If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Bağlandığınız bilgisayar bir web filtresi kullanıyorsa, *.kastatic.org ve *.kasandbox.org adreslerinin engellerini kaldırmayı unutmayın.

Ana içerik

Kalp Atışını Düzenleyici (Pacemaker) Hücrelerdeki Aksiyon Potansiyeli

Kalp atışını düzenleyen hücrelerin, sodyum, kalsiyum ve potasyumu kullanarak kalbinizin atmasını nasıl sağladıklarını öğrenmek ister misiniz? Rishi, Khan Academy'de çalışan, bulaşıcı çocuk hastalıkları üzerine uzmanlaşmış bir doktordur. Orijinal video Rishi Desai tarafından hazırlanmıştır.

Tartışmaya katılmak ister misiniz?

Henüz gönderi yok.
İngilizce biliyor musunuz? Khan Academy'nin İngilizce sitesinde neler olduğunu görmek için buraya tıklayın.

Video açıklaması

dur bakalım bu videoda size Kalp atışını düzenleyen hücrelerden yani peysmeyker hücrelerden bahsedeceğim arkadaşlar Kalp atışını düzenleyen ve kendine impuls çıkarabilen kas hücrelerine impuls ya İngilizce'de söyleyebilirsen infaz çıkarabilen kaç hücrelerine Tıp dilinde peysmeyker hücrelerden dini söylemiştim yani bunlar hep İngilizce isimler son derece havalı hücreler olduklarında söyleyim böyle İngilizce isimler Neden diye soracak olursanız kalbimiz bu hücreler sayesinde belirli bir ritim ve hızlı atıyor da ondan Zaten pes videosu İngilizce ritim hızı onu belirleyen kelime Demek makerda yapan demek biliyorsunuz yani bunları belirleyen hücrelere verilmiş İngilizce isim Bunlar bizde bunları kullanıyoruz Bu hücreler bizde annemizin karnındayken çalışmaya başlar ve Öldüğümüz ana kadar da böyle durmadan çalışmaya devam ederler izin yok bir şey yok Her bu çalışırlar bu hücrelerin Otomotiv site adı verilen bir özellikleri vardır Otomotiv site kelimesinde otomatik kelimesinin yer aldığını görmüş olabilirsiniz işte doğru bu söz konusu hücrelerin bir aksiyon potansiyeli oluşturmaları için komşu hücrelerden bir uyarıya ihtiyacı olmadığı anlamına gelir otomatik yapıyor Bunu Kalp atışını düzenleyen hücreler bunu Kendi kendilerine yaparlar otomatik çok havalı değil mi Düşünsenize Herşey bu hücrelerle başlıyor Kalp atışını düzenleyen hücrelerinin 3 grubu vardır arkadaşlar Bunlardan ilki Sino atriyal düğüm ya da kısaca s a düğümünde yer alan ve kalp atışını düzenleyen hücreler dendiğinde ilk olarak aklımıza gelen hücrelerin oluşturduğu gruptur Kalp atışını düzenleyen hücrelerin bazıları atrioventriküler düğüm de ya da AB düğümünde Yer alırlar son Ha bir de his demedi ve purkinje lifleri ndeki Kalp atışını düzenleyen hücrelerden de bahsedebiliriz şu ana kadar bir sürü Terim kullandığımı ve bu yüzden de beni çok iyi Anlayamamış olabileceğinizin farkındayım bu noktada bilmeniz gereken tek şey bu 3 grup hücrenin kalbin elektriksel iletim sisteminin farklı kısımlarında yer aldığı Evet bu hücrelerin hepsi kalbin elektriksel iletim sisteminin bir parçasıdır kalbin farklı yerlerinde Yer alırlar ve hepsinin kalbin atışını düzenlemek gibi çok önemli bir görevi vardır Bu üç Grup hücreyi ve süper güçlerini daha iyi anlatabilmek için kalp hücrelerinin nasıl iletişim kurdukları ve düşündükleri üzerinde durmak istiyorum Bu hücrelerin Tabii ki bizim gibi değil de gerilim cinsinden düşündüklerini de hemen ekleyeyim gerilimin onların dili olduğunu düşünebilirsin bu başlar gerilim filmi gibi bunlar yani ve onları daha iyi anlayabilmek için şimdi biz de bu gerilim değerini kullanacağız burada milivolt var burası artı Burası da eksi olsun hücrelere girip çıkan bazı iyonlar olduğunu ve hücrelerin geriliminin de bu iyonlar tarafından belirlendiğini bundan önceki videolardan hatırlayacaksınız Örneğin bu kalsiyum olsun buraya bir ok çiziyorum ve artı 1 2 3 yazıyorum artı 123 Daha doğrusu ya 1 2 3 ve yanına gelir abi artı 123 yazıyor Bu ne demek Bu hücreye girip çıkan tek iyon kalsiyum olsaydı hücrenin gerilimi 123 milivolt olurdu Evet bir hücreye girmesi ve çıkmasına izin verilen tek iyon bu olsaydı durumda olurduk benzer şekilde Şimdi de sodyum bu hücreye girip çıkmasına izin verilen tek iyon olduğunu düşünürsek hücre membran potansiyeli bu durumda 67 yani 67000000 volt olurdu 67 123 yarısından biraz fazla gördüğünüz gibi son olarak ücre ye girip çıkma izni olan tek iyon potasyum olsaydı buraya yazıyorum membran potansiyeli bu defa da -92 milivolt olurdu -92 buradan potasyumun negatifliği sevdiği sonucuna ulaşabiliriz gerçek hücreler söz konusu olduğunda ise hücreye girme ve çıkma izni olan tek bir maddeden bahsedemeyiz demek istediğin hücreler birçok madde karşısında geçirgendir Ama vereceğim Örneğin biraz daha iyi anlaşılması için bu hücrenin sadece karşıyım ve sodyum karşısında geçirgen olduğunu düşünelim tamam mı ücret sadece kalsiyum ve sodyum geçiriyorsa mem bu tavsiyeli Bu ikisi arasında olur öyle değil mi Hemen hesaplamaya çalışayım o zaman yaklaşık olarak 96 milivolt gibi bir potansiyel elde ederiz Evet sadece bu iki iyonu geçirdiği için potansiyel de bunların ortalamasına yakın bir değer alır arkadaşlar isterseniz bir de potasyum geçirgenliğinin yüzde doksandokuz sodyum geçirgenliğinin de yüzde bir olduğu durumu ele alalım Bu durumda potansiyel potasyuma çok daha yakın olur ve yaklaşık olarak da -91 gibi bir değere sahip olacağını söyleyebiliriz Kısacası hücrenin hangi iyonu ne kadar geçirdiğine bağlı olarak membran potansiyelinin yaklaşık değerini bulabiliriz şimdi söz konusu hücrenin peysmeyker hücrelerden biri olduğunu ve sadece sodyuma karşı geçirgen olduğunu ele alalım Hatta bundan önce size geriliminin ya da voltajın ne olduğunu da Ben diyorum mesela -60 olsun bunu nasıl elde ettim Şimdi söylemeyeceğim üzerinden sonra geçeriz tamam mı Evet -60 ve sadece sodyumu belki de sadece sodyumu değil de genel olarak sodyumu geçiriyor desem daha doğru bir ifade olabilir bu durumda sodyum hücrenin içine Akın eder Öyle değil mi mi Ne de olsa ücretinin dışında hücrenin içine oranla daha fazla sodyum var bunun -60 olduğunu ele alacağız Ama bu değere nasıl sahip olduğunu Şimdilik düşünemeyeceğimiz demiştik -60 da başlıyor ve sadece sodyum geçiriyor olsaydı ne olurdu Sonuç olarak bu değere yaklaşırdı bu değere ulaşması için bir miktar süre geçeceği için de sağ tarafa yazdım Evet bu eksende zaman olacak az önce de söylediğim gibi sadece sodyum geçirgenliği olan bir hücrenin membran potansiyeli zaman içerisinde yaklaşık olarak ara 37 milivolt olacaktır buradan yani eksi 60'tan başlayacak ve yavaş yavaş artı 67'ye doğru ilerleyecek pek eksi 60'tan biraz uzaklaşıp eksi 40'lı değerlere geldiğimizde ise ilginç şeyler olmaya başlayacak başka bir değişle potansiyel öylesine buradaki mor noktaya doğru ilerleyecek kendiliğinden böyle gelmeyecek isterseniz mor noktayı da silindi kafamızı karışması bir dakika Evet bu potansiyel Buraya doğru ilerlemeye devam ederken bir eşik değerine ulaşacak Biraz sonra bu eşit değeriyle ne kastettiğini çok daha iyi anlayacaksınız bu eşik değeri ne gelecek ve bu başka bir iyonun eşik değeri olacak zaman kazanmak için bunu kopyalayıp buraya yapıştıracağım işte böyle bir hücrenin potansiyeli -40 olduğunda yeni bir kanal açılacak şuraya hemen bir tanesin çiziyorum Evet bir tane de buraya Bunlar karşı ve kaldırım bu kanallar sayesinde karşı hücreye hücum edecek Çünkü o da aynen sodyum gibi hücrenin içinde olmayı dışında kalmaktan daha çok seviyor bu kanalın açılması ise hemen not ediyorum Bunlar voltaj kapalı kanallar eşik değeri derken de bundan bahsediyordum İşte bu kanalları daha önce belki çizmedim ama isterseniz hemen buraya de ekleyebilirim başka bir değişti bu kanalların birden bire hücre üzerinde belirlediklerini düşünmenizi istemiyorum kanallar hep oradaydılar ancak kapalıydı lar ama gerilim yani voltaj -40 milivolt olduğunda açılmaları için bir izin geliyor açılıyorlar ve kalsiyumu içeriye almaya başlıyorlar voltaj kapalı kanallar ve eşik değeri diyerek Neden bahsettiğimi Şimdi daha iyi anlıyorsun değil mi bunun kanalların açılması için gerekli olan gerilim olduğunu da düşünebilirsiniz biz Evet ne diyorduk karşı bu Hücre içine Akın ediyor bu noktada beyaz çizgiye ne olacağını söyleyebilir misiniz Biz kalsiyum şu anda hücrenin en çok geçirgen olduğu iyi olsa ki hücre şu anda hala sodyumda geçiriyor Ama bunun kalsiyuma göre çok daha az olduğunu söyleyebiliriz Evet kalsiyumu dinlenin potansiyeli sodyumdan daha yüksek olduğu için bu doğrumuz çok ama çok daha hızlı bir şekilde artmaya başlayacak bu şekilde gösterebilirim Evet edeyim Bu durumda hemen artacak Bak şimdi de potansiyelin artı 10 olduğunu düşünelim bu noktada ilginç bir başka şey daha gerçekleşecek kalsiyum kanallarının gerilimi duyarlı olduklarını söylemiştik ki zaten bu şekilde açılıyorlar the Öyle değil mi gerilimin sadece açılmalarına değil aynı zamanda kapanmaları na da sebep olduğunu biliyor muydunuz hücreyi bir kere daha çizeyim kopyalayıp yapıştırayım kanalların Şimdi de kapandığını düşünürsek bak ne olacak bol taşkapılı kanallar Cup andıkları için kalsiyum ları siliyorum kapalı olduklarını göstermek için de buralara küçük çarpılar koyayım içeride sadece sodyum var ve kalsiyum kanalları kapandığı anda potasyum kanalları açılıyor potasyum kanalları açılınca da Hücre içindeki potasyum dışarıya çıkmaya başlayacak neden dışarıya dışarı çıkacak diye Sonra sorarsanız soracak olursanız potasyumun da hücrenin dışında olmayı hücrenin içinde olmaya oranla daha çok sevdiğini söyleyerek cevap verebilirim konsantrasyon Grand Yani bu yönde olduğu için potasyum Dışarıya çıkacak potasyum da aynen kaşığı gibi voltaj kapalı kanallara sahiptir Bu kanallar potansiyel biraz daha pozitif lashton de açılırlar ve yine Az önce de dediğim gibi potasyum kanalları da öyle aniden kendiliğinden ortaya çıkmıyorlar başından beri hücrenin üzerinde ler ama kapalılar ancak yerini bu noktaya ulaştı 12 hücre içinde çizim yapıyorum kafamız Yok yere karışması tamam mı buradalar ama kapalılar pek kotasyon hücre dışına çıkmaya başladığında beyaz doğru ya Ne olur şu anda baskın iyon potasyum olduğu için her zaman hücrenin o anda hangi yolu daha çok geçirdiğini düşünmelisiniz tamam mı Ve bu anda buyon potasyum olduğundan membran potansiyeli potasyumun potansiyeline doğru ilerlemeye başlayacak potasyum aşağıda olduğundan hemen çiziyorum Evet veya zor bu şekil bu şekilde o zaman aşağıya doğru hareket etmeye ilerlemeye başlayacak devam edecek devam edecek ve -60 da duracak Peki neden Durmuş olabilir ya neden -92 ye kadar inmedi derseniz Bunun sebebi Aynen kaç gün kanalları gibi potasyum kanallarında bir noktada kapanması dır hemen potasyum larda siline de olsa kanallar kapı çok küçük çarpılar da koyuyorum Evet bu kanallarda kapandı bu noktada hücreye girebilen tek iyon şudur başladığımız noktaya geri döndük değil mi ayrıca bunun bu şekilde tekrar ettiğinizde söyleyeyim doğrumuz Bu eşik değeri ne kadar çıkacak kalsiyum kanalları açılacak sonra kapanacak potasyum kanalları açılacak kapanacak ve geriye sadece sodyum kalacak bak aksiyon potansiyeli İşte bu şekilde oluşur arkadaşlar size herhangi başka bir hücreden bahsetmediği mi görüyorsunuz değil mi hücre bunu tamamen tek başına yapıyor çünkü ve kanallar sürekli açılıp kapandı kları için bu hücrenin dinlenin potansiyeli olduğunu söyleyemeyiz bir membran potansiyeli var ama dinlenin potansiyeli yok her zaman aksiyon halinde yükseliyor ve düşüyor şimdi nabzımın dakikada 60 vuruş ya da atış olduğunu düşünelim bu tek bir kalp atışı ve nabzım Eğer Ben 60 ise bir atış Bir saniye sürer Öyle değil mi Düşünsenize arkadaşlar tüm bunlar sadece bir saniye içinde oluyor sodyum doluyor karşılığında olmaya Başlıyor sonra kanallar kapanıyor potasyum dışarıya çıkıyor ve sonra bu kanallarda kapanıyor ve bu bir daha bir daha derken bu şekilde her saniye tekrar tekrar gerçekleşiyor Kalbimiz İşte bu şekilde atıyor bu döngü bu şekilde devam edip Kalbimizin durmadan atmasını sağlıyor bu döngünün üç evresi ya da fazı vardır Bu çizdiklerim en temel üç Fas bu faz4 bu sıfır ve bu da faz3 bu noktada bunun çok ama çok çılgınca bir şey olduğunu düşünüyor olabilirsiniz yani fazla 40 ve 3D nereden geldi bunun için bu ne biçim bir sıralama böyle bir aklınızdan geçirmiş olabilirsiniz size Kalp kasının aksiyon potansiyeli neye benzediğini göstermeye çalışacağım Böylece bu ama ben böyle olduğunu adlandırıldığını anlayacağınızı düşünüyorum Bu arada bunun en iyi yöntem olduğunu savunuyorum ama en azından arkasında yatan mantığı açıklayabileceğimiz olmuyor kalp kası attığında buna benzer bir pratik görürüz buna benzemediğini fark ettiniz değil mi Evet Kalp kasının grafiği buna benzer ve eğer bunu numaralandırarak olursak Burası faz4 burası 012 de burası da Üçtür Bu ikisini karşılaştırdığımızda Faz 4'ün buradaki ne yukarıya doğru artışın buna aşağıya düşüşünde buna benzediğini söyleyebiliriz Öyle değil mi 40 ve 3 işte bu şekilde ortaya çıkıyor Buna ek olarak peşmek hücrelerin 1 ve 2 numaraları numaralı fazları yoktur Ve bu yüzden de şimdi bunları unutmanı istiyorum Yalnız sıfır fazını karşılaştırırken dikkat etmeniz gereken bir noktadan bahsedeceğim 5mp hücrelerin sıfır fazla bize çok hızlı gelebilir saniye nin Bu bir ya da onda 2'sinde gerçekleşir ama aslına bakarsanız kalp kasında olana göre biraz daha yavaştır Hemen not edeyim Evet biri yavaş ötekisi hızlı özellikle sıfır bazından bahsediyorum sıfır fazla aksiyon potansiyeli olarak adlandırıldığı ndan bunun daha yavaş bir aksiyon potansiyeli olduğunu eklemek istiyorum Evet bu da daha hızlı bir aksiyon potansiyeli dir Anlaştık mı yavaş aksiyon potansiyeli hücreleri beğendiğini duyduğunuzda aklınıza hemen peysmeyker hücreler gelsin lütfen son olarak bir de bu yönde ilerleyip negatiflik azaldığında bunun depolarizasyon olduğunu da bilmenizi istiyorum Evet bunu iyice anladığınızdan emin olmak istiyorum negatiflik Ne zaman azalıyorsa bunun depolarizasyon olduğunu unutmayın negatiflik artıyorsa Dare polarizasyon 14 ve sıfır ücretleri yavaşça depo loji ederken faz3 Dere polise eder a abone ol