If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Bağlandığınız bilgisayar bir web filtresi kullanıyorsa, *.kastatic.org ve *.kasandbox.org adreslerinin engellerini kaldırmayı unutmayın.

Ana içerik

Transüda ve Eksüda

Plevral efüzyonda, plevral boşlukta toplanan sıvıların çeşitleri vardır. Transüda, damarlardaki yüksek basınç sebebi ile kılcal damarlardan geçen sıvıdır. Eksüda ise, kılcal damar etrafındaki hücrelerin inflamasyon sebebi ile sızdırdığı sıvıdır. Transüda sıvının neden protein içermediği, eksüdanın neden protein içerdiği ve sağlık uzmanlarının Light Kriterleri vasıtasıyla bu ikisi arasında nasıl ayrım yaptığını öğrenmek ister misiniz? Orijinal video Jannah George tarafından hazırlanmıştır. Orijinal video Jannah George tarafından hazırlanmıştır.

Tartışmaya katılmak ister misiniz?

Henüz gönderi yok.
İngilizce biliyor musunuz? Khan Academy'nin İngilizce sitesinde neler olduğunu görmek için buraya tıklayın.

Video açıklaması

bu devral efüzyonda plevral boşlukta toplanan sıvıya transüda ya da eksüda olarak adlandırılır Bunlar Çeşitli kaynaklarda farklı adlarla da geçiyor transudat ya da transuda eksuda gibi biz transüda ve eksi da diyelim bunun kavraması kolay olmaya bilecek bir konu olduğunun farkındayım onun içinde bazı notlar alarak size yardımcı olmaya çalışacağım Evet buraya transuda veya eksi da yazıyorum Evet Bu ikisi arasındaki temel fark sıvının plevral boşluğa nasıl ulaştığı ile alakalıdır bunun sıklıkla karşılaşılan birkaç sebebi olabilir Örneğin konjestif kalp yetmezliği karaciğer yetmezliği Pnömoni lupus bu ayrımı yapabilmek için iki temel kriteri göz önünde bulundurunuz biriken o eksuda ya da transüda olması söz konusu olan durumla ilgili bize bilgi verecektir eksuda olarak sınıflandırılan sıvı enflamasyonu işaret eder Bu yüzden de bu durumda Pnömoni göz önünde bulundurmak gerekir transüda olan sıvı ise hidrostatik basınç ile alakalıdır Yani kan damarlarındaki basıncı değiştiren bir şey ve damarlarda enflasyona sebep olan bir şey arasındaki fark burada söz konusu size buradaki çizimden de bahsetmek istiyorum Bu normal bir damara ait bir çizim burada damar duvarını görüyorsunuz Bunlar endotel hücreler işte buradalar sarı noktaları s plazmadaki proteinler mavi yeşil olan şu kısım ise bahsi geçen sıvı Şimdi normal bir kan damarında her şey yolundadır dışarıya sızan ya da içeride bulunmaması gereken herhangi birşey yoktur Herşey olun Evet şimdi de normal olmayan bir damara göz atalım bu çizimle size transuda sıvıyı Anlatmaya çalışacağım transuda sıvı da ne olur normal senaryodaki ne göre daha az plazma proteini olacağını söyleyebiliriz Plazma proteinlerinin daha az olması sıvının dışarıya sızmasına sebep olur Farklı bir renkle anlatmak istiyorum Evet sıvı endotel hücreler arasından geçerek damar dışına çıkar var damara odaklanacak olursak değişen bir şey olmadığını görebiliriz endotel hücreler hala yan yanalar aralarındaki boşluklarda da herhangi bir değişiklik yok ha aradaki Tek fark protein seviyesindeki değişimdir ve sıvının dışarı yazılmasının sebebi de budur transüda sıvının bir diğer sebebi konjestif kalp yetmezliği dir bundan daha önce bahsettiğim hatırlıyorsunuz değil mi şuraya bir de kalbi çizelim gel En çok da benzemiyor ama sanırım anlatabilmek için yeterli olur Kalbimizin 4 Odacı olduğunu biliyoruz r a sağ kulakçık rb sağ karıncık la sol kulakçık ve lke ve sol karıncık Bu hastanın sol taraflı bir kalp yetmezliği olduğunu düşünen tamam mı Evet Kalbin sol tarafında bir yetmezlik olsun konjestif kalp yetmezliğine bu şekilde tanımlanmış olalım bu durumda Kalbin sol tarafındaki yetmezlik yüzünden Kalbin sol tarafındaki basınç da daha yüksek olacaktır Kalbin sol tarafı bu durumda akciğerlere Tepme yapacak Bu da akciğerimiz basınç arttı akciğerlere doğru bir geri Tepme var bu durumda akciğerlerimizde ki damarlarda da basınç artar Sonuç olarak hidrostatik basıncı artar ve bu da transuda sıvıyağ yol açar yani damar içindeki sıvı endotel hücreler arasında bu ve başlar Evet bu sıvı plevral boşluğa sızar ve plevral efüzyon da zaten bu şekilde ortaya çıkar proteinlerin sızmadı ına dikkat ediyorsunuz değil mi bunun sebebi endotel hücreler arasındaki boşluğun proteinler için çok dar olmasıdır ancak basıncı yeteri kadar yüksek olursa bu sıvı dışarıya sızmaya başlar ve transuda sıvı olarak adlandırılır 3. senaryoda ise eksuda sıvıdan bahsedeceğiz Peki bunu nasıl oluşur derseniz öncelikle bu damarın diğerine göre çok daha geniş olduğunu fark etmişsinizdir Gerçekten de öyle buraya bir de eksüda diye not alalım Evet bu damar diğerlerine göre çok daha geniş eksuda ile ilgili bir de enflamatuvar demiştim hem enflamasyon söz konusu olduğunda damarlarda Ne olur arkadaşlar genişler yani dilate olurlar Öyle değil mi Sonuç olarak proteinler ve sıvının dolaşımında yavaşlama gerçekleşir hem bu senaryosunda endotel hücreler arasındaki boşlukların da arttığını görüyorsunuz değil mi bu boşluğun artması sonucu sadece sıvı değil proteinlerde damar dışına çıkmaya başlarlar eksudatif plevral efüzyon da hem protein hemde sıvı olmasının sebebi de işte budur isterseniz hemen bunu da not edelim hem sıvı hem de protein transüda ise sadece sıvıdan bahsettiğimiz hatırlıyorsunuz değil mi bunun tespit edildiğinden de bahsetmiştim bir evlere Fizyon teşhisi konulan birine uygulanan torasentezde plevral boşluğa bir iğne yardımı ile ulaşılıp buradaki sıvı boşaltılır ve numunesi alınan sıvı teste tabi tutulur bu testin adı Lite kriterleri dir testi anlatabilmek için size hemen bir ampul çizeceğim ekle düzgün olmadı ama bu da alt kısmı olsun sunlike kriterlerinin Nasıl uygulandığını anlatabilmek için bir çizim en uygun olacağını düşünüyorum sıvının içinde protein kolesterol ya da trigliserit olup olmadığına hemen Bakalım eğer büyük partiküller Varsa bunun eksuda olduğuna karar verilir bir sıvı da bu partiküller den az miktarda varsa yada hiç yoksa bunun transüda olduğunu söyleyebiliriz plevral boşluktaki sıvının ne olduğu ve sıvıya sebep olan Durumun ne olduğu İşte bu şekilde belirlenebilir bir Transit sıvı söz konusu olduğunda proteinler damar dışına çıkamadıkları için sıvı da proteini rastlanmaz transuda dan bahsederken hidrostatik basınç dedik Öyle değil mi karaciğer yetmezliği ya da konjestif kalp yetmezliği basıncı değişmesine sebep olabilecek tıbbi durumlardır böbrek yetmezliğinde de protein seviyesi düşeceğinden damarda sızıntılar meydana gelebilir hem asyon da ise vücudumuzda enfla bu tepkiye yol açan şeyleri düşünmemiz gerek Pekak ciğerler sahnede olduğundan buradaki temel suçlu Elbette Pina ne olacak tırrek olarak rup Usta enflamatuar bir hastalıktır bu terimleri gördüğünüzde Burada neler olduğunu düşünün arkadaşlar Bu durumun sebebi ve damar seviyesinde gerçekleşen durumları değerlendirmeye alırsanız Bu ikisi arasında kolaylıkla ayrım yapabilirsiniz bu