If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Bağlandığınız bilgisayar bir web filtresi kullanıyorsa, *.kastatic.org ve *.kasandbox.org adreslerinin engellerini kaldırmayı unutmayın.

Ana içerik

İnflamatuar Bağırsak Hastalığı Tedavisi

Tıp ve sağlıkla ilgili içerik için, http://www.khanacademy.org/science/healthcare-and-medicine MCAT içeriği için de http://www.khanacademy.org/test-prep/mcat web sitelerinden bizi ziyaret edebilirsiniz. Bu videolar tıbbi tavsiye niteliğinde olmayıp sadece bilgilendirme amaçlıdır. Videolar kesinlikle tıbbi tavsiye, tedavi ve teşhis amaçlı kullanılmamalıdır. Sağlık sorunlarınızla ilgili her zaman bir doktora başvuruda bulunun. Khan Academy’de izlediğiniz videolar sonucu, doktor tavsiyelerini görmezden gelmeyin ya da doktora gitmekte gecikmeyin. Orijinal video Matthew McPheeters tarafından hazırlanmıştır.

Tartışmaya katılmak ister misiniz?

Henüz gönderi yok.
İngilizce biliyor musunuz? Khan Academy'nin İngilizce sitesinde neler olduğunu görmek için buraya tıklayın.

Video açıklaması

ve inflamatuar barsak hastalıkları adından da Anlaşılacağı gibi kronik Yani sürekli iltihaplanmaya sebep olan hastalıklardır ibahe başlığı altında iki tip hastalık görülür Crohn hastalığı ve ülseratif kolit ne yazık ki hastalığın iki tipi de teşhisi takip eden hastanın hayatının sonuna kadar devam eden hastalıklardır Eğer tedavi edilmezler s ciddi Hatta hayati tehlike Taşıyan komplikasyonların ortaya çıkmasına sebep olabilirler isterseniz şimdi inflamatuar barsak hastalıklarının klinik ilerlemesini inceleyelim ve bunun hastalıkların tedavisi ile olan ilişkisinden bahsedelim önce hastalığın ciddiyetini gösteren bir zaman çizelgesi çizelim ilk sekseni ne zamanı koyalım zamanlayıcı sinden ölçeceğiz y eksenine de hastalığın ciddiyetini koyuyorum bu hastalığın ciddiyetini 3 seviyede ele alacağız hafif orta ve ciddi Hastalığın ilk aşamalarda hafif bir seyir izlediğini görüyorsunuz aslına bakarsanız bu dönemde hastanın inflamatuvar bağırsak hastası olduğunu anlamaması bile söz konusu olabilir Burada ise bir sıçrama görüyoruz bunlardan hastalığın yükseltmesi ya da inflamatuvar barsak hastalığının alevlenmesi olarak bahsedilir teşhisinde tipik olarak bu ilk alevlenme esnasında yapıldığını da eklemek istiyorum tedavi edildiğinde ise hastalığın ciddiyeti geriler Hatta bu noktada ciddiyetin başlangıç ciddiyetine yakın bir noktaya gerilemesini umarız bunu takip eden zaman içinde alevlenmeleri sıklaştığını da görüyor olmalısınız alevlenmeler sonlandığında ise hastalığın ciddiyeti geriler Ancak bu ciddiyette zaman içinde kötüleşti Jack yani Hastalık zaman içinde ilerle abone ol mi Evet bu sıçramalara Nüks etme ya da alevlenme dendiğini öğrendik şimdi devam edelim buradaki Vadi gibi görünen dönemler ise gerileme dönemleri olarak bilinir Bu da hastalığın alevlenme gerileme şeklinde ilerlemesi anlamına gelir bu durum inflamatuvar barsak hastalıklarının iki tipi için de geçerlidir Peki tüm bunların hastalığın tedavisiyle Ne gibi bir ilişkisi olabilir İmparator bağırsak hastalıklarının tedavisinde 3 Hedef vardır ve bu hedefler alevlenme ve gerilemeler LD alakalıdır hedeflerden ilki gerilemeyi tetiklemektedir ikincisi gerilemeyi sürdürme ya da alevlenmeleri engelleme sonuncusu ise komplikasyonları tedavi etmektir Bu hedeflere nasıl ulaşacağımızı anlamak için inflamatuvar barsak hastalıklarının mekanizmasının üç aşamalı olduğunu bu birinci aşama bağışıklık cevabıdır burada bir makrofaj çizimi var bu Bağışıklık sisteminin inflamatuar bağırsak hastalıklarındaki inflamasyona sebep olan temel hücrelerinden biridir mekanizmanın ikinci aşaması inflamasyon dur brüt üçüncü aşama ise inflamasyonun sonucunda çıkan komplikasyonlar dır şimdi buradaki üç aşamayı hastalığın genel çerçevesi olarak düşünecek olursak hastalığın tedavisinde kullanılan ilaçların bu üç hedefe nasıl ulaştıklarını daha iyi anlayabiliriz Öncelikle bahsedeceğim tedavilerin hem kron hastalığı hem de ülseratif kolitte etkili olduklarını belirtmek istiyorum Onun içinde hastalıkların ikisinden tek bir başlık altında ve aynı anda bahsedeceğim ancak bazı ilaçların etkilerinin hastalığa yani prawn hastalığı ya da ülseratif kolit durumuna göre ve hastadan hastaya değişir bu edebilmelisiniz inflamatuar barsak hastalıkları birinci ya da ikinci evlenmeyi takip et teşhis edildiğine göre birinci hedefe Yani gerilemeyi tetiklemeye nasıl ulaşabileceğimiz hakkında konuşabiliriz inflamatuar barsak hastalıklarının al evlenmesinin bağışıklık cevabının kontrolden çıkması sonucu inflamasyonun büyümesi olarak yorumlanabilecek yeni söyleyeyim inflamatuar Bağırsak hastalığına yakalanan birinin rahatsız olması ve ağrı çekmesinin sebebi de zaten bu enflamasyon Dur Bu yüzden de gerilemeyi tetiklemek için yapabileceğimiz ilk şey antiinflamatuvar ilaçlarla inflamasyonu tedavi etmektir kullanılacak ilacın çeşidi ise hastalığın ciddiyetine bağlı olarak belirlenir hastalık hafif ve orta dereceli seyrediyorsa gerilemeyi tetiklemek için aminosalisilat grubundan ilaçlara başvurulur orta dereceli vecid İyi seyirler için ise kortikosteroidler tercih edilir kortikosteroidler son derece kuvvetli ve etkili antienflamatuvar ilaçlar dır ancak inflamatuar barsak hastalığının yalnızca orta dereceli ve ciddi seyirlerinde kullanılmaları nın sebebi farklı yan etkileri olması ve uzun süreli kullanımlara uygun ilaçlar olmamalarıdır Bu yüzden de yalnızca gerçekten ihtiyaç olduğunda kullanılırlar antienflamatuar olarak kullanılabilecek başka İlaçlar da vardır ancak aminosalisilat ve kortikosteroidler çok daha sık kullanılan ilaçlardır akut bir evlenmeyi tedavi etmek için sadece bu ilaçlar kullanılmaz diğer ilaç grubuna immünomodülatör ya da bağışıklık düzenleyici ilaçlar adı verilir söz konusu olan bağışıklık cevabı inflamatuvar hücreler olan makrofajlar tarafından verilen sinyallerle iletilir sinyal protein bu biri tümör nekrozis faktör al father bundan kısaca tnf-alfa olarak bahsedeceğim Evet bu inflamasyon dan sorumlu sinyal proteinlerinden biridir şansımıza diyebilirim ki doğrudan tnf Alfa yay Hedef Alıp etkisini engelleyen ilaçlarımız var Bu ilaçlar da yani inflamatuvar barsak hastalıklarının akut alevlenmesinde kullanılan Bu ilaçlar tnf-alfa inhibitörleri olarak bilinir akuple evlenme giderildiğinde ve gerilemeyi tetikleyen ilaçlar başarılı olduğunda gerilemeyi sürdürme hedefine geçeriz bu noktada gerilemeyi tetikleyen ilaçların birçoğunun gerilemeyi sürdürmek amacıyla da kullanıldığını söylemek istiyorum tetikleme de antiinflamatuar ilaçlar ağrı ve rahatsızlığa sebep olan inflamasyonun giderilmesi amacıyla Odak noktasında iken gerilemeyi sürdürme hedefi için bu Emine modülatörler daha çok kullanılır Emine modülatörler gerilemeyi tetiklemeye definde kullanıldıklarında dan daha az dozlarda kullanılırlar Gerileme döneminde kullanılan tedavilerden biri de yaşam tarzı değişiklikleri dir yaşam tarzında yapılacak değişikliklerin bazılarının etkileri çok küçük olsa da hastalığın alevlenme sıklığını azaltmak larını biliyoruz yaşam tarzında yapılacak değişikliklerden birisi sigara kullanılıyor ise sigarayı bırakmaktır A bunun Crohn hastalığı için Ekstra önem taşıdığını hemen belirtmek istiyorum bir diğer değişiklik beslenme elimizde belirli bir beslenme tarzının inflamatuvar barsak hastalıklarına sebep olduğuna dair bir kanıt yok Ancak bazı besinlerin hastalığın belirtilerini artırdığını Bu yüzden de alınmaması ya da azaltılması gerektiğini söyleyebiliriz Bunlar süt ürünleri yüksek yağ ve yük da içeren besinlerdir yaşam tarzında yapılabilecek son değişiklik stresi azaltmaktır Bu da genellikle meditasyon ve rutin egzersizle sağlanabilir inflamatuar bağırsak hastalığı tedavisindeki son Hedef komplikasyonların engellenmesi ve tedavisidir gelin İsterseniz engellemekle başlayalım burada önemli iki nokta var enfeksiyon ve konser inflamatuar bağırsak hastalığı olan birinde akut bir alevlenme sırasında Abdominal enfeksiyon görülme olasılığı çok fazladır Bu yüzden de alevlenmeler sırasında profilaktik yani önleyici Antibiyotikler kullanılabilir Kanserde ise özellikle kolorektal kanser den bahsediyoruz inflamatuar barsak hastalıklarının kolorektal kansere sebep olma olasılığı çok yüksektir Bu durumun hem Kuran hem de ülseratif kolit için geç var Ancak ülseratif koliti biraz daha yüksek olduğunu bilmelisiniz bu yüzden ülseratif kolit teşhisi konan birinin teşhisi takip eden 8. yıldan ya da 43 yaşlarından itibaren hangisi önce gelirse kolonoskopi ile düzenli kolorektal görüntüleme yaptırması önerilir bir Şimdi de apse lerden söz edeceğim apse lokal ve etrafı çevrili bir enfeksiyon cebidir yalnız başlarına düşünüldüğünde apseler kötü bir komplikasyonu olarak değerlendirilmez ler ancak yırtılma riski taşıdıkları ve yırtılmaları durumunda peritonit adı verilen Abdominal boşluğun enfeksiyonuna sebep olacakları için hayati tehlike taşıyan durumlar ortaya çıkarabilirler apsenin yırtılmasını engellemek ve apse tedavi etmek için hastaya damardan antibiyotik verilir ve apsenin içi boşaltılır boşaltım bir iğne ile Abdominal duvardan geçerek ha iyi anlaşılması ile yapılır bu Prosedür iğnenin doğru yere ulaşması için röntgenle desteklenir sıvı apseden alınır ve apsede genellikle kendi kendine iyileşir bir sırada fistül adı verilen komplikasyonlar fistülü en kolay olarak bağlı olmaması gereken iki Yapı arasında oluşan bir tünel olarak açıklayabiliriz şimdi bu çizimdeki mesaneye dikkatinizi çekmek istiyorum mesane ince bağırsağın bir kıvrımının yanında yer alıyor ince bağırsağın bu kısmı Crohn hastalığı sebebiyle Eğer imleme olursa lezyonlar zaman içinde ilerleyerek mesaneye kadar ulaşabilir bu durumda mesane ile ince bağırsak arasında istenmeyen bir Geçit oluşur mesane son derece steril bir ortama sahiptir Ancak bu durumda İnce bağırsaktan gelen tüm bakteri ve inflamasyona maruz kalır ve sonuç olarak da son derece ve mesane enfeksiyonu gelişebilir fistüllerde enfeksiyon riski yüzünden Antibiyotikle tedavi edilirler ve cerrahi müdahale gerektirirler Crohn hastalığı ve ülseratif kolitin sebep olabileceği başka komplikasyonlarda var Ancak fikstür ve apseler bu komplikasyonlar arasında en sık karşılaştıklarımız ne yazık ki bu komplikasyonların birçoğunun cerrahi müdahale gerektirdiğini de eklemek istiyorum inflamatuar barsak hastalıklarına yakalanan bireylerin üçte biri komplikasyon tedavisi için bir noktada cerrahi müdahale geçirmek zorunda kalacaklardır cerrahi müdahalenin tedavi edici olmadığını da hemen söyleyelim inflamatuvar barsak hastalıklarının üç aşamalı mekanizmasına hatırlarsak cerrahi müdahale sadece komplikasyonları tedavi eder başka bir değişle inflamasyon ve bağışıklık cevabı üzerinde bir etkisi yoktur hastalığın ki her yerini incelersek altta yatan mekanizmayı Hedef almadığı için cerrahi müdahalenin çok büyük bir etkisi olmayacaktır Ancak bu konuda bir istisna var Ve bu da ülseratif kolit ile ilgili bir durum ülseratif kolit sadece kalın bağırsakta görüldüğünden Total kolit olarak da bilinen kalın bağırsağın tamamının iltihaplanması durumunda hastalara proktokolektomi yani rektum ve kolonun alınması prosedürü uygulanabilir bu cerrahi müdahale ülseratif koliti tedavi eder Çünkü ortada iltihaplarına bilecek bir kalınbağırsak kalmamıştır Bu gerçekten de kesin olarak ihtiyaç yoksa uygulanan bir Prosedür değildir Çünkü çok büyük bir ameliyat gerektirir özetlemek gerekirse inflamatuvar barsak hastalığı alevlenme gerileme şeklinde İlerleyen bir hastalıktır gastrointestinal yolun iltihaplanma da sonuçlanan uygun olmayan bir bağışıklık cevabıyla ortaya çıkar ve hastalığın tedavisinde anti-inflamatuar ve immünomodülatör ilaçlar kullanılır o