If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Bağlandığınız bilgisayar bir web filtresi kullanıyorsa, *.kastatic.org ve *.kasandbox.org adreslerinin engellerini kaldırmayı unutmayın.

Ana içerik

Toplumun Demografik Yapısı: Cinsiyet, Toplumsal Cinsiyet, Cinsel Yönelim

Orijinal video Sydney Brown tarafından hazırlanmıştır.

Tartışmaya katılmak ister misiniz?

Henüz gönderi yok.
İngilizce biliyor musunuz? Khan Academy'nin İngilizce sitesinde neler olduğunu görmek için buraya tıklayın.

Video açıklaması

yok cidden siy et toplumsal cinsiyet ve cinsel yönelim kavramları birbirleriyle bağlantılı kavramlar olsalar da hepsi tek başlarına ayrı ayrı önemli çoğu zaman toplumsal cinsiyet ve cinsel yönelimi bir evet hayır sorusu uyumuş gibi yansıtılıyor yani ya erkeksiniz dir ya da kadın veya başka bir değişle ya erkeklerden hoşlanıyorsunuz dur ya da kadınlardan halbuki bu konu azımsanmayacak sayıda bire için iki seçeneği indir gelemeyecek kadar karmaşık olabiliyor biz bu videoda konunun biyolojik ya da psikolojik kökenlerin den çok sosyolojik boyutunu inceleyeceğiz bir kişinin toplumsal cinsiyeti ve cinsel yönelimine dair en az beş farklı durum söz konusu olabilir biyolojik yani kişinin doğduğu cinsiyet kimlik yani kendisini tanımladığı toplumsal cinsiyet dışa vurduğu toplumsal Evet evet romantik açıdan çekici bulduğu toplumsal cinsiyet Cinsel açıdan çekici bulduğu toplumsal cinsiyet Bunların hepsi kişinin kimliğinin bir parçası ve birbiriyle uyumlu olmak zorunda değil Şimdi bu konuyu biraz açalım kişinin cinsiyeti biyolojik olarak kromozomlarına göre erkek veya kadın oluşudur kişi iki x kromozomuna sahip sa kadın bir x1d y kromozomuna sahip s erkektir Fakat bu konuda bile siyah ve beyaz gibi Keskin bir ayrım dansöz edemiyoruz diğer iki cinsiyet daha yaygın olsa da tek üç veya daha fazla cinsiyet kromozomuyla Doğan interseksüel Yani eğer dişi insanlar da var bu insanlar iki cinsiyet kromozomu olan insanlardan farklı cinsel karakteristikler sergiliyor bazı interseksüel ler olağandışı hormon her yerine bağlı olarak hem erkek hem de dişi cinsiyet özellikleri ile doğuyor Evet cinsiyet konusunun karmaşıklığını bir seviye arttırdığımız a göre gelelim toplumsal cinsiyete cinsiyet biyolojik bir kavram Ken toplumsal cinsiyet toplumsal bir yorumdur toplumsal cinsiyet iki kısımdan oluşur kişinin kendisini tanımladığı toplumsal cinsiyet ve dışa vurduğu toplumsal cinsiyet bunu da cinsiyeti ve toplumsal cinsiyeti birbiriyle örtüşmeyen insanlar üzerinden örneklemek ve anlatmak herhalde daha kolay olacak Cinsiyette toplumsal Cinsiyetin birçok muhtemel kombinasyonu vardır biyolojik olarak erkek olan bitişi kendisini erkek olarak tanımlayabilir biyolojik cinsiyeti ve toplumsal cinsiyet kimliği birbiriyle uyumlu olduğu için bu kişi Siz Cender veya natra Ya bırak kimlik len miştir veya kendisini kadın olarak tanımlayabilir bu durumda da trans olarak Kimlik nedir Çünkü biyolojik cinsiyeti ve toplumsal cinsiyet kimliği birbiriyle örtüşmemektedir Şimdi gelelim toplumsal Cinsiyetin diğer etkinliğine bu kişinin dünya yansıttığı toplumsal cinsiyettir natrans ve erkek erkeksel tahammülleri takip ederek toplum gözünde bir erkek görüntüsüne bürünebilir veya elbise giymek makyaj yapmak gibi kadınsal tamirleri izleyerek toplum gözünde bir kadın gibi görünebilir Tüm bu seçenekler biyolojik olarak kadın veya interseks olan bireyler için de geçerlidir Fakat tekrar ediyorum toplumsal cinsiyete siyahlabeyaz gibi Keskin bir ayrım yoktur Bazı insanlar cendır kuy-ı ryada kısacak uyuyor olarak kimlikle nir bu insanlar kadın o erkek kimliğine sahip olmayabilir ya da kadın veya erkek kimliğine sahip oldukları halde kendilerini koyuyor olarak kimliklendirme bilir yani toplumsal cinsiyet konusunda çok sayıda olasılık söz konusudur bunu söylediğinize göre artık cinsel yönelim konusuna geçebiliriz Biz cinsel yönelim kişinin cinsiyetine veya toplumsal cinsiyetine bağlı değildir Cinsel açıdan bireye çekici gelebilecek kimliklerde sahip olabilecek kimlikler kadar çeşitlidir ayrıca geriye çekici gelen kimliklerle ilişki yaşadığı kimliklerde birbirinden farklı olabilir Örneğin bir kişi tüm toplumsal cinsiyetleri çekici buluyor Fakat sadece kadınlarla veya toplumsal cinsiyet cinsel kimlik kombinasyonlarından Herhangi biriyle ilişki yaşıyor olabilir tüm toplumsal cinsiyet leride çekici bulabilir Hiçbirini de çekici bulmaya bilir tamamen en yeni kendisine bağlıdır toplumumuzdaki insanların stereotip normal onu ethero seksüellik oluşturuyor yani beklenen şu oluyor Ben biyolojik olarak kalırsam kendimi kadın olarak kimliklendirme Live kadın olarak ifade etmeliyim Sadece erkeklere ilgi duymalı ve sadece erkeklerle ilişkiye girmeliyim gördüğünüz gibi çizgi dümdüz aşağı iniyor Halbuki dynatrans için Herkese çekici bulup sadece kadınlarla ilişki yaşaması durumunda kimliğini oluşturan çizgi bir yerde kırılır ve başka bir yöne sapar dışı cinsel yönelimin bir seçim olup olmadığı hususu uzun yıllar boyunca hararetli Tartışmalara neden oldu hatta Uzunca bir süredir eşcinsellik yerinden bahsedildi Peki eşcinsellik geninin var Olup olmaması ne kadar önemli mesela escinsellik genine sahip olmayan Ha bir de hemcinslerinden hoşlanıyorsa veya ya eşcinsellik yerine sahip bir kişi karşı cinsten hoşlanıyorsa bu kişilerin tercihlerini ve duygularını daha mı az gerçek kılar dersiniz günümüz toplumunda toplumsal cinsiyete ve cinsel yönelime bağlı ayrımcılığa hemen her yerde rastlamak mümkün ayrımcılığı farklı kategorilerdeki insanların Sırf o kategoriye dahil oldukları için Adil olmayan muameleye maruz kalmaları olarak tanımlayabiliriz bugün dünya genelinde EGO mor olan kültürde her birey hayata belli bir cinsiyetle başlar erkek yada kadın kişi doğar doğmaz Hatta doğmadan önce den itibaren Nasıl davranması ve düşünmesi gerektiğine dair toplum telkinlerine maruz kalır Bu da büyüdüğünde olacağı şeyi şekillendirir kızlar Feminen erkeklerse maskülen yetiştirilir ve toplumsal cinsiyet rolleri erkek ve kadından beklenen uygun davranış tutum ve faaliyetler Aslında sanki erkek ve kadınlar daima tek bir niteliğe sahip olabilirmiş gibi kızlara Yumuşak başlı duygusal ve teslimiyetçi olmaları erkeklere ise saldırgan hükmedici ve baskın olmaları öğretiliyor toplum Medya tarafından üretilen ve bize Ne olmamız gerektiğini söyleyen tasvirlerle dolup taşıyor toplumun cinsiyet normlarını anlamak çok kolay doğumlardan birini ihlal edin ve alacağınız tepkilere bakın kadınsanız Herkesin içinde yere tükürmeyi deneyin veya erkekseniz otobüste örgü Örün bakın ne oluyor ilginçtir bir erkeğin Feminen olması bir kadının maskeler olmasından daha kötü karşılanıyor genellikle Feminen olarak kabul edilen roller geleneksel olarak maskülen kabul edilen roller kadar değer iyi görünüyor Emine bir olarak görünen aileye bakma eylemi maskülen bir olarak görülen mesleki başarı kadar Kıymet bulunuyor çalışan anneler ihtiraslı olarak görülürken İnsanlar bir erkeğin neden Evde oturup çocuklara bakmayı seçtiğini anlayamıyor Ama bu demek değil ki Ataerkil toplumda kadınların işi kolay birçok toplumda aynı niteliklere benzer erkekler aynı iş karşılığında kadınlardan daha çok kazanıyor okuldaki başarı erkeklerin zekâsına yorulurken kızların Çalışkan lığına veriliyor adeta kızların başarıyı getirecek zekaya doğuştan sahip olabileceği kabul edilmiyor işini ailesinden önde tutan kadın hakir görülürken aynı şeyi yapan erkek takdir görüyor Ortalama olarak Kadınlar erkeklerden daha uzun yaşıyor Bunun nedeni biyolojik etkenler olabileceği gibi erkeğin daha fazla bu almasının ve daha cesur olmasının beklenmesi de olabilir Bir kadın ve erkeklerin sıkça karşılaştığı sağlık sorunları da farklı erkeklerin kalp sorunu yaşama ihtimali daha yüksekten kadınlar daha çok psikolojik sorunlar yaşıyor bunu da tamamen biyolojiye atfetmek yanlış olur erkekler stresli pozisyonlarda bulunduğundan kalp hastalığı riskleri artıyor Ayrıca erkeğin depresyon veya anksiyete gibi psikolojik bir sorun yaşadığını itiraf etmesi zayıflık olarak görülüyor Dolayısıyla mutsuz bir erkeğin Psikolojik destek alma ihtimali aynı durumdaki bir kadına göre daha düşük insanların hangi sorunu bildireceğim idi Nereden yardım alacağını toplumsal beklentiler şekillendiriyor toplumun kişiye karşı tepkisini belirleyen tek şey kişinin toplumsal cinsiyeti değil cinsel yönelimi de değil heteroseksüeller İnsan de olduğu bazı haklar eşcinseller söz konusu olduğunda kısıtlanabilir your Bazı insanlar evlenme veya partilerine hastanede ziyaret etme hakkı gibi hakların zaten eşit olmaması gerektiğine inanıyor bu ayrımcılık nedeniyle eşcinselliğin bir tercih mi Yoksa doğuştan gelen bir özellik mi olduğu tartışması sıkça gündeme geliyor eşcinsellik genetikse cinsel ayrımcılık Tıpkı ırka toplumsal cinsiyete veya engelle bağlı ayrımcılık kadar işlevsiz olur Diğer yandan genetik değilse bir seçim veya toplumsal bir yolumuza yine aynı derecede işlevsiz demektir Çünkü ırkta toplumsal diyorum toplumsal cinsiyet cinsiyet ve cinsel yönelim konularındaki bilgimiz tam ve eksiksiz gibi görünebilir Fakat bu konuda üzerine hala Birçok araştırma yapılıyor her yıl yeni bir şeyler öğreniyoruz bu bu olmalıyız ki toplumsal cinsiyet cinsiyet ve cinsel yönelim birbirinden bağımsız kavramlar ve birçok farklı kombinasyon oluşturabiliyor lar toplumda çoğu birey bir ayrımcılığa ve ötekileştirmeye maruz kalıyor belki bunun kaynağını iyi anlarsak herkesin kendini daha iyi hissetmesini sağlayabiliriz Biz o