If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Bağlandığınız bilgisayar bir web filtresi kullanıyorsa, *.kastatic.org ve *.kasandbox.org adreslerinin engellerini kaldırmayı unutmayın.

Ana içerik

Boyun Eğme ve Uydumculuğu Etkileyen Faktörler

Tıp ve sağlıkla ilgili içerik için, http://www.khanacademy.org/science/healthcare-and-medicine MCAT içeriği için de http://www.khanacademy.org/test-prep/mcat web sitelerinden bizi ziyaret edebilirsiniz. Bu videolar tıbbi tavsiye niteliğinde olmayıp sadece bilgilendirme amaçlıdır. Videolar kesinlikle tıbbi tavsiye, tedavi ve teşhis amaçlı kullanılmamalıdır. Sağlık sorunlarınızla ilgili her zaman bir doktora başvuruda bulunun. Khan Academy’de izlediğiniz videolar sonucu, doktor tavsiyelerini görmezden gelmeyin ya da doktora gitmekte gecikmeyin. Orijinal video Brooke Miller tarafından hazırlanmıştır.

Tartışmaya katılmak ister misiniz?

Henüz gönderi yok.
İngilizce biliyor musunuz? Khan Academy'nin İngilizce sitesinde neler olduğunu görmek için buraya tıklayın.

Video açıklaması

Herkese merhaba şunu merak ediyor olabilirsiniz uydumculuk Yani bir bireyin uyum göstermesi davranış veya düşüncelerini içinde bulunduğu gruba uyum sağlayacak yönde değiştirmesi belli faktörlerin etkisiyle kolaylaş abilir veya zorlaşabilir bir Ama bu kesinlikle mümkün Bu videoda bu faktörlerin hepsini olmasa da çok çeşitli faktörlere değineceğiz Bu sayede uydumculuk un dışsal faktörler E ne denli bağlı olabildiğini insanın kendisiyle hiç alakalı olmayabileceğini açıkça göreceksiniz bahsetmek istediğim ilk faktör Grup büyüklüğü özellikle üç ile beş kişilik gruplarda yer alan insanların uyum gösterme olasılığı daha yüksek Ayrıca Grup bir konu üstünde fikir birliğine varmış Sada uyum gösterme ihtimalimiz artıyor tabi mesela aş çizgi deneyin bir türevinde araştırmacılar deneyi şöyle değiştirdi katılımcıların arasına cevap sırası deneye gelmeden önce doğru cevabı veren bir destekçi yerleştirdiler evet evet ve tek Bir itirazın bile bir bireyin uyum gösterme eğilimini et ne geleceği sonucunu elde ettiler orijinal Aşk deneyin de diğer katılımcılara her seferinde Uyan deneklerin oranı yüzde 37/7 bu gruba bir destek Çin'in eklendiği bu tür evde ise uyum oranı sadece yüzde 5 oldu deneklere destek Çin'in varlığının seçimlerini herhangi bir şekilde etkileyip etkilemediği soruldu etkilemediğini iddia ettiler yani araştırmaya göre bir itirazım varlığı uyum gösterme olasılığımıza etkiliyor fakat görünüşe bakılırsa biz bu etkiden haberdar olmuyoruz bir grubun statüsüne veya başka bir özelliğine özenme mizde o gruba uyma olasılığını arttırıyor Bu çocukların popüler gruplara neden daha kolay uyum gösterdiğini Açıklıyor bize çünkü çocuklar onlara özeniyor veya onlar gibi olmak istiyor Aynı etken söz konusu sağlığımız olduğu Sen neden 4 bahçıvanın değil de 4 doktorun fikrine güvendiğimiz Açıklıyor tabi uyum gösterme ihtimalimiz üzerinde Grup uyumunun da kuvvetli bir etkisi olabiliyor bu gruba karşı hiçbir bağlılık hissetmiyor Sak grubun suyuna gitme ihtiyacını da daha az duyuyoruz bir diğer faktörde davranışı mızın gözlemlendiğini düşünüyor olmamız aş çizgi deneyin bir başka türevinde katılımcıya geç kaldığı için cevaplarını sesli olarak değil de bir kağıda yazarak vermesi söylendi Bu sayede cevaplarını grupla paylaşmıyor olacaktı ve katılımcı cevaplarının odadaki diğer insanlar tarafından yargılanmaya cağında nemin olduğunda çok daha düşük bir uyum eğilimi gösterdi Yani bu uyudum cuğun etkisi burada azaldı Bununla ilgili olarak insanların Ya ben görecekleri karşılığı düşünmesi de çok etkili olabiliyor Tabii toplum tarafından kabul göreceğimize inandığımız da memnuniyetle uyumsuzluk gösterebiliyor uzama dışlanma ile karşılaşacağımızı göreceğimizi düşünüyorsak Eğer grubun suyuna gitme olasılığımız çok daha yüksek oluyor uyum gösterme ilmimizi etkileyebilen işler faktörler de bir hayli fazla tabii ki Bunlardan biri önceden verilen taahhütler önceden bir şey taahhüt etmiş seks Sonrasında o sözü çiğneme mi zorlaşıyor Tabii bir grubun düşüncesiyle aynı yönde olan önceden verilen bir taahhüt uydumculuk un artmasını sağlayabiliyor ama aynı zamanda karşıt yönde söylenmiş bir söz de uydumculuk azaltabiliyor güvende hissetmediğimiz veya Hissettir ilme dediğimizde de uyum sağlama olasılığımız artıyor Bu durum kendi bilgimize ol bu elimize azaltıyor ve böylece başkalarının kararlarını izleme olasılığımız da yükseliyor boyun eğmeyi de etkileyen çok sayıda etken söz konusu Ama önce kısa bir tekrar etmek gerekirse Eğer uydumculuk düşünme şeklinizi değiştiriyordu Boyun eğme ise verilen talimat veya emirleri sorgusuz sualsiz protesto ekmek sizin uygulamayı deniyor genellikle itaatsizliğin doğurabileceği olumsuz sonuçlardan kaçınmak için boyun eğiyor ve itaat ediyoruz Bu yüzden de boyun eğmeyeceğim izi belirleyen faktörlerin çoğu emirleri veren Otoritenin türüne bağlı otoriteye olan yakınlığımız itaat Karlı ımız üzerinde çok etkili olabiliyor Tabii Örneğin herhangi bir yerine tanıdığımız ve saygı duyduğumuz birinden gelen emirleri kabul etme olasılığımız çok daha yüksek ilginç bir şekilde Bu fiziksel yakınlık da itaat geldi etkileyebiliyor miligramın deneyinde katılımcıların hemen arkalarında Duran deney görevlisinin talimatlarına itaat etme eğilimleri çok daha yüksekti neye göre odanın diğer ucunda veya başka bir odada Duran deney görevlisinin talimatlarına itaat etme eğilimlerine göre Otoritenin meşruiyeti de önemli yine miligramın deneyinde deney görevlisinin laboratuvar önlüğü giyip Not Defteri taşıdığı durumda katılımcıların itaat etme eğilimi daha yüksekti bir diğer önemli husus ta kurumsal otorite miligramın deneyi Saygın bir üniversitede yapıldı böyle bir üniversitenin size zararlı Emirler vermesini beklemez siniz ve bu kurumsal otorite fiziksel olabileceği gibi simgesel de olabilir mesela polis veya devlet kurumları da belli bir otorite çağı ne yapar sonra kurbanın uzaklığı da etkili olabiliyor orijinal miligram deneyinde katılımcılar öğrenciden ya da kurbandan farklı bir odada duruyordu yani onu göremiyorlar the deneyi biraz değiştirilerek tekrar edildi bu geç katılımcı öğrencinin eline fiziksel olarak tutup elektrik şoku verecek panonun üstüne koymak zorundaydı Bu versiyonda katılımcının deney görevlisinin komutlarına itaat etme olasılığı düşme eğilimi gösterdi Ama bunun herkesi durmadığını dikkat edin lütfen katılımcıların yüzde otuzu yine de tüm elektrik şokları verdi bu kişiliksiz leştirme kavramı ile ilgili bir şey öğrenci yani kurban daha az insanmış gibi gösterildiğinde ki bu Muhtemelen kalıp yargılar ve ön yargılar yoluyla yapılır katılımcıların 10 her şeyine bir şey yapmak konusunda itiraz etme eğilimleri azalıyordu ve ortada bir itiraz modeli olmadığında da tıpkı uydumculuk gibi Boyun eğme daha kolay hale geliyor başka insanların emirlere itaatsizlik ettiğini gördüğümüzde Aynı bizim de yapmamız kolaylaşıyor şu Tüm bunları dinledikten sonra aklınıza Şu soru gelmiş olabilir uyum göstermeye veya boyun eğmeye doğası gereği daha meyilli bir insan tipi var mı mı Cevap hayır gibi görünüyor ama gibi görünüyor insanları grupların ve Otoritenin tesirini daha açık lan belli bir kişilik türü yok a şunu da söyleyelim İnsanların ruh hallerini de bu konuda çok etkili olabildiğini biliyoruz zor bir gün geçiren insanlar iyi bir gün geçirenlere nispetli daha az uyum gösterme eğilimindedir Ayrıca stative kültüründe rol oynayabilir da görürüz daha düşük toplumsal veya ekonomik statüye sahip insanlar yani toplumsal ekonomik veya siyasi açıdan pek güçlü olmayanlar ya da genel olarak güçsüzler daha çok uyum gösterme eğilimi sergiler ha bizi ayrıca şunu da biliyoruz kişisel başarıyı Grup başarısının üstünde tutan ABD kültürü veya Batı Avrupa kültür gibi bireyci kültürler aileyi veya grubu bireyin üstünde tutan Çin veya Kore gibi kolektivist yani toplumcu kültürlere nispetle daha az uyum göstermeye elim sergiliyor ama yine de şunu aklınızdan çıkartmayın bireyselci kültürlere ait bireylerde her gün okula gitmek veya Kahvaltıda mısır gevreği yemek gibi yollarla sürekli olarak uyum gösteriyorlar aslında kendi toparlarsak tüm bunlar tamamen sıradan insanların bazen nasıl çok kötü şeyler ya en yeni açıklamamız a yardımcı oluyor ha Diğer yandan bu faktörlerin farkında olmamız O kötü eylemleri azaltma mızda faydalı olabilir Tabii Ah Hatırlıyorum da gruptaki tek bir uyumsuzun diğerlerinin de uyum göstermesine yol açabiliyor olması beni çok etkilemişti o uyum göstermeyerek veya boyun eğerek başka insanlar üstünde güçlü ve etki sahibi olabileceğini gerçeğini düşündürmüştür bana bu fikir bana hala büyük bir rahatlık ve kuvvet veriyor biliyor musunuz artık bir gruba niçin uyudum veya bir talimata diye itaat ettiğim konusunda daha çok düşünüyorum Çünkü insanların hangi yollarla etkilene bildiğini bilmek bize bu durumlar üzerinde daha büyük bir içgörü Ve muhtemelen daha çok kontrol imkanı sağlıyor hepinize güvenli sağlıklı güzel günler diliyorum hoşça kalın o abone ol