If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Bağlandığınız bilgisayar bir web filtresi kullanıyorsa, *.kastatic.org ve *.kasandbox.org adreslerinin engellerini kaldırmayı unutmayın.

Ana içerik

Tollens Ayıracı Kullanılarak Aldehitlerin Yükseltgenmesi (Oksidasyonu)

Tollens ayıracı kullanılarak aldehitlerin karboksilik asitlere yükseltgenmesi (oksidasyonu). Orijinal video Jay tarafından hazırlanmıştır.

Tartışmaya katılmak ister misiniz?

Henüz gönderi yok.
İngilizce biliyor musunuz? Khan Academy'nin İngilizce sitesinde neler olduğunu görmek için buraya tıklayın.

Video açıklaması

bu adetleri yükseltmenin birkaç yolu var ama belki de en eğlenceli yolu Solenza aracını kullanmak olabilir şimdi burada bir aletle başlıyoruz ve torrance aracını ekliyoruz bu araç Alman Kimyager Berna Torrent tarafından icat edilmiştir bir Gümüş iyon kaynağına ihtiyacımız var ki gümüş nitrat iş görür Ayrıca bir hidroksit anyonu yani sodyum hidroksit ve bir de bir miktar amonyağa ihtiyacımız var Bunları ve konsantrasyonları ekleyeceğiniz sıra kullandığınız prosedüre bağlı olacaktır Ama en sonunda buradaki diyamin Gümüş katyonu elde edeceksiniz ki bu da adı ise bir karboksilat aynı onlar yükseltgenmiş olacak o zaman şurada bir karboksilat anyonu çizmeye başlayalım oksijenin bu ortaklanmamış elektron çiftleri de şöyle ekledikten sonra evet karbon yok artık Sağdaki bu oksijene bağlanıyor artık hidrojene bağlı değil yani burada bir yükseltgenme meydana geldi devam edip şuraya bazı elektronları çizelim ve yükseltgenme basamağı belirleyelim tabi bunun bir yükseltgenme tepkimesi olduğunu biliyoruz Bu bağdaki elektronları da gösterelim şu ve diğer ise şu tabi her Bana da ikişer elektron olduğunu biliyoruz Evet bu şekilde şimdi yükseltgenme basamağı belirlemenin bir yolu elektronegatif ipteki farklılıkları düşünmektedir oksijen karbondan daha elektronegatif bir Bu yüzden bu elektronların dördünü de oksijene vereceğiz karbon ve karbon aynı değerlere sahip olduğu için bir elektron Bir karbon diğer elektron İsa diğer karbon olacak karbon hidrojen daha elektronegatif olduğu için bu iki elektrotu da alacaktır karbon-14 değerlik elektronu var ve etrafındaki de 3 elektron olduğu için dört eksi 3'ten yükseltgenme basamağı bir çıkar şimdi buradaki karboksilat an için de aynı şeyi uygulayalım hemen altına aynı renkte çizmeye başlayalım kargonuz oksijenize çift bağlamalı elektron çifti de şu şekilde ardından kargonuz a diğer karbon ekleyelim sağ tarafta İsa diğer oksijeni miz olacak eksi yükünde unutmayalım Evet elektron larımızı şu şekilde işaretlemeye başlayalım Tabii buradaki esas nokta elektronegatiflik teki farklılıklar o zaman oksijen karbon Yener ve Buradaki tüm bu dört elektron alır İki karbon berabere kalır yani buradaki elektronları oksijen alır Evet şimdi carbon4 değerlik elektron da şuraya yazalım etrafındaki kalan bir elektron u bu rakamdan çıkartıyoruz ve sonuç 3 yani artı3 yükseltgenme basamağı burada yükseltgenme basamağına arttığını görebiliyoruz yani adetteki karbonat Karbonun artı bir yükseltgenme basamağı ndan karboksilat an yolundaki karbonel Karbonun artı3 yükseltgenme Evet geldik yani bu karbon yükselterek ve eğer bir şey Yüksel gelseniz başka bir şey indirgemiş olursunuz ki bu da Şuradaki Gümüş kat Yolumuz oluyor şöyle yazalım Age artı artı bir yükseltgenme basamağına ekleyelim şimdi adetimizi yükselti yediğimiz için Gümüş iyonu muzu indir giyeceğiz Yani bunu sıfır yükseltgenme basamağı olan Katı gümüşe indir gireceğiz böylece bir elektron elde edecek şimdi bu Gümüş katyon Katı gümüşe indir geldi ve her şey düzgün yaparsanız Gümüş aynası oluşturmuş olursunuz Gümüş aynasının oluşumu aldehitin varlığını gösterir aldehitin varlığının test etmek için oldukça havalı bir test Öyle değil mi Ayrıca bu al de etiket ondan ayırmaya yardımcı olacaktır Çünkü genel olarak sadece adetler tolerans aracıyla tepkimeye girer ve tabi sonunda Gerçekten harika bir Gümüş aynası elde edersiniz Evet şu ne boks ilik asit oluşturmak istiyorsanız karboksilat an yoğumuzu Proton olmanız gerekir Tabi bu işlemden sonra elde edeceğimiz karboksilik asit bu Evet özetleyecek olursak adetlerin yükseltgenmesi ve gümüşün indirgenmesi ortaya Gümüş aynası çıkarır şimdi ekranı biraz kaydedip buradaki tepkimeye bir göz atalım Evet bu bileşikle başlıyoruz kullanacağımız ilk ayraç sodyum dikromat sülfürik asit ve su olacak Tabii bunun farklı fonksiyonel gruplar yükseldiğini biliyoruz yani Hem aldı etlerimizi hem de alkolü müzü yükselteceğiz Öyleyse şuraya son ürünümüzü çizmeye başlayalım şimdi adetimizi yükselt yediğimizde ortaya çıkan bir karboksilik asit oluyor ama eğer alkol ümüz Yüksel gelsek Bu kez bir keton oluşturmuş oluruz yani sekonder bir alkol Yüksel gelsekte ton elde ederiz Şimdi bu tepkimeye tolerans aracı kullanarak yapıp ardından protonlar Sak Bu kez sadece adeti yükseltilmiş olacağız ve böylece aldı eğitimimiz karboksilik asit ve yükseltgenmiş olacak tabii buradaki o arsa aynı yerde kalacak tekrarlayacak olursa protonları karboksilik asit oluşturmuş olduk Böylece bu toleranz ayracı adet için seçici davranıyor diyebiliriz alkol de bu durumda değişmeden kalıyor Bunun nedeni torrance aracının hafif bir yükseltgen madde olmasıdır Dolayısıyla aldehitlerin yükseltmesi çok kolay oluyor keton gibi birşey yükselt yemekse Onun için çok daha zor Şimdi başka bir örneğe bakalım Evet bu lisans seviyesindeki organik laboratuvarların çoğunda yapılan oldukça havalı Bir de burada Adet olarak glikoz kullanacağız işte burada açık zincirli glikoz formunu ve şurada adet fonksiyonel grubunu görebiliyoruz Tabi buna dikkatlice bakmak lazım Çünkü bu kim ya mekanizmasının bir kısmından Daha önce bahsetmiştik bu oksijendeki ortaklanmamış elektron çifti bu karbon ile saldırabilir Arda ve bu elektronlar bu oksijene geçebilir sonrasında protonasyon ve de protonasyon lastik hemiasetal elde etmiş oluruz Evet diyelim ki solda oluşturduğumuz seklik hemiasetal imiz şimdi buradaki karbonları analiz ederim Şuradaki carbon-carbon Stick hem basit Elimizin anomeri karbonu hale geliyor Yani bu aslında glikozun siklik Halkalı formlarından biri tabi Burada o aşın halka düzlemine göre aşağıya doğru durduğunu görebiliyoruz bunun hangi anomer olduğunu düşündüğümüzde bu aşı bu ch2o ağaçla karşılaştırabilirsiniz ki o da halkanın düzlemine göre yukarıda tabi zıt taraflarda bulunduklarından Bunlar birbirlerine trans olurlar Böylece Bunlar Alfa anneleridir yani s***** hemiasetal de oluşan Alfa glikoz formudur Evet de diğer olasılığımız sabıke soğan aşı halkanın düzlemine göre yukarıya eklemek olacaktır Şimdi burada düzlemsel birader ne olduğundan o Ayşe yukarıya ekleyebiliriz Böylece ch2o ağaç lavaş aynı tarafta yer alarak birbirlerine cips olacaktır bu sefer bu bir Beta anomeri yani sekti formundaki Beta glikoz olur aslında set like Masel oluşumu Bu tepkimede tercih edilen şey glikoz genellikle Stick yani halka yapıdaki formdadır yani beta ve Alfa formunda ancak aldehit fonksiyonel grubunu içeren açık zincir formuyla dengededir tolerans aracıyla tepkimeye sokmamız gereken şey de bu yani aldehitler yükselt yediğimizde bir karboksilat anyonu oluşurken gümüşü ise indirgemiş olacağız Böylece Gümüş iyonu Age artıdan AG olur ve Gümüş aynası oluşur ve glikoz kullanılmasının nedeni ise suda oldukça çözülür olmasıdır ki bu da tepkimeyi çok daha kolay bir hale getirir bu yüzden glikoz molekülündeki Tüm bu ağaç gruplarının balıkları önemli mi Evet Gümüş aynısını bu şekilde oluşturabilirsiniz glikoz kullanarak Gerçekten harika Gümüş aynaları yapabilirsiniz Şimdi size bunlardan birkaçının fotoğrafını göstereyim Evet en sonda bir kimya dersinde öğrencilerin yaptığı bir süs eşyası görüyoruz Bu aslında Camdan bir süs eşyası sonra bunu tepkimeye sokmuşlar Siz de böyle süs eşyaları yapıp Yılbaşı ağacı misali bir ağacı süsleyebilir adına da kimya acı diyebilirsiniz ortadaki fotoğrafta ise öğrencilerinin yaptığı süs eşyası tutan eşim var tabi araca bundan düz aynalarda yapabilirsiniz sağ taraftaki fotoğrafta yaptığım düz Gümüş Aynaya yansıyan benim görüntümü görüyorsunuz Aslında bunu cam bir mikroskop lami ile başlayarak yaptım ve la mı 600 milimetre bir behrin altına yerleştirdim ardından üst kısmına Gümüş sürdüm diğer tarafın sa sadece cam olduğundan emin ol bunu biraz cilalar sanız gerçekten güzel bir Gümüşhane'ye Sağ de yapabilirsiniz kimya-yı kullanarak gümüşhaneliler yapmak 1830 larda Alman Kimyager justus Von liebig tarafından geliştirilen bir şeydi Bernard tolerans tolerans aracının mucidi olsada lib.ikc Gümüş aynaların yapılmasında esas gelişim kat eden kişidir Evet bunları yapmak çok eğlenceli ve organik kimya laboratuvarında yapmanızı tavsiye ederim