Salmonella Gıda Zehirlenmesi Nedir?

Salmonella gıda zehirlenmesi, Salmonella Enterica adında bir bakterinin sebep olduğu ve bozuk gıdaların yenilmesi sonucunda ortaya çıkan bir durumdur. Bozuk gıda derken, tadı kötü olan yiyeceklerden değil de doğru düzgün pişirilmemiş, uygun koşullarda saklanmamış ya da bakterinin bir şekilde bulaştığı gıdalardan bahsediyorum. Bozuk gıda yediğinizde, bakteri doğrudan midenize gider. Midedeki ortamın son derece asidik olduğunu ve bu sebepten dolayı bakterilerin büyük kısmının mideye girince öleceğini hatırlatmak istiyorum. Ama hayatta kalmayı ve ince bağırsağı geçmeyi başaran birkaç bakteri olabilir. Şimdi ince bağırsağı yakından inceleyelim ve neler oluyor görelim. İnce bağırsağı çevreleyen birden fazla katman vardır. Biz şimdi buradaki yeşil katmana -yani epitel dokuya- odaklanacağız. Epitel doku, sindirim ve emilimden sorumlu hücrelerin bulunduğu katmandır. Zaten bakteri de bu hücrelere saldırır. O yüzden gelin, bu hücrelerden birine daha da yakınlaşalım ve neler olduğuna bir bakalım. Bu, epitel hücrelerden biri. Bakteri de burada olsun. Salmonella'ya sebep olan bakteriler, kuyruğa benzeyen yapılarıyla oldukça ilginç görünürler. Bu kuyruklara kamçı adı verilir. Bakteri, kamçıları yardımıyla epitel hücrelere doğru yaklaşır. Hücreye tutunduktan sonra da hücreye çeşitli kimyasal bileşikler enjekte eder. Bu kimyasal bileşikler, bakterinin internalizasyonuna -yani bakterinin hücreyi konak edinmesine- yol açar. Bakterilerin hücre duvarları olduğunu hatırlıyorsunuz, değil mi? Bu bakterinin hücre duvarında da endotoksin adı verilen bir kimyasal bulunur. Endotoksin, sitokinleri açığa çıkartır. Sitokinler de apoptoza -yani hücre ölümüne- sebep olurlar. Evet, sonuç olarak, bu hücre ve epitel dokuda bakterinin saldırdığı diğer tüm hücreler ölmeye başlar. Bu hücrelerin sindirim ve emilimden sorumlu olduklarından bahsetmiştik, öyle değil mi? Artık ölü olduklarına göre de bu sorumluluklarını yerine getiremezler. Ve ortaya değişik belirtiler çıkar. Tüm gastroenterit -yani mide iltihapları- ve gıda zehirlenmelerinde olduğu gibi belirtilerden biri ishaldir. Hastalığa sebep olan şey bir bakteri olduğu için kanlı ishal de gözlemlenebilir. Buna ek olarak da, kusma ve mide bulantısı, alınan sıvı ve katı besinler sürekli olarak vücut dışına atıldığı için de dehidrasyon -yani sıvı kaybı- görülür. Son olarak, sıvı emilimi sağlamadığı için kramp da görülen belirtiler arasındadır. Bakteri bağırsakta kalırsa bu belirtiler gözlemlenirken kana geçtiğinde farklı belirtiler görülmektedir. Mesela ender de olsa, ateş bir belirti olarak ortaya çıkabilir. Hastanın eğer orak hücre anemisi varsa kemik iliği iltihabı da gözlenebilir. Belirtiler, bakterinin vücuda girişini takip eden 1-3 gün içinde ortaya çıkar ve 1 hafta devam eder. Kesin teşhis konulabilmesi için doktora gidilmelidir. Doktor sizden dışkı örneği ister ve bu örneği laboratuvarda inceleyerek içinde bakteri olup olmadığına bakar. Dışkıda bakteriye rastlanırsa Salmonella gıda zehirlenmesi teşhisi konulur. Bu teşhis konulduğunda, doktor sizden bol miktarda sıvı tüketmenizi isteyecektir. Bazı ciddi durumlarda antibiyotik de verilebilir. Salmonella gıda zehirlenmesini engellemenin yolu ise her zaman temiz su ve temiz gıdalar tüketmektir. Hoşça kalın!