If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Bağlandığınız bilgisayar bir web filtresi kullanıyorsa, *.kastatic.org ve *.kasandbox.org adreslerinin engellerini kaldırmayı unutmayın.

Ana içerik

Hipoksik Vazokonstriksiyon

Orijinal video Amy Fan tarafından hazırlanmıştır.

Tartışmaya katılmak ister misiniz?

Henüz gönderi yok.
İngilizce biliyor musunuz? Khan Academy'nin İngilizce sitesinde neler olduğunu görmek için buraya tıklayın.

Video açıklaması

ve akciğerlerimizin yaptığı çok önemli bir iş var hipoksik vazokonstriksiyon bununla akciğerlerimizin işlevlerini nasıl maksimum seviyeye çıkardıkları kaçta ediliyor bu çizimi damar sistemimizin akciğerlerdeki hava boşlukları ile nasıl etkileşim de olduğunu göstermek için çizdim Aslında bu kendi aralarında nasıl etkileşime girdikleri ile de alakalı hipoksik derken oksijen seviyesinin düşük olmasından bahsediyoruz akciğerlerin görevi vücudumuza oksijen taşımaktır değil mi Oksijen düşük olduğunda Akciğerin hipoksik olduğu söylenir vazokonstriksiyon ise damarlarda daralma büzülme anlamına geliyor damarlarını şu şekilde ise yani çapı küçülmüş s üzülmüş demektir ve bu şemadaki yeşil ki Akciğerin sonlandığı bir Bu bir alveol içine hava giriyor Burası gaz değişiminin yaşandığı yer yani buradaki havanın oksijen içeriği daha yüksek oksijen buradan kana karışıyor ve aynı zamanda kanın kalbe ve akciğerlere taşıdığı kirli karbondioksit akciğerlerimize giriyor ve nefes yoluyla dışarı çıkıyor yani hipoksik derken Şuradaki yeşil hava boşluğunda olanlar kast ediliyor bu durum bir şekilde oksijen oranı düşük olan akciğerlerle ilgili vazokonstrüksiyon derken kan damarı sisteminden bahsediliyor akciğer dokularının etrafından damarların nasıl geçtiğini görüyorsunuz değil mi daha önceden de söylediğim gibi burada hipoksi sebebiyle bir sebep sonuç ilişkisi gözlemleniyor ve damlarımıza bir şeyler oluyor Şimdi öncelikle ve Bu sistemin genellikle nasıl işlediğine bakalım burası sağlıklı bir akciğer ve Damarsa tüm hava kanalları açıktır ve bu keselerin her ikisine de hava dolar şuraya akan oksijensiz kan var mavi ile çiziyorum içinde karbondioksit olacak evet bu kan iki yöne doğru akıyor çatal şeklinde düşünebileceğiniz bu kan şu kısımda ilerliyorum Ya aslında Burası biraz eğimli ama çok iyi çözemeyeceğini için Üstün göre bir şeyler yapıyorum şu anda hava keseciği ve kan damarı arasında gaz değişimi yaşanıyor kan akmaya devam ettikçe kırmızıya dönüşüyor şu anda kan oksijenli Dolu Bu noktadan sonra kan Kalbe doğru ilerliyor Oradan da vücuda pompalanıyor Evet bu çizdiğim normal bir ilişkiydi şimdi çizdiklerimi siliyorum ve bu Hava kesecikleri nden birinin işlemediği durumu çizmeye başlıyor Bakın bu kısmı tıkadı mi Evet kan aşağı doğru inerken akciğerler şu taraftan gidilirse çok gaz değişimi olmayacağını fark ediyor Yani şu küçük kesecik içinde hipoksi var vücut bu noktada Akciğerin hipoksik bölgesini olan erişimi engelliyor bu durumda şu kısımdaki lümenin çapı küçülüyor ve kan daha çok şu tarafa doğru yönlendiriliyor Evet kan daha çok bu kısımda olacak şöyle çiziyorum bu taraftaki Hava Yolları'nın hala açık ve düzgün işlediğini varsayarsak Az önceki durumda olduğu gibi kavmine oksijen alıp kırmızıya dönecek ve akmaya devam edecek Ama tabii ki bu kısımda da Kan akışı bir miktar devam ediyor Çünkü burası tamamen engellenmiş bir bölge değil Ama burada daha yüksek basınç olduğu için bu kısma gelen kan miktarı diğer kısımdan çok daha düşük hatırlayacağınız üzere kal düşük dirençli yoldan gitmeyi tercih ediyordu bu yöntemin iletilen oksijen oranını en yüksek miktarda tuttuğunu görüyoruz Çünkü kan akışını daha iyi işleyen tarafa aktarmış olduk buradaki renk biraz daha Mora kaçacak Çünkü mavi kanla karışım yaşanıyor ama yine de kan çoğunlukla kırmızı renkte buradaki kısıtlama sayesinde kanın çoğu çalışan tarafta olduğundan baskın renk kırmızı oluyor Evet ben burada size çok yakın açıdan çizimi yaptım ve kan akışının bir al böyle diğerine göre nasıl farklı işlediğini gösterdim fakat bunu daha genel bir bu gösterebiliriz bakın hemen başka bir akciğer çizim Ben soluk borusundan sonra bronşlar geliyor akciğerlerin sağ ve sol kısmı olacak evet et kan akışının hava yolunu izlediğini unutmayalım yani havayolundaki dallar nereden gidiyorsak anda O yollardan akıyor burada milyonlarca dallar aynısı Diğer taraf için de geçerli daha önceden dediğimiz gibi Kan akışı bölgenin oksijeni ne derece iyi aldığına göre dağıtıldığı için bu genel çizimde birçok eşitsizlik görülebilir Örneğin Şu aşağıda yüksek oranda hava olsun bu durumda Şuradaki dallarda fazla miktarda kan olacak çizimim daha çok tavuk ayağına benzettim olsun diyelim ki bu üst kısımda da fazla hava yok o yüzden buradaki Kan akışı daha ince olacak ve kan damarlarında sınırlamalar olacak sağ tarafa geçtiğimizde ise ve yine oksijeni bol bir bölge olabilir hipoksinin Nerede olduğu onu oluşturan sebeplere bağlı Örneğin Şu aşağıda çok fazla oksijen olmadığından çok yüksek miktarda kan olmayabilir bir evet bu mekanizma aniden görülen hipoksi ile acil olarak başa çıkmak üzere kurulmuş bir mekanizma mekanizmanın başa çıkamadığı durumlar olsa da en azından geçici bir önlem olduğunu söyleyebiliriz aynı zamanda bu mekanizma akciğerlerin yalnızca bazı bölgelerinin bu durumdan etkilendiğini var sayıyor Peki ya Akciğerin tüm bölgelerine etkileyen Kronik hipoksik vazokonstriksiyon görülüyorsa bir düşünelim bu durumda birçok damar etkilenir ve günden güne aydan aya damarlarda bir büzüşme görülür zaman içinde yeni bir durum oluşur Bu sözü buraya getireceğini belki tahmin etmişsinizdir bu durumda bu ile pulmoner hipertansiyon yani akciğer yüksek tansiyonu görülür Bunun sebebi damarlardaki Kan basıncının uzun süre boyunca yüksek olması ve bu durumun hipertansiyona dönüşmesidir unutmayın Bu durum basınç yüksekliğinin Kronik bir hal almasıyla ve hipoksinin Akciğerin tamamında olmasıyla görünüyor yani Akciğerin yalnızca tek bir alveolün de değil daha geniş alanında hipoksi görülmesi gerekiyor Eğer hiç bir yerde hava Yoksa vazokonstriksiyon her yerde görülür bu da doğrudan hipertansiyona sebep olur bu durum kronik hale gelir ve tansiyon düşmezse kronik pulmoner hipertansiyon görülür Peki Akciğerin her yerinde oksijen yetmezliği ya da hipoksi görülmesine sebep olan şey nedir yine burada genel pulmoner sorunlardan bahsedeceğiz Örneğin amfizen veya kronik bronşit veya sigara içmekten ve ta bu gece maddelere maruz kalmaktan kaynaklanan birçok hastalık bu durumda akciğerler havayı taşımada yeteri kadar etkin olamazlar ve Akciğerin her bölgesinde hipoksi görünür başka bir sebep uzun süreli olarak yüksek irtifada bulunmak olabilir yüksek irtifada hava daha incedir ve daha az oksijen Barındırır Bu da hipoksi ihtimalini artırır başka bir kronik hastalık örneği ise astım astım hastası olan birçok insanda bir süre sonra pulmoner hipertansiyon görülür Evet bu örneklerden de anladığımız üzere hipoksik vazokonstrüksiyon da Aslında ilk başta damarlarla ilgisi olmayan akciğer sorunları daha sonra Akciğerde damar sorunlarına yol açabiliyor bunlarda daha sonra bu warnor hipertansiyon denen bir dizi sorunu beraberinde getirebiliyor a