Ana içerik
Konu: Lise Seviyesi Biyoloji Dersi > Ünite 5
Ders 2: İnsanların Ekosistemler Üzerindeki Etkisiİnsanların Ekosistemler Üzerindeki Etkisi
İnsanların ekosistem üzerindeki etkileri ile ilgili makalemizi okuyun.
Önemli terimler
| Terim | Anlamı |
|---|---|
| Habitat kaybı | Bir ekosistemin bünyesindeki yaşanabilir alan ve kaynakların azalması. |
| Kirlilik | Zararlı bir maddenin veya başka bir bozucu bileşenin çevreye girmesi. |
| İstilacı tür | Bir bölgeye yerleşip o bölgenin yerel canlı grubuna zarar veren, yerel olmayan türlerdir. |
| Kaynakların aşırı kullanılması | Doğal kaynakların insanlar tarafından çevrenin destekleyebileceği veya yenileyebileceği orandan daha hızlı tüketilmesi. |
| İklim değişikliği | Genellikle küresel ısınmaya atfedilen, tipik bölgesel ya da küresel hava modellerindeki uzun vadeli değişimler. |
İnsan nüfusu hızla artmaya devam ediyor
Teknolojideki ilerlemeler insanlığa gezegendeki diğer bütün türlere karşı benzersiz bir avantaj sağladı: Küresel taşıma kapasitesini yani gezegenin taşıyabileceği birey sayısını aşabilme kabiliyeti. Sonuç olarak, insan nüfusu artmaya devam ediyor. Bu nüfus artışı insanların gitgide daha fazla kaynak kullanması anlamına geliyor ve bu kullanım, Dünya'nın ekosistemlerinin sağlığı üzerinde önemli etkilere sahip.
Beşeri faaliyetlerin ekosistemler üzerinde önemli etkileri olabilir
Ekosistemlerde meydana gelen değişikliklerin birçoğu antropojenik yani "insan faaliyeti sonucunda meydana gelen" olarak tanımlanabilir. Aşağıdaki liste, günümüzde ekosistemler üzerindeki en önemli antropojenik etkilerden beşini açıklamaktadır.
- Habitat kaybı, ekin dikmek için bir ormanın açılması gibi arazi kullanımındaki değişiklikler ve doğal peyzajları doğrudan yok eden madencilik gibi faaliyetler yoluyla meydana gelir.
- Kirlilik, zararlı maddelerin çevreye girmesiyle oluşur. Kirleticilere örnek olarak insan faaliyetlerinden kaynaklanan rahatsız edici ışık ve gürültü veya zararlı kimyasal atıklar verilebilir. Örneğin, akarsulara karışan gübrelerdeki azot (nitrojen), okyanuslardaki alglerin aşırı büyümesini tetikleyebilir. Bu alg patlamaları çevredeki mevcut oksijeni içeren suları tıkayarak ölü bölgelere yani bitki veya hayvan yaşamını destekleyemeyen, besin açısından tükenmiş bölgelere neden olur.
- İstilacı türler, genelde insan seyahati veya ticaret sonucunda yeni bir çevreye yerleşen türlerdir. Bu yerli olmayan türler, yerli türleri avlayabilir veya kaynak mücadelesinde yerli türleri geride bırakabilir. İstilacı türler genellikle yeni çevrelerinde doğal avcılardan yoksundur, bu nedenle popülasyonları oldukça büyük sayılara ulaşma eğilimindedir ve bu da mevcut ekosistemin dengesini bozar.
- Doğal kaynakların aşırı kullanımı, sürekli artan insan nüfusuna yiyecek ve barınma sağlama ihtiyacıyla doğrudan ilişkilidir. Örneğin, aşırı avlanma, okyanuslardaki balıkları üreme oranlarından daha hızlı tüketir ve bu da ekosistemin dengesini zorlar. Fosil yakıtları yakmak ve balta girmemiş ormanları kesmek aşırı kullanımın diğer örneklerindendir çünkü bu kaynaklar bir kez tüketildikten sonra bir daha yenilenemezler.
- İklim değişikliği, küresel hava modellerindeki uzun vadeli bir değişimi ifade eder. İklim değişikliği küresel bir olgu olsa da, bölgesel düzeyde de önemli etkilere sahiptir. Örneğin, bazı ılıman bölgelerdeki iklim değişti ve bu bölgelerde artık daha sıcak yazlar yaşanırken, daha az yıllık yağış alıyor. İklim değişikliği nispeten hızlı bir şekilde (jeolojik zaman açısından) meydana geliyor ve değişen koşullara uyum sağlayamayan türleri yok olma tehlikesiyle karşı karşıya bırakıyor. Bugün küresel iklimde gördüğümüz değişiklikler, başlıca küresel ısınmaya yol açan insan faaliyetlerine (fosil yakıtların yakılması gibi) atfedilebilir.
İnsanların ekosistemler üzerindeki etkisi hakkında başka neler bilmeliyiz?
İnsanların çevre üzerinde olumlu etkileri de olabilir! İnsanların ekosistemleri olumlu yönde etkilemek için bireysel, toplumsal, örgütsel veya devlet düzeyinde yapabileceği birçok şey var. Örneğin, deniz kaynaklarının aşırı kullanımının dikkate alınmasına yardımcı olmak için bireyler, onaylı sürdürülebilir deniz ürünleri satın alabilir ve sorumlu balıkçılığı teşvik eden devlet yasalarını destekleyebilir.
Çevre üzerinde olumlu etkilere sahip olabileceğiniz daha fazla yol bulmak için aileniz, öğretmenleriniz ve arkadaşlarınızla araştırmaya ve konuşmaya devam edin.
Tartışmaya katılmak ister misiniz?
Henüz gönderi yok.