If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Bağlandığınız bilgisayar bir web filtresi kullanıyorsa, *.kastatic.org ve *.kasandbox.org adreslerinin engellerini kaldırmayı unutmayın.

Ana içerik

Solunum Merkezi

Bu dersimizde, solunum merkezinin tüm vücuttan nasıl bilgi topladığını ve daha sonra solunumunuzu düzenlemeye nasıl yardımcı olduğunu öğreniyoruz. Rishi, Khan Academy'de çalışan, bulaşıcı çocuk hastalıkları üzerine uzmanlaşmış bir doktordur. Bu videolar tıbbi tavsiye niteliğinde olmayıp sadece bilgilendirme amaçlıdır. Videolar kesinlikle tıbbi tavsiye, tedavi ve teşhis amaçlı kullanılmamalıdır. Sağlık sorunlarınızla ilgili her zaman bir doktora başvuruda bulunun. Khan Academy’de izlediğiniz videolar sonucu, doktor tavsiyelerini görmezden gelmeyin ya da doktora gitmekte gecikmeyin. Orijinal video Rishi Desai tarafından hazırlanmıştır.

Tartışmaya katılmak ister misiniz?

Henüz gönderi yok.
İngilizce biliyor musunuz? Khan Academy'nin İngilizce sitesinde neler olduğunu görmek için buraya tıklayın.

Video açıklaması

Evet bu dersimizde beynin belli bir bölgesinden bahsedeceğiz yakın konumlandığı için tek bir bölge yemiş gibi söylesem de aslında iki farklı bölge demek daha doğru olur Çizdiğim bu yeşil dairelerin olduğu iki bölge nefes almamız dan sorumlu bu iki bölgede bulunan nöronlar birbirleriyle iletişim kurarak ne kadar hızlı ya da derin nefes aldığımızı belirler aralarında sinir uyarıları ileterek iletişim kurarlar ve nefes alırken ki koordinasyonu sağlarlar ihtiyaca göre hangi hızla nefes almamız gerektiğini belirler bu iki bölge görünenin ötesinde aslında kendi içinde daha fazla parçaya bölünebilir işleri kolaylaştırmak amacıyla buraya kocaman yeşil bir alan çizelim bu alana da solunum Merkezi diyelim solunumla ilgili tüm önemli bu Eğer burada olup biter Burası vücudun birçok farklı bölgesinden bilgiyi [ __ ] ve solunumu düzenler önemli bilginin bir kısmı da buradaki hücrelerden gelir bu hücrelere Merkezi kemoreseptörler adı verilir bir Merkezi denmesinin sebebi bu nöronların beynin bir parçası olmasından kaynaklanıyor bu hücreler bilgi toplamak için çok uzağa gitmek zorunda değil pH ve karbondioksit seviyelerini dair bilgi toplarlar fakat oksijen seviyesini ölçme zler Eğer Merkezi kemoreseptörler varsa bunlarla beraber çevresel Yani bir Ferit kemoreseptörler olduğunu da tahmin etmişsinizdir değil mi Bunlar da çok önemlidir beynin dışında Yer alırlar Bu yüzden taşıdıkları bilgiyi beynin içine uzanan nöronlar aracılığıyla iletirler Burada iki önemli gruptan bahsedebiliriz aortik cisim ve karotis ci var Bunlar farklı sinirler aracılığıyla beyne ulaşır bu diyelim ki bir tanesi bu yöne gidiyor buradaki e glossofaringeal sinir aracılığıyla beni ulaşıyor Bu sinir 9 numaralı kranyal sinir olarak da adlandırılır kemoreseptörlerin önemli bir bölümü Burada bulunur Arctic cisime dahil olan bir sinir de var bu da 10 numaralı kranyal sinir olarak da anılan vagus siniri bir Periferik kemoreseptörlerin önemli görevlerinden biri de oksijen seviyesini tespit etmektir Aslında bu onların en önemli görevi bununla beraber karbondioksit ve pH seviyeleri de tespit ederler büyük ölçekte kimyasallarla ilgili olan bu kemoreseptörlerin ek olarak arkadaşlar mekanoreseptörler olduğunu da biliyoruz tamam mı mekanoreseptörler mekanoreseptörler basınç hakkında bilgi ileten tek zor grubudur tam da şu anda aklınıza bu soru gelebilir baroreseptörler de bu işi yapmıyor muydu Evet baroreseptörler de kan damarlarında bulunan bir çeşit mekanoreseptör dür vücudun diğer bölgelerinde de mekanoreseptörler bulunur Örneğin burunda ya da sindirim kanalında hepside solunum merkezine uzanır bir her birinin özel bir bölgesi bulunur Aslında ciğerler ve sindirim kanalındaki mekanoreseptörler vagus siniri üzerinden gelir Buna karşın bunun mekanoreseptörler i trigeminal trigeminal sinir olarak da bilinen V kranyal sinir den geçer Bu reseptörler bahsettiğim Yolları kullanarak solunum merkezine Doğru yol alırlar sistemin nasıl çalıştığını bir örnekle açıklayayım diyelim ki yürürken bir polen soluduğunuz polen bilgisi V fren ya sinir aracılığıyla solunum o kendine aktarılır aynı şekilde sigara dumanı soluduğunuz da bunun bilgisi de vagus sinirine uyarır benzer bir şekilde akciğerler dolu bir şişliğin de gelin reseptörleri akciğerlerin yeteri kadar dolduğunu Bildirir öylece soluk verme zamanının geldiğini anlarız benzer bir şekilde bir bebeğin süt içtiğini düşünelim bebeğin midesi şişe jactir bunun bilgisi de vagus siniri aracılığıyla solunum merkezine iletilecektir yani basınç veya genişleme konusundaki bilgilerin toplandığını görüyoruz ek olarak kimyasalların kini de peki heyecanlanma Korkma acı çekme gibi durumlara dair bilgiler nereden geliyor Sonuçta bu durumlarda da nefes alıp-verme hızımız değişiyor değil mi bu durumlarda bilgiler hipotalamustan gelir Arkadaşlar hipotalamustan burası da solunum merkezine bilgi gönderen bir başka bölgedir ve sol unumuzu düzenlemeye yardım en son olarak size serum yani uçbeyi göstermek istiyorum Burası beynin en büyük kısımlarından biri ve çok önemli bir görev üstleniyor istemli hareket etmemizi sağlıyor nefesimizi tutmak şarkı söylemek bağırmak ya da Müzik aleti çalmak istediğinizde Burası devreye girer yani tüm bunlar arkadaşlar istemli hareketlerdir vücudumuzda böyle bir mekanizmaya sahip olmamız büyük şahıs fakat bununla beraber vücudumuzun kendi kendine birtakım ayarlamalar Yapması da çok önemli her nefes alışımız a kafaya olmamız gerektiğini Düşünsenize başka bir şey yapamazdık uyuyamazdım yemek yememezlik sürekli nefes almayı düşünürdük Çünkü bir nefes bile kaçırırsak havasız kalacağımızı biliyoruz bu bilgiyi bizim yerimize beynimizdeki solunum merkezimiz alıyor ve işliyor diyebiliriz Şimdi de bu tarafa yoğunlaş alım sizlere beynimizin aldığı bilgileri nasıl yorumladığını göstermek istiyorum Bu bizim Omurgamız Buradaki bazı Kasların ve da Çinlilerin isimlerini yazacağım solunum merkezimizce kontrol edilen dört ana kas grubu var Hepsini teker teker inceleyelim ilki ve insanların aklına kolayca gelen İşte buradaki tastır sinirleri C3 te önce beşe uzanan bu kasa diyafram diyoruz Bu dev kas akciğerlerimizin altında bulunan ve kasıldığında derin bir nefes alırız Fakat bu kas tek başına çalışmaz değil mi Başka kaslarda sürece dahil olur bunları da yazalım bir diğer kasımız te birden T11 uzanır bütün Omurlar küçük sinirler Yollar Bunların hepsi göz kaslarının arasında dağılır bu göğüs kasları kaburganın Arasında dağlar ve solunum sürecinde rol oynar göğüs kafesimizin ileri-geri hareketi bu kaslar tarafından sağlanır bu kasların biraz aşağısında karın kaslarınız bulunur bu kaslar da T6 11'e kadar çıkan sinirler C sinir sistemine bağlanır Böylece bu kaslarımız kasılabilir bunlarda üçüncü grup kaslarımızı Mesela geldi 4. kas grubuna bu kaslar cebirden c3e uzanan sinirler C sinir sistemine bağlanır Bunlar aksesuar kaslar olarak bilinir aksesuar kaslar boynunuzun çevresinde bulunur ve akciğerlerimizi genişletip göğüs kafesini ileri gitmeye yararlar Evet gördüğünüz gibi vücudumuzun farklı bölgelerinden gelen basınca kimyasal değişimlere ve Duygu durumlarına dair bilgiler solunum merkezini uyarır ve solunum merkezinde vücudumuzu değişen durumlara adapte edebilmek için bahsettiğim bu dört büyük kas grubunu uyarır bunun sonucu olarak da solunum hızımız ayarlanır bu