2 klorün S1 Evet Karşı taraftaki yükü dengelemek için gerekli mol sayısı yani eşdeğer İşte bundan ibarettir bir o