Fizik Sınav Soru Çözümü 2a, 2b: Elektrik Devreleri

o birkaç öğrenci bir Akkor telli ampul bir dirence seri bağlı olduğunda neyin kullanıldığını öğrenmek istiyor akımı enerjimi ya da her kesimi akıllarını aşağıdaki iki soru geliyor Bir saniye de ampulden çıkan elektronların sayısı ampule gelen elektronlardan azmıdır elektronların potansiyel enerjisi ampulün içindeyken değişiyor birinci soru akımının ölçülmesi ile alakalı bir soru Çünkü akım dediğimiz şey bir devrenin belirli bir parçasından saniyede geçen yük miktarıdır bunu saniye başına yük ya da saniye başına elektron olarak da yorumlayabiliriz evet birinci soru akılla ilgili iki soru yani elektronların potansiyel enerjisi ise gerilimdir başka bir değişle burada gerilimin değişip değişmediğini soruyorlar ampulün bir tarafından diğer tarafına geçerken gelelim de bir düşüş oluyor mu öğrencilerin Aylin ve ayarlanabilir güç kaynağı izolasyonlu tel ampuller dirençler elektrik anahtarları voltmetreler ampermetreler ve diğer standart laboratuvar Ekipmanları var güç kaynağı ve voltmetrelerin 0,1 volt ampermetrenin de sıfır ve gök 01 amper aralıkları ölçüm Yaptığını kabul edilir Yukardaki 1 ve 2 numaralı soruları yanıtlayacak Deneysel bir düzenek tanımlayınız tanımlamanız da yapacağınız ölçümleri ve bunları elinizdeki hangi ekipmanla yapacağınızı da belirtiniz düzeneğin izin Anlaşılır bir şemasını çiziniz Hadi bakalım Aa sorusuna göre bir güç kaynağımız olacak Bunun değişken bir güç kaynağı olduğunu da söylemişler dedim Evet burada ayarlanabilir güç kaynağı demişler izolasyonlu tel ampul direnç elektrik anahtarı voltmetre bu ampulün bir direnci seri bağlı O da ne olacağını merak ediyorlardı şunun da altını çizelim bir Akkor telli ampul bir dirence seri bağlı olduğunda bu çizmeye çalışacağım sadece devreye odaklanacak olursak ayarlanabilir güç kaynağımız olacak demiştik hemen çiziyor böyle çiziyorum bir çift daha güç kaynağının bu ucu pozitif Bu da negatif ölçüm cihazlarını yerleştirmeden önce şu devreyi tamamlayalım cihazları sonra ekleriz direnci seri bağlı olması lazım Şuraya bir direnç çiziyorum devreye devam ettireyim devam devam buraya da Akkor telli ampulü koyalım akort Ayla ampul için birkaç tane sembol var Ben böyle bir tümsek çiziyorum sonra da etrafına daire çizeceğim bitmek üzere elimden geldiğince temiz bir çizim yapmaya çalışıyorum çünkü soruda şemanın anlaşılır olması gerektiğini söylemişler Şuraya bir kere daha çizdiğim Evet buna ben bir şey olacak dediğim gibi bunun etrafına bir de daire çizimi Evet işte Akkor telli ampulü müz bu güç kaynağı bunun değişken ya da ayarlanabilir bir güç kaynağı olduğunu göstermek için böyle bir Okta çizebiliriz Evet böyle bir devre kurduk ama şimdi elektronlar ampule gidip ampulden çıkarken neler olup bittiğini anlayabilmek için devreye bir de voltmetre ve ampermetre yerleştirme lazım akım Normalde güç kaynağının pozitif ucundan negatif ucuna doğru gösterir ama kar akademideki videolardan da bildiğiniz üzere elektronlar negatif uçtan pozitif uca doğru hareket ederler ama az önce de dediğim gibi eğer aklımdan bahsedecek sake akımı pozitif uçtan negatif uca doğru göstermemiz gerekir bunların elektronların pozitif boşlukları olduğunu düşünebilirsiniz ama bildiğiniz üzere elektronlar Bunun tam tersi yönünde ilerliyorlar bu birinci soru neydi Bir saniye de ampulden çıkan elektronların sayısı ampule gelen elektronlardan ağzı mıdır bunu ampulün iki tarafındaki akımı ölçerek bulabiliriz akımı bu şekilde ölçmenin yoluysa ampulün iki tarafına da birer ampermetre yerleştirmektir Evet iki tarafa da ampermetre yerleştireceğiz ve bu ampermetreler in seri bağlı olmaları gerekecek ampermetreler için yer açıyor birincisi bu ampulün sağ tarafındaki akım ölçecek içine a yazalım Bu da diğer Böylelikle ampulün iki tarafındaki akımı ölçmüş olacağız not ediyor iki taraftaki akımı ölçeceğiz Ya da şöyle diye ampule gelen ve ampulden çıkan akım ölçüyoruz ampule gelen ve ampulden çıkan gerilimde düşüş olup olmadığını da merak ediyor Bunun içinde voltmetre kullanacağız bot metnin ampule paralel bağlı olması lazım bu voltmetreyi de bu şekilde yerleştirelim düzgün bir çizim olması için uğraşıyorum Evet bu da voltmetre miz ampulün bir tarafından diğer tarafına gelin de bir düşüş olup olmadığını ölçecek böyle bağlanması gerekir ve not edelim gerilim düşümü ölçüyoruz şemayı çizdik bakalım Başka ne yapmamız gerekiyormuş Yukarıdaki 1 ve 2 numaralı soruları yanıtlayacak Deneysel bir düzenek tanımlayınız tanımlamanız da yapacağınız ölçümleri ve bunları elinizdeki hangi ekip anda yapacağınızı da belirtiniz düzeneğin izin Anlaşılır bir şemasını çiziniz istedikleri tanımlama için ne diyebiliriz ampul eseri bağlı iki tane ampermetre yerleştiririz biri ampulden önce diğeri ampulden sonra olacak biçimde 2'sinde ki akım aynıysa ampule gelen ve ampulden çıkan elektronların sayısı aynıdır yazın iki taraftaki akım aynı ise bir saniye de ampule gelen ve ampulde ve elektronların sayısı aynıdır akımlar farklıysa elektron oranları da farklıdır akımlar farklıysa geçen elektron oranları farklıdır brevet bir saniye de ampulden çıkan elektronların sayısı ampule gelen elektronlardan az mıdır yoksa fazla mıdır sorusuna yanıt verdik ampermetreler in gösterdiği akım Eğer aynı ise bir saniye de ampule gelen ve ampulden çıkan elektron sayısı da aynı olur ampermetreler Farklı sonuç gösteriyorlar sana elektron sayısı farklıdır Bunun 1 numaralı soru için olduğunu unutmayın ifade bir yazıyor iki numaralı su içinde ifade iki yazalım ne yapmamız gerektiğini yani işin mantığını anladığınızı düşünüyor ama yine de sınavda böyle bir sorunla karşılaşma olasılığınız da karşın isterseniz Bunu da açık açık yazalım ampule paralel bir voltmetre yerleştiririz voltmetre gerilim düş o içerse Bir saniye sorudan ediyorlardı elektronların Elektrik potansiyel enerjisi ampulün içindeyken değişiyor mu O zaman devam eder elektronların Elektrik potansiyel enerjisi diyorlar değil mi Evet elektronların Elektrik potansiyel enerjisi değişir Normalde bu kadar çok yazı yazmayı alışık değil mi yoruldum gelirim düşüşü yoksa potansiyel enerji değişmez isterseniz Elektrik potansiyel enerjisi de yazabilirsiniz Evet ama sorusunu yanıtlamış olduk şema mız burada ampule gelen ve ampulden çıkan akım ölçüyoruz elektronların açısından düşünürsek de bu gelenlere Bu da çıkanları ölçüyor ama her nasıl olursa olsun buradan saniyede geçen elektron sayısı akımı etkiler akım aynıysa saniyede geçen elektronların sayısı aynıdır akım farklıysa da bir saniye de ampule gelen ve ampulden çıkan elektronların sayısı farklıdır bu bir ampul üzerindeki Elektrik potansiyel enerjisini ölçer burada bir ölçüm yapmanız Yani voltmetrenin bir değer göstermesi potansiyel enerjinin ampulün bir tarafından diğerine değiştiğini gösterir burada bitirelim mi aslına bakarsanız be sorusuna da yanıt vermişiz denizden elde ettiğiniz verinin 1 numaralı soruyu yanıtlamak için nasıl kullanılabileceğini açıklayınız denizden elde ettiğiniz verinin iki numaralı soruyu yanıtlamak için nasıl kullanılabileceğini açıklayınız Evet a ve b sorusuna aynı anda yanıt vermişiz isterseniz not edeyim ağartı be Sınavda zamanınızın ne kadar kaldığına da bağlı olarak bu şemayı daha ayrıntılı bir hale getirebilirsiniz zamanınız asla da bu kadar detaya girmezseniz bu