Parkinson Hastalığı Nedir?

Ben daha önce Parkinson hastalığı bir şekilde duymuş olabilirsiniz Belki de aktör Michael J Fox ya da Muhammed Ali'nin bu hastalıkla ilgili bir konuşmasını dinlemiş siniz dir Bu iki ünlü insan parkinson hastasıydı ve bu hastalığın halk arasında tanınmasıyla gerekli Bağış'ın toplanması konusunda büyük katkılar yaptılar Peki acaba Parkinson hastalığı tam olarak nedir Parkinson hastalığı bir problem Steve nörodejeneratif hastalıktır projesi gidiyoruz Çünkü İlerleyen bir hastalıktır zamanla gittikçe kötüleşir ağırlaşır nörodejeneratif diyoruz Çünkü bu hastalık süresince beyindeki nöronlar da gerçek anlamda bir kayıp 1 dejenerasyon meydana gelir Parkinson hastalığında dopamin nöronları adı verilen belli bir nöron çeşidinin de gerçek anlamda kayıplar görülür dopamin nöronları dopamin adı verilen ve günlük hareketlerimizi normal bir şey bu olmamızı sağlayan çok önemli küçük sinyalleşme kimyasalları üretir bu dopamin nöronlarının büyük kısmı beynin substantial migra denilen alanında Yaşar İşte burada görüyoruz substantia nigra Omuriliğin yukarısında beynimizin Orta beyin adı verilen bölümünde yer alır Bu nöronlarda bir kayıp meydana geldiğinde beynin dopamin seviyesinde azalma olur Çünkü bu nöronlar bizim için çok miktarda dopamin üretmeye çalışmışlardır Dolayısıyla bu nöronlar olmadığında dopaminle azalır bu kısım Çok önemli çünkü dopamin seviyesinde azalma meydana geldiğinde Parkinson hastalığının hareketlerimizde oluşturduğu ilk işaretleri görmeye başlarsın şimdi bu işaretlerden bahsedelim işaretlerden biri titrek liktir bu çoğunlukla kendini el yada parmakta Tire mor yani titreme olarak gösterir bir iki işaret ise sertlik tir tıbbi adıyla rijidite sertlik kendini bir kişi vücudunun kol bacak ya da Black gibi kısımlarını emmek istediğinde gösterir kişi vücudun belli bir bölümünü Örneğin kollarını emmek istediğinde hareket kolayca gerçekleşmez hareketin akıcılığı yoktur bunun yerine sertlik hissedilir bir 3. işaret yavaşlamış hareketlerdir Bunun sebebi kişinin bir hareketi tamamlaması için daha çok zaman ihtiyaç duymasıdır bu durumu daha iyi anlamak için en son suda yüzdüğünü zamanı hayal edin hatırlayın Belki de yüzme havuzuna gittiniz ya da deniz kenarına gitmeyi tercih ettiniz suyun altında takla atmaya da şakalaştığı Arkadaşlarınıza kaçmaya çalıştığını zamanları hatırlayın bu hareketleri suyun altında yapmanız karada yapmanızdan çok daha uzun sürmüştür değil mi İşte hareketleri yavaşlamış olan bir insanın durumu da aynen böyledir arkadaşlar onlar için bir hareketi yapmak normal duruma göre çok daha uzun zaman alır bu dördüncü ana işaretse dengeyle ilgilidir bu insanlar ayakta dururken ya da yürürken sabit bir şekilde duramazlar sallanırlar parkinson hastalarında Tüm bu belirtiler aynı anda görülmeyebilir ama çoğunda hastalık ilerledikçe Tüm bu sorunlar ortaya çıkar Örneğin bahsettiğimiz son işareti olan Denge sorunu hastalığın teşhisinden Birkaç yıl sonra ortaya çıkar var aslında genellikle birinde Parkinson hastalığı olup olmadığına karar vermek için ilk üç işaretin olup olmadığına bakılır hareket kabiliyeti ile ilgili bu başlıca belirtiler parkinsonizm ya da parkinson ya sendrom adı verilen bir semptomlar bütünü oluşturur Yani aslında parkinson parkinson üzme sebep olan bir hastalıktır parkinsonizm denilen semptomlar bütünle sebep olabilen birkaç Başka nörodejeneratif hastalık daha vardır ama Parkinson hastalığı bunların arasında en yaygın olanıdır İşte bu yüzden Parkinson hastalığının sebep olduğu parkinson üzme genellikle birincil parkinsonizm denir bir diğer nörodejeneratif hastalıklar sebep olduğu parkinson İzmit'e ikincil parkinsonizm adı verilir Aslında Parkinson hastalığı sadece parkinson üzme sebep olmaz hatırlarsanız bunun beyinde oluşan bir hastalık olduğunu söylemiştim beynimizde yani ana kontrol merkezimizde bir şeyler arızalandığı zaman genelde birden fazla belirti görülür bu yüzden Parkinson hastalığı olan kişilerde depresyon gibi psikiyatrik sorunlar hafıza kaybı ve konsantrasyon bozukluğu gibi bilişsel sorunlar ve hareketle ilgili olmayan daha birçok belirti de görülebilmektedir koku alma ve uyku düzeni ile ilgili sorunlar bunlar arasında sayılabilir Parkinson hastalığının sebepleri tam anlamıyla bilinmiyor bakkalların büyük kısmında hastalığı neyin tetiklediği kesin olarak bilinmediğinden bunlara idiyopatik bakarlar denmektedir idiyopatik bu ile bilinmeyen demek yani bakkalların çoğunluğunda bir aile Geçmişi de yoktur Hatta hastaların sadece yaklaşık yüzde 15'inin ailesinde parkinson görülür bu kişilerde parkinson hastalığına birkaç farklı genden birinde oluşan mutasyonun sebep olduğu düşünülüyor bu mutasyon hastalıktan sorumlu olan gene göre fişi de parkinson hastalığına yol açabilir yada sadece parkinson hastalığına yakalanma riskini arttırabilir bir Eğer kişinin bu hastalığa sebep olan genlerinde bir sorun varsa hastalık kesinlikle gerçekleşir ama sadece yakalanma riskini arttıran genleri sorunluysa hastalık gelişebilir de gelişmeye bilirdi yine de hastalığın gelişme olasılığı mutasyona uğramış geni olmayan kişilere göre çok daha yüksek olur yani genler Bazen bu hastalıktan sorumlu olabilir Ama genel olarak parkinson hastalığına neyin yol açtığını tam olarak bilmiyoruz buna rağmen hastalığın gelişmesinde etkili olan bazı Risk faktörlerinden O risk faktörü bir hastalığın gelişme olasılığını artıran etken demektir arkadaşlar Parkinson hastalığının oluşmasında belirli bir gen mutasyonunun etkili olabildiğini söylemiştik Ama bunun yanında genetik olmayan bazı risk faktörleri de vardır bazı böcek ilaçları ya da temizleyicilerinde ki kimyasalları maruz kalmak gibi ileri yaşta bir faktördür yani altmış yaşına geldiğinizde itibaren geçen her yıl parkinson hastalığına yakalanma riskini gittikçe artar Eğer şiddetli bir Sarsıntı geçirdiyseniz Bu da parkinson hastalığına yakalanma açısından bir risk faktörüdür ve cinsiyet tam olarak bilinmeyen bir nedenle de olsa erkeklerde bu hastalığın görülme ihtimali kadınlara göre biraz daha fazladır bir diğer bir risk faktörü ise ağır metal partiküllerin düzenli olarak solunması dır Örneğin bakır Manganez ya da kurşun gibi He özellikle bir Sanayi Bölgesi yakınlarında yaşıyorsanız havaya karışan bu partikülleri sağlayabilirsin Ama bunlar Parkinson hastalığının oluşmasında ki risk faktörleridir yani bunlar hastalığın bir kişide gelişmesi olasılığını artıran etkenlerdir Parkinson hastalığının tedavisinde genellikle hareketle ilgili belirtileri düzeltmeye yardımcı olan ilaçlar kullanılır bu ilaçların birçoğu beyindeki dopamin seviyesinin yerine geçen ya da seviyeyi arttırmaya yarayan ilaçlardır Çünkü hatırlarsanız bu hastalıkta dopamin üretenler onlar da kayıplar meydana geliyordu ve tek ihtiyacı belirtilerinin hafiflemesi olan bazı hastalarda Bu ilaçlar harika sonuçlar verebiliyor Ancak bir kaç yıldır bu hastalığın görüldüğü bazı hastalarda ilaçlar artık yetersiz kalıyor ve Bu hastalar belirtilerini hafifletmek için cerrahi müdahale geçiriyorlar cerrahi müdahalenin amacı beynin daha önce bahsettiğimiz titreme yada katılıp gibi hareket sorunlarına yol açan bölümlerini etkisiz hale getirmektir bu Parkinson hastalığı ile ilgili uzun vadeli tahminler de bulunmasını sağlar Ne yazık ki o en son hastalığı ilerleyen Yani progresif bir hastalıktır yani teşhis konduktan sonraki yıllarda da hastalık ilerlemeye devam eder günümüzdeki tedavi yöntemleri Bu hastalığı durdurmak için yeterli değildir ama mevcut ilaçlar ve ameliyatlar En azından belirtilerin kontrol altına alınmasını Böylece parkinson hastasının mümkün olduğunca uzun bir süre kaliteli bir yaşam standardına sahip olmasını sağlar son olarak burada Parkinson hastalığının sadece yaşlı insanlarda ortaya çıktığına dair yaygın kanıya düzeltmek istiyorum ortalama teşhis konula yaşının 60 ile 65 civarında olduğu doğrudur ama hastaların yüzde beşi la Onunla 50 yaşından önce tanı konuyor buna genelde genç ya da erken başlangıçlı Parkinson hastalığı denmektedir genç parkinson hastalarında daha önce bahsettiğimiz gen mutasyonlarının 60 65 yaş aralığındaki hastalara göre çok daha etkili olduğu düşünülüyor Bora