If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Bağlandığınız bilgisayar bir web filtresi kullanıyorsa, *.kastatic.org ve *.kasandbox.org adreslerinin engellerini kaldırmayı unutmayın.

Ana içerik

Fischer İzdüşümleri

Orijinal video Jay tarafından hazırlanmıştır.

Tartışmaya katılmak ister misiniz?

Henüz gönderi yok.
İngilizce biliyor musunuz? Khan Academy'nin İngilizce sitesinde neler olduğunu görmek için buraya tıklayın.

Video açıklaması

bu şişer izdüşümleri molekülleri üç boyutlu olarak görselleştirmenin bir başka yoludur şimdi laktik asit önüne bakalım buna laktik asit denmesinin sebebi sağda olduğu gibi karboksilik asit fonksiyonel grubunun olması bu laktik asit teki tek kirali temel kesilir dört farklı sütü enti bulunan bir esb3 hibritleşme iş karbon yalnızca bir kirayı te Merkezi olduğundan bu Molekülün 2 Stereo izomeri olmasını bekleriz ve bu sefer Yo izomerler birbirlerinin enantiyomerler i olmalıdır burada bu enantiyomerlerin birini seçtim ve bu şekilde çizdim Bakalım burada hangi enantiomer var burada oaşa bağlı olan kiralite merkezimiz var bu kiralite merkezinin mutlak konfigürasyonlu belirlemek gerekirse ona bağlı o ilk atoma bakmamız gerekir burada oksijene karşı karbon yine karbon ve karbon evdeki karbonlar Tabii ki bu durumda oksijen kazanır en büyük atom numarasına sahip olduğu için 1 numaralı önceliği oksijene verebiliriz Bu iki karbonu kıyaslandığında Sağdaki Karbonun oksijene çift bağlı olduğunu biliyor bu ona soldaki karbona yani hidrojenler e bağlı olan karbon kıyasla daha yüksek öncelik sağlayacaktır kiralite merkezimize bağlı olan diğer hidrojen s düzende bizden uzaklaşıyor mutlak konfigürasyonu belirlerken 1 2 3 diyorum yani saat yönüne bakıyorum saat yönüne doğru bir ilerleme söz konusu Bu sebeple Bu da laktik asidin reen antio midir bunlardan önceki videoda bahsettik R laktik asidin Fisher izdüşümünü çizmek isteseydin Öncelikle Ben gözümü çizip aşağıya kiralite merkezimize doğru bakardım kiralite merkezimize doğru bakıp gördüklerimi tam olarak çizerdim bu yöne doğru bakıyorsam düz kağıdı temsil edecek şekilde bir çizgi çizerdim ve hem hidrojenin hem de o aşın kağıdımın üzerinde olduğunu görürdüm öte yandan karboksilik asit ve Ch3 kağıdının altında kalırdı bu karbon kiralite merkezindeki karbon Muzo Aysa bana dönük Hatta sağ tarafta kalacak molekül model sesinize bakacak olursanız Ocean size dönük olduğunu ve sağ tarafınızda kaldığını görürsünüz Bu hidrojen bize dönük ve sol tarafımızda kalacak yani hidrojen bu tarafa denk gelecek karboksilik asit fonksiyonel grubuna gelirim başımın üstünün Burası olduğunu farz edersek karboksilik asit baktım tarafın üst kısmında bulunacak yani düzende benden uzaklaşacak bunu kesikli bu şöyle gösteriyorum karbonu muz oksijene çift bağlı ve bizden uzaklaşan bir oaş var buradaki ciğer şiş grubunda aşağı doğru olduğunu ve düzende bizden uzaklaştığını görüyoruz şöyle göstersek olur işte Fisher izdüşümünün görünümü bu şekilde bunu Fisher izdüşümüne şu şekilde çevirebiliriz Öncelikle böyle bir artı işareti çizeriz üst kısımda Oya çift bağlı c&o aş var yani karboksilik asit fonksiyonel grubunu bu şekilde kısaltabiliriz Burası ise hidrojen oaş grubumuz ve Ch3 var bu R laktik asidin fisheries düşme pişer izdüşümleri kimya alanında Karbonhidratlar üzerinde yaptığı araştırmasıyla Nobel ödülü kazanmış olan emile Fisher tarafından icat edilmiştir Bu bilim insanı Karbonhidratları çizmesine yardımcı olması için en iyi düşünmeni geliştirmiştir bazı kimyagerler bunları kullanmayı çok sevmese de fisheries düşüncelerinin bu alanda yani Karbonhidratlar konusunda sık sık kullanıldığını göreceksiniz burada R laktik asidin pişer izdüşümünü görüyorsunuz demişti x laktik asidin fişen izdüşümünü çizmek isteseydin bu Molekülün aynadaki görüntüsünü çizmem yeterli olurdu buraya aynı mızı çizelim koşu aynaya yansıttık Tan sonra Fisher izdüşümünü çizim Metin grubu buraya gelir hidrojen grubu ise buraya karboksilik fonksiyonel grubu ise buraya yerleştirelim sağ tarafta s laktik asidi sol tarafta ise R laktik asidi var s laktik asidi aşırı zorlayıcı egzersizlerden sonra kaslarda biriken türden bir laktik asit tir sütte bulunan laktik asit s rasemik karışımdır ekşi sütteki bakteriler laktozu 100 de 50 o r laktik asidi ve yüzde 50s laktik asit olmak üzere parçalarlar bilim insanı Fisher izdüşümleri ne özellikle Karbonhidratlar üzerine kullandığı için şimdi bir karbonhidrata Bakalım burada bir karbonhidratı mız var bu karbonhidratı numaralandırarak olsaydık buradaki karbonat 1 numara olurdu buradaki iki numara buradaki 3 ve bu da dört numara bu dört karbonlu bir karbonhidrat Bu karbonhidratta kaç adet ister yüz emer vardır Bu iki numaralı karbon kirayı temel kesilir üç numaralı karbonda kiralite merkezidir yani 2 adet kiralite merkezimiz mevcut O halde İki üzeri en formülü kullanalım en kiralite merkezlerinin sayısıdır 2'nin karesi yani dört bu molekülde 4 olası terörü zemer olmasını bekleyebiliriz evet bu molekül için dört farklı ister ya üzme bu edebiliriz birazdan çizeceğiz Şimdilik daha önce çizdiğim Bir sawhorse izdüşümüne bakalım işte 4 olası Selo izlemeden biri şimdi gözümüzü buraya koyacağız ve buradaki bağ yukarıdan bakacağız bakalım bu Molekülün fişe izdüşümünü çizebilecek miyiz Ne görüyoruz buradaki karbonla başlayalım Bu karbona bağlı olan Ocean Sadak aldığını göreceksiniz yukarı doğru uzanıyor ve düzlemde bize dönük işte böyle çizebiliriz buradaki hidrojene bakacak olursak Onun da sol da kaldığını görüyoruz ve yine yukarı doğru düzlemde bize dönük Arda hiç fonksiyonel guru buysa aşağı doğru bakıyor Yani bu ay da hiç fonksiyonel grubu bizden uzaklaşıyor Şöyle gösteriyor Evet bu kiralite merkezinin karbonu buradaki kirli te merkezinin karbona bağlı yukarıdan aşağı baktığımız için düz bir çizgi çizeceğim ve yine oaş grubunun sağda ben size dönük olduğunu görüyoruz hidrojen s solda ve bize dönük oaş grubu sağda ve bize dönük hidrojen grubu solda ve bize dönük Ve tabii ki burada ch2o aş var o da bizden uzaklaşıyor fişe izdüşümünü bu şekilde çevirebiliriz Şimdi ise gerçek bir Fisher İzdüşümü çizimi öncelikle bu şekilde düz çizgiler çiziyoruz bu çizgilerin kesişme noktaları kiralite merkezlerimiz Burası aşk Burası oaş aşağıda da aynı yapılar burada ch2o ağaç geliyor ve en üstte ise adetimiz ch3ooh var bu olası 4 Stereo izlemeden biri fisheries düşünmeleri Karbonhidratlar üzerinde çalışmayı çok kolaylaştırıyor şimdi çizdiğimizi yeniden çizelim Ayrıca diğer üçünü de çizerek 4 dolaşalım sağ tarafa çizmiş olduğumu yeniden çizeceğim biraz küçük çizeceğim ki hepsini bura Bu sıra bileyim bu olası sel ödemelerden bir tanesi o ağaçlar sağ tarafta 7 ojelerimi sol tarafta Koş o ve ch2o aşağıda yerleştirelim bu Molekülün en antropometrinin çizmek isteseydim Ayna görüntüsünü çizmem yeterli olurdu molekülü aynı yansıtarak annamarie elde edebiliriz burada Az önce çizdiğimiz Servo İzmir'in en antilerine görüyorsunuz isterseniz diğer iki Fisher İzdüşümü de hızlıca çizip o aşı buraya Hacı İsa buraya koyalım alt tarafta ise tam tersi olacak bu da diğer stereoizomer lerden bir tanesi bunun Ayna görüntüsünü sağ tarafa çizelim hidrojen imiz burada o Elsa bu tarafa gelmedi burada bir oaş ve diğer tarafta hidrojen olmalı aldehit olaraksa ch3ooh var ve altta ch2o aş var bu karbonhidratın 4 Ne İster izlemelerini görüyorsunuz şimdi bunlara harf verelim ilkini a ikincisini M üçüncüsünü CV dördüncüsünü Dede yapalım CV de birbirlerinin Ayna görüntüleri yani birbirlerinin en atıyom erleri a ve b de birbirinin Ayna görüntüleri yani onlar da birbirlerinin enantiyomerler ibrid diğer stereoizomer videosunda bahsetmiştik a ve b arasından birini seçseydim şu şekilde daire içine alayım Örneğin ait seçtim ve celle de arasından da J seçtim bu durumda ABC birbirlerinin diğer Start Ömer'le ridir Bu ikisi çakışmaz ve birbirlerinin Ayna görüntüleri değildir Bu en anti omerler ve deste Rom erlerden önceki videolarda bahsetmiştik Fisher İzdüşümü ile ilgili bir örnek daha yapalım Bu stereoizomer lerden birinin mutlak konfigürasyonlu belirleyelim ilkini bu ay seçelim şimdi hızlıca yeniden çizim fisheries düşümünde kiralite merkezlerimizde ki mutlak konfigürasyonu nasıl bulabileceğimizi görelim bu şekilde normal Olduğundan biraz daha zor Evet fisheries düşümüz burada karbon zinciri boyunca 1 2 3 ve 4 olarak numaralar veriyoruz iki numaralı karbonda ki mutlak konfigürasyonu bulmak istiyoruz pişer izdüşümüne yatay düzlem üzerindeki her şeyin bana düzlemde bize dönük olduğunu biliyoruz O halde ohash ve hidrojen bize dönük yukarıya geçelim ve 2 numaralı karbon kiralite merkezine yukarıdan bakalım iki numaralı kargonuz burada buradan yukarıdan bakalım oaş ve hidrojen bize dönük bu bağ ve bu basa bizden uzaklaşıyor yani adet bu şekilde bizden uzaklaşacak adeta şöyle size şurada karbon hidrojen ve olan bağını gösterelim karbon Ben size ne çift bağlı olduğunu biliyoruz bunu mutlak konfigürasyon belirleme videosunda öğrenmiştik Molekülün geri kalan İsa aşağı doğru bakıyor değil mi burada bir kargonuz var ve hidrojene bağlı Ayrıca bir karbona ve bir oksijene de bağlı buradaki Karbonun mutlak konfigürasyonu nedir burası kiralite merkezimiz bu karbona doğrudan bağlı atomlar hangileri bir hidrojen Bir karbon bir oksijen ve bir kargo buradaki oksijenin Galip geleceğini biliyoruz O halde oksijene bir numarayı verebiliriz Şimdi ise bir sonraki önceliği düşünün karbona karşı karbon durumu yukarıda oksijen oksijen hidrojen var alttaki karbonda ise oksijen karbon ve hidrojen var önceki videolardan gördüğümüz gibi farklılık gösteren ilk noktaya gideceğiz oksijene Karşı oksijen durumunda kazanan yoktur oh ve oksijene karşı karbon durumuna geçelim bu durumda oksijen kazanır değil mi Burası iki numara olacak burası İsa sütten 3 numarayı alacak ve hidrojen S4 olacak hidrojeni saymazsak sayıların artış yönü bu şekilde yani saatin tersi yönünde gidiyoruz o zaman burası s konfigürasyonu gibi duruyor Fakat hidrojenin bize dönük olduğunu unutmayın önceki videolarda gösterdiğim gibi hidrojen bize dönükse tek yapmamız gereken tersine çevirmek yani Burası s gibi duruyor Fakat hidrojen bize dönük olduğuna göre kiralite merkezinde bu yapanın R olduğunu kesin olarak söyleyebiliriz iki numaralı karbonda Burası Raider aynı şeyi 3. konumdaki kiralite merkezi için de yapabiliriz bunu yaparsak Dare olduğunu görürüz bu karbonhidrat için ikinci karbonda da üçüncü karbondan bir şey olduğunu söyleyebiliriz Yani iki r3r ister yüz emeli söz konusu bunu çizdiğimiz 4-cell yüzleme için de yapabilirsiniz ardından en alt Ömerli ve diğer ister Ömer de karşılaştırabilirsiniz evet Fisher izdüşümünü hızlıca özetlemiş olduk pratik yapın ve görselleştirme nize yardımcı olması için molekül model sesinizi kullanın