If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Bağlandığınız bilgisayar bir web filtresi kullanıyorsa, *.kastatic.org ve *.kasandbox.org adreslerinin engellerini kaldırmayı unutmayın.

Ana içerik

Kontraktilite (Kasılabilme Yeteneği) Nedir?

Kontraktilite, yani, kasılma yeteneği, sistol sonunda kaç adet miyozin başının çalışır halde olduğunu gösterir; bu miktar, sempatik sinirlerin uyarılma derecesine göre değişiklik gösterir. Rishi, Khan Academy'de çalışan, bulaşıcı çocuk hastalıkları üzerine uzmanlaşmış bir doktordur. Orijinal video Rishi Desai tarafından hazırlanmıştır.

Tartışmaya katılmak ister misiniz?

Henüz gönderi yok.
İngilizce biliyor musunuz? Khan Academy'nin İngilizce sitesinde neler olduğunu görmek için buraya tıklayın.

Video açıklaması

Ya ben kamp yapmayı çok severim Bu yüzden de sık sık kamp yapalım arkadaşlar bu videoya da Geçenlerde çıktığım bir kamp gezisinden bahsederek başlamak istiyorum kapalıyken Saat sabah 9 sularında Nehir kenarına inebilir Böylece güne çok keyifli bir başlangıç yaparım o günde güne böyle başlamıştım neye kenarına indim kendimi çok iyi hissediyorum Yüzümde kocaman bir gülümseme vardı Şimdi tam olarak o anı düşünmek istiyorum tamam mı Tam o anda Yani saat dokuzda nehre indiğim anda zamanı durdu saydık Acaba kalbim ne durumda olurdu kalbimle ilgili gözünüze çarpan bir detay olur muydu Kalbe Giden bazı sinirler bulunduğunu biliyoruz vücudumuzda birtakım sempatik sinirler bulunur bu sempatik sinirler de Bu nörotransmitterlerin bir kısmını vücuda iletir nörotransmitterler ise mesaj iletilmesini sağlayan kimyasal maddelerdir mesela Burada gördüğünüz bir nörotransmitter bu sinirden salgılanıyor ve adıda norepinefrin tamam mı norepinefrin sinirin içerisinde kalp hücresine doğru taşınır kalp ücretinin yüzeyinde de küçük reseptörleri miz var buraya 3 hep 4 çizelim Bunlardan biri iletilen mesajı algılar Bu sayede kalp hücresine mesaj ulaştırılmış olur Dolayısıyla kalp hücresine kalsiyum aktarılır daha önceki videolarda bunun nasıl gerçekleştiğinden bahsetmiştik peki kalp hücresine ulaşan kalsiyum Daha sonrasında nereye gider aynı zamanda bu kalp hücresinin içerisinde miyozin ve aktin olarak adlandırılan kas proteinleri olduğu ve bu kas proteinlerinin düzgün çalışması için bir miktar kalsiyum gerekir Burada gördüğünüz miyozin Şimdi de Akdeniz çizelim Bu da aktif proteini proteinler burada biraz sıkışık bir halde görünüyorlar birbirlerine çarpıyorlar sıkışık derken çok az yer olduğunu belirtmek istiyorum Burası Aslında sistos sonunu ifade eder şu an sisto sonu olarak adlandırılan bölgeye görüyoruz bunu yatsam iyi olacak Evet siz Dolce onu dediğim gibi sabah saat dokuzda Zaman durdu anda sistos sonu bu şekilde görünüyordu kaşığı un bir kısmının da troponin c ile bağ kurduğunu unutmayalım buraya birkaç kalsiyum çizelim tam olarak nerede olduklarını da çok önemi yok arkadaşlar bir kaç tane çiçek yeter Burada kaç miyozin başının çalıştığını bulmamız gerekiyor faaliyet gösteren miyozin başları bu ile gösterelim mesela buradaki çalışıyor çünkü aktine yakın burada kalsiyum da var Yani doğru Kutupta ancak buradaki ne kırmızıyla gösteremeyiz çünkü yanlış Kutupta bu miyozin başına yakın bir kalsiyum yok yani bu da yanlış tarafta buradaki miyozin başını kırmızıyla gösterebiliriz Çünkü akdin proteinin olması gereken Kutupta karşı mı var burada kini de yine aynı sebepten kırmızıyla gösterebiliriz bu iki miyozin başını ise kırmızıyla göstermemiz mümkün değil çünkü yanlış Kutupta lar ancak buradaki ne kırmızıyla gösterebilirim yani toplamda 20 miyozin başından dört tanesinin çalıştığını söyleyebiliriz bunu yatsam iyi olacak arkadaşlar 4/20 yani yüzde yirmi Dolayısıyla miyozin başlarından yüzde 20'sinin çalıştığını söyleyebiliriz Bu ne çok iyi ne de çok kötü bir durum şimdiye kadar gördükleri Dur bakalım beraber özetleyelim Evet şu saat sabah 9'da Nehir kıyısında yürüyordum o sırada sistol sonunda çalışan miyozin başı oranı yüzde yirmi yedi akşam saat dokuzda başıma ilginç bir olayın geldiğini varsayalım Örneğin Gece Son bir kez etrafa bakmak için dışarı çıkmış olayım dışarı çıktığında çok korkunç bir hayvan Hatta bir yaratıkla karşılaştığı mı varsayalım bakalım hangi hayvan olduğunu anlayabilecek misiniz bu hayvanın dört ayağı olsun kuyruğu ve gövdesi de çizgili olsun Evet doğru bildiniz Bu bir rakun küçük çirkin suratını da böyle çizelim Evet Burak onun da beni o an çok korkutmuş olduğunu varsayalım Bu arada gerçekten de kumlardan Korkarım benim için oldukça korkunç bir an olduğunu söylemeliyim korkudan tir tir titriyorum Evet şimdi de o sırada kalbimde neler olduğuna Bir bakalım burada kopyala yapıştır Evet bu kısmı Kopyala yapıştır yaptım alakasız kısımları silelim elimizde böyle bir görsel var o an sempatik sinirlerin çıldırmış gibi davrandığını tahmin edebiliriz buraya büyük bir ok çizelim Çünkü sinirler o sırada Aman dikkat et bırakın çok korkunç mesajı göndermeye çalışıyor Dolayısıyla salgılanan nörotransmitter sayısının oldukça fazla olduğunu söyleyebiliriz yani sinirlerim o anda çok fazla nörotransmitter salgılıyor bu Önemli bir detay Çünkü bu sayede vücut içerisinde mesajlar farklı bölgelere aktarılır aynı zamanda Buradaki tüm reseptörlerin de bu mesajı algıladığını hatırlayalım Bu mesaj sayesinde hücrenin iki kalsiyumla dolar Yani bir anda Hücre içindeki kalsiyum miktarının büyük ölçüde arttığını söyleyebiliriz daha öncesinde sinirlerim izin Bu sayede mesaj at ara bildiğini öğrenmiştik kalsiyum hücrelere yon göndererek bu aktarılmasını sağlar dediğim gibi hücrenin İçerisi kalsiyumla doldu önceki örnekte olduğu gibi hücrenin her yerine karşıyım çizebilirim Daha sonrasında neler olacağını hep birlikte bakalım dediğim gibi hücrenin her yerinde karşıyım var önceki örnekte olduğu gibi burada da kaç miyozin başının çalıştığını bulmaya çalışıyoruz çalışan müezzin başlarına daire içerisine alalım hala çalışmayan bir kaç miyozin başı Olabilir çünkü bu miyozin başlarının yanlış Kutupta kalan aktin protein ile önü kapanmış ancak diğer hepsinin o an çalıştığını söyleyebiliriz Yani bu miyozin başlarının hepsinin Diğer tarafta da çoğu miyozin başının o an yardıma koştuğunu belirtmemiz mümkün kaç tanesinin çalıştığını sayalım 5 10 11 12 yani 20 tanesinden 12 tanesi çalışıyor Bu da yüzde altmış a denk gelir O yüzden 20'den 160'a çıktık şimdi ekranda biraz açamıyor olacak Saat sabah saat dokuzda kalbin içerisinde bulunan sistos sonu sadece yüzde yirmi oranında çalışıyordu Ancak şimdi bu oran Ne oldu 100 60 a çıktı Belki bu tam olarak ne anlama gelir Bunu nasıl anlamalı ve akılda kalır bir şekilde ifade etmeliyiz bu kısım için basınç hacim elimize geri dönsek iyi olacak hatırlarsanız sistos sonunda sisto sonu basınç hacim ilişkisini ele almıştık bunu çizerek göstersem Ne olacak bu şekilde gösterebiliriz bu sistem sonu basınç acım ilişkisinin örnek bir çizimi sarı doğrunun Saat sabah 9'da ki durumu ifade ettiğini söyleyebiliriz bunu aklımızda tutalım yani sabah ben Rahatça hareket ederken durum bu şekildeydi dediğim gibi sisto sonundaki miyozin başlarını sadece yüzde yirmi s çalışıyordu buradan bir nokta seçelim hangisi olduğu önemli değildir askere bir tanesini seçiyorum bunun o nokta ne olduğunu varsayalım tamam mı içini kanla dolduralım bu noktada çalışan miyozin başlarımız olsun unutmayın Bu miyozin başları o anda kasılma gücünün ne kadar olduğunu ifade eder Yani bu doğru Üzerinde gidip geldikleri söyleyebiliriz Biz müezzin başına bu şekilde çizerek gösterelim burada başka bir müezzin başı olsun bu İşçilerin o anda yüzde yirmi verimlilikle çalıştığını ve hallerinden çok da memnun olmadan iş yaptığını söyleyebiliriz o anda yüzde yirmi değil de Yüzde altmış oranında çalışsalar ne olacağını bakalım şimdi bu durumda basıncın artacağını söyleyebiliriz ancak Hacım aynı kalır bu şekilde gösterebiliriz aynı hacim değerinde Burası böyle görünürdü Hacım aynı olacak şekilde Çisem iyi olacak Arkadaşlar bunun da içerisini kanla dolduralım Burada da aynı işi yapan iki İşimiz olsun bu işler sol karıncıkta çalışıyor olsun o kişinin çok daha fazla çalıştığını söyleyebiliriz öncesine göre çok daha gayret ettiler önceki örnekte olduğu gibi zıt yönlerde gidip geliyorlar aynı zamanda bu İşçilerin öncekilere göre çok daha istekli olduklarını görüyoruz sol karıncıkta canlarını dişlerine takarak çalışıyorlar buraya da yüzde yazalım Yüzde altmış daha fazla çalıştıkları için Hacım Aynı Kalsa da basıncın çok daha yüksek olacağını söyleyebiliriz Yani bu İki işçi çok daha yüksek bir basınç yaratmayı başarıyor Umarım bunu anlatabilmişimdir dediğim gibi Hacım aynı kalır ikisini de aynı noktada çizmeye çalıştım ancak burada basın çok daha yüksek bu noktada akşam 9'da ki durumu ifade ediyor Yani akşam korktuğum andaki durumu Şimdi de sabah saat dokuza geri dönelim hacmi biraz aldığını varsayalım Dolayısıyla basınçta düşer ve bu şekilde Düşmeye devam eder aslında bu doğru bu şekilde oluşturmuş tuk gördüğünüz gibi bu noktada bu akşam 9'u gösteren doğru için de aynı durum geçerli Hacım biraz azaldığında basınçla biraz azalır hacim azalmaya devam ettikçe basınçlı azalmaya devam eder sonuç olarak bir önceki doğruyla aynı noktaya gelir Çünkü basınç oluşması için az da olsa hacim gerekir Dolayısıyla iki durum içinde gereken minimum Hacı miktarının aynı olduğunu söyleyebiliriz aynı minimum miktar ihtiyacımız var tamam mı bu noktada yukarı doğru çıktıkça eğimlerin birbirinden farklı olduğunu görüyoruz aslında burada farklı eğime sahip iki doğru çizmiş olduk bu farklılıkta yüzdeye yansır Dolayısıyla yüzde altmışı gösteren doğruyla yüzde yirmi ifade eden doğru birbirinden farklı olur Bunu başka bir şekilde deneyebiliriz burada biraz yatsam iyi olur ortaya bir doğru çizseydim ne olacağını şimdi bakalım buna benzer yeşil bir doğru çizelim bu doğrunun yüzdesi kaç olurdu bunun yüzde yirmi v60 arasında olacağını tahmin ediyoruz Belki 100 ama doğruya bakarak bunu tahmin edebiliriz burada anlatmaya çalıştım doğrunun eğimini aşağı veya yukarı doğru değiştirebiliriz Bu da o Kasım o anda ne oranda kasıldığı ifade eder Bu da aslında Kasım kasılmak için kullandığım Yazıbaşı miktarını bize gösterir çizdiğimiz bu üç doğru da ki eğimli Aslında kontraktilite Ey ani kasılma yeteneği olarak adlandırılan kavramla ilişkili bir durumdur Bu kavram her yerde karşımıza çıkabilir Aslında temelde bu doğru da ki Emin ne kadar olduğunu ifade eder doğrunun eğimini istediğiniz gibi değiştirebilirsiniz bunu yapmak için ise kalsiyumu kullanmanız yani kalsiyum kullanmanız yeterli olacaktır kalsiyum miktarını arttırmak veya azaltmak doğru da ki eğim oranı değiştirir unutmayın vücudumuzdaki sempatik sinirler bu şekilde çalışır sempatik sinirler İşte bu şekilde bu doğru etkiler ancak kontra aktivite oranını değiştirmenin tek yolu bu değildir bu aynı zamanda pH değeri veya sıcaklığı değiştirerek de müezzinlerin nasıl çalıştığını etki edebiliriz Bunun sebebi ise miyozinin bir protein olması ve tüm proteinlerin ideal bir ph değerini veya sıcaklığa ihtiyaç duymasıdır bu son eklediğimiz iki faktörün de etki ettiğini görebiliriz ancak genellikle buradaki ilk faktörden daha çok bahsedilir Bunun sebebi ise vücudumuzdaki sempatik sinirlerin bu durumu çok iyi kontrol edebilmesidir Bu da