Koroner Arter Hastalığı Risk Faktörleri

da koroner arter hastalığının koroner dolaşımın farklı yerlerindeki yağ plaklarının birikiminden kaynaklandığını biliyoruz arkadaşlar Mesela buraya bir miktar plak çizelim gördüğünüz gibi koroner arterlerin farklı yerlerinde aterosklerotik plak birikimleri var zaten az önce de söylediğim gibi coronel hastalığa da Bunlar sebep olacaklar bu durum aşağı yönde bazı başka Patoloji Patoloji ileride ay söyleyemedim bu durum arkadaşlar dediğim gibi aşağı yönde başka bazı patolojilere de sebep olacak Örneğin kararlı anjina anjina ya da akut koroner sendromu gibi oldukça kötü bir durum olduğu konusunda en Fikri değil mi vücudumuzda koroner arter hastalığının gelişmesi gerçekten de istenmeyecek bir durumdur Peki bu konuda yapabileceğimiz bir şey var mı mı Evet damarlarımızda plak birikimi engelleyecek ya da durduracak bir şeyler yap şu aslına bakarsanız arkadaşlar yapılabilecek bazı şeyler var elbette Öyle olmalı dediğinizi duyar gibiyim ama yapılabilecek bir şeyler olduğu her zaman bilinen bir şey değildi mesela 1940'lı yıllara gidecek olursak farum kalp araştırması adı verilen bir araştırma yapılmış ve bu araştırma çığır açmış Araştırma sonucunda koroner arter hastalığının gelişimi için bazı risk faktörleri olduğu bulunmuş Ama bu araştırmanın esas çığır açan yönü neydi biliyor musunuz koroner arter hastalığı bazı ülkelerdeki kadın ve erkek ölümlerin başlıca sebebi olduğu için bu hastalığın önlenebilecek olması ya da azaltılabileceğini olması çok önemli Bu koşullar altında bu araştırmanın ne kadar önemli bir şey olduğunu düşüne biliyorsunuz değil mi bi Peki bu hastalığın risk faktörlerinin neler olduğunu öğrenmek ister misiniz Ben Öncelikle risk faktörü ne demek ona bakalım risk faktörü Sizi başka bir durumla karşı karşıya getiren ya da o duruma maruz bu Bu bir durumdur Örneğin yeni bir cep telefonu almak cüzdanınızdaki para miktarı için bir risk faktörüdür ya da Kanada buz hokeyi milli takımı ile maç yapmak son söylediğim Elbette tartışılabilir bir örnek oldu ama daha gerçekçi bir örnek vermem gerekirse hipertansiyon koroner damar hastalığı için bir risk faktörüdür diyebilir neden diyecek olursanız patolojik olarak yüksek kabul edilebilecek tansiyonun damarlara yüklediği baskı koroner arter hastalıklarına davetiye çıkaran bir durumdur flamingom kalp araştırmasına göre koroner arter hastalığı için iki tür risk faktörü mevcuttur Bu araştırma bize iki tür risk faktörü olduğunu göstermiştir Bunlar değiştirilebilir risk faktörleri ve değiştirilemez risk faktörleridir Evet değiştirilebilir risk faktörleri Gerçekten de çok önemlidir Çünkü hayatımızda yapacağımız bazı bu çiftliklerin bizi bu hastalıktan koruyabilecek iyi anlamına gelir Diğer taraftan değiştirilemez risk faktörleri ise Ne yaparsak yapalım değiştiremeyeceğimiz şeyler dir bunların önemlilerinden bahsedelim mi arkadaşlar ister misiniz Şimdi mesela değiştirilemez faktörler de önemli bir tanesi yaştır yaşımızı değiştirmemiz ne yazık ki mümkün değil Öyle değil mi erkekler için 45 yaş ve sonrası koroner arter hastalığı açısından riskli bir aralıktır kadınlarda ise birisi 55 yaşından sonra yükselmektedir bu arada 45 ve 55 sihirli rakamlar değiller demek istediğim 45 yaşına bastığınız günün sabahı koroner arter hastası olacaksınız diye bir şey yok erkekler için 45 kadınlar için 55 yaşına gelindiğinde yüksek miktarda birikim için yeterli zaman geçmiştir demek oluyor bu plak oluşumunun altında yatan temel mekanizma olan aterosklerozun Kronik bir durum olduğunu da e bu istiyorum Bu uzun zaman gerektiren bir süreçtir ve erkeklerde 45 kadınlarda ise 55 yaş plak birikiminin hastalığa yol açacak boyuta ulaşması için yeterli bir zaman dilimi yaratmaktadır bu noktada aklınızda hemen başka bir soru verilmiş olabilir Az önce aldığımız notu gözden geçirecek olursak erkeklerin yüksek risk grubuna girmeleri için 45 kadınların s55 yaşına gelmeleri gerekiyor arada büyük bir fark var değil mi on yıl yani 10 sene öncesini düşünecek olursak hayatımızdaki birçok şey mesela Teknoloji bu kadar gelişmiş değildi ve gerçekten de bu önemli bir zaman dilimi Peki erkeklerde riski daha önce almaya başlamasının sebebi ne olabilir bunun birkaç tane sebebi var Arkadaşlar bu erkeklerin kolesterol profilleri kadınlara göre daha az sağlıklıdır bu noktada kadınlardaki östrojen seviyesinin yüksek olmasının kolesterol profilini iyileştirdiği düşünülmektedir bunu Ekol ve bunların Doktor tavsiyelerini erkeklere göre daha çok dinledikleri de araştırmalardan elde edilen ilginç bulgulardan biridir bir Doktorlar yaşam tarzlarını değiştirmelerini istediğinde kadınlar bu tavsiyeleri erkeklere göre daha çok dikkate alıyorlarmış Bu da bir yerde kardiyovasküler hastalık riskini düşürmüş oluyor değiştirilemez faktörler örnek vermeye devam etmemi isterseniz aile hikayesini ele alabiliriz Ailenizde 1. dereceden bir yakınınız Eğer koroner kalp hastası ise ki bu durum başka hastalıklar için de geçerlidir Sizde de bu hastalığın görülme riski daha fazladır Bu da sihirli ya da gizemli bir durum değil ailemizle genetiğimizi büyük oranda aynı olduğu ve koroner hastalıklarında genetik bir özelliği olduğunu bildiğimiz için genetik de değiştirilemez faktörlerden biridir size bir de etli kökenden bahsetmek istiyorum Bu Evet ilk kökenler dolaylı olarak daha büyük bir risk altındadırlar Örneğin Afrika kökenli insanlar da hipertansiyon görülme riski Afrika kökenli olmayanlara göre daha fazladır hipertansiyon koroner arter hastalığı riskini arttırdığı için bu insanlar dolaylı olarak koroner arter hastalığı için daha yüksek bir risk grubunda oluyorlar Bunlar değiştirilemez Risk faktörlerinden en önemli ileriydi Peki ya değiştirilebilir olanlar koroner arter hastalığının istenmeyen bir durum olduğu konusunda hemfikir olduğumuzu düşünüyorum Peki bu konuda ne yapabiliriz engellemek ya da riski azaltmak için yapabileceğimiz bir şeyler var mıdır dersiniz Elbette var Bunlardan hiçbiri ateroskleroz veya ateron plaklarının gelişimini Tamam engelleyemez Ama eğer yapılabilecek bir şey varsa bunları bilmenin uygulamanın faydalı olacağını düşünüyorum şurada Kendime biraz Ama bu sefer farklı renklerde kullanacağım arkadaşlar değiştirilebilir olanlar bu tarafa yazayım Evet Kandaki yüksek kolesterol seviyeleri Özellikle de Ldl yani kötü kolesterol olarak adlandırılan kolesterol ateron plaklarının hasarlı damar duvarlarındaki kolesterol birikimine dayalı olarak geliştikleri biliyoruz Bu da Kandaki Ldl seviyesinin yüksek olmasının hasarlı damar duvarlarındaki birikimi arttıracağı anlamına geliyor zaten araştırmalarda yüksek kolesterol yüksek Ldl seviyelerinin değiştirilebilir bir risk faktörü olduğunu ortaya koymaktadır yüksek trigliseritler ya da yüksek yağ serbest yağ asitleri şu anda tüm detaylara girmeyeceğiz ama bazı yağ türleri plak formasyonuna arttıran bazı Enzimlerin seviyesini artırmaktadır bunun kulağa biraz kısır bir döngü gibi geldiğinin farkındayım ama bu bilinen bir mekanizmadır Bu arada bunun yüks bu seviyeleri diyip duruyorum arkadaşlar yani onun yüksekse verir Bunun yüksek seviyeleri Ama bu seviyenin Kandaki seviye olduğunu hatırlatayım tamam mı Kandaki Ldl seviyesi ya da Kandaki trigliserit trigliserit Pardon trigliserit seviyesi demek istiyorum Tamam mı Anlaştık mı Evet başka ne var hipertansiyon var yüksek tansiyonun kan damarlarına hasar vereceğini biliyoruz kan bu şekilde damar duvarlarına kuvvetli bir şekilde çarptıkça damar duvarları hasar görecek ve lede lede bu noktada sahneye çıkıp Hasan Damar duvarlarında bükmeye başlayacak hipertansiyonu risk faktörü çeviren durum İşte budur sıradaki biraz daha önemli olan bir faktör Hatta en önemlisi bile diyebilirim Sigara içmek bunu daha önce duyduğunuzu biliyorum Sigara içmek damarlara zarar verir Sigara içmek Gerçekten de çok kötü bir şeydir herkes böyle bu cümleleri söylüyor değil mi arkadaşlar ama bakın durum Gerçekten de ciddi Sigara içmek gerçekten de koroner arter O da sebep olan belki de en önemli faktör sigarayı bırakmak koroner arter hastalığının Veya buna yol açan plak oluşumunu önüne geçebilmek için yapabileceğiniz en güzel şeydir koroner arter hastalığının altında yatan mekanizmanın kan damarlarının hasar görmesi ve hasar gören kısımlardaki kolesterol birikimi olduğunu hatırlıyorsunuz değil mi kolesterol hasarlı alanlarda plak oluşumu başlatıyor du işte sigara içtiğiniz zaman toksinleri içinize çekiyorsunuz bu toksinler kana karışıyor ve doğrudan Kan damarlarını hasar vermeye başlıyor Bu videoda hikayenin kalple ilgili kısmını odaklanıyoruz Ancak bu durumun vücudun herhangi başka bir yerinde ortaya çıkabileceğini lütfen aklınızdan çıkarmayın Sigara içince kana karışan toksinler kan damarlarına zarar verecek ve aternum oluşumuna yol açacak Sigara içmek gerçekten de en büyük ama değiştirilebilir risk faktörüdür bunun çok üzerinde durdum ama sigarayı bırakmak İşte bu yüzden gerçekten de çok çok ama çok önemlidir başka bir faktörden bahsedebilir mi Evet diyabet diyabet çoğumuz tarafından Kandaki fazla şekerin Yani bir kozun farklı vasküler sistemleri etkilemesi sonucu geliştiğini biliyoruz diyabetin kan damarlarına zarar vermesinin sebebi şu Bu minik glikoz molekülleri kanda kontrolsüz şekilde dolanan glikozlar Kan damarlarını tutunurlar ve damarların sertleşip hasar görmesine yol açarlar bundan glikozilasyon olarak da bahsedilir belki yine aynı şey söyleyeceğim ama kan damarlarının diyabet yüzünden hasar görmesi bizi koroner arter hastalıklarına yol açan plak oluşumuna karşı karşıya getirir Bunlar değiştirilebilir risk faktörleridir Kandaki şeker seviyesi kolesterol seviyesi yağlı beslenme Yüksek tansiyon ve Sigara konusunda yapabileceğimiz şeyler var Öyle değil mi Evet bunlar değiştirilebilir risk faktörleridir yaşam tarzımızı da göz önünde bulunduracak olursak beslenme alışkanlıklarını değiştirmek ya da sigarayı bırakmak dışında yapabileceğimiz bir diğer şey fiziksel aktivitedir ve her hafta hatta her gün yapılacak fiziksel aktivite koroner arter hastalığı riskini düşürür Bunun sebebi de egzersiz yapıldığında Kandaki şeker ve kolesterol seviyeleri kontrol altına alınır vücut yağ yakar tansiyonda düşer sizinle bazı rakamlar paylaşmamı isterseniz istatistiklere dayanarak şunu söyleyebilirim Eğer egzersiz yapıyorsanız sigara içme olasılığınız düşer Evet hayatınızı egzersizi dahil ederseniz koroner arter hastalığı açısından risk anlamına gelen bu faktörleri kontrol altına alıyorsunuz demektir Eğer o 5 siniz ya da fiziksel aktivite seviyesi düşükse bu etmenlerin hepsi yeniden gündeme gelip riski arttırıyor Evet değiştirilebilir ve değiştirilemez risk faktörleri konusunda Söyleyeceklerim bu kadar Ama videoyu bitirmeden size ilgi çekici bir bilgi daha vereceğim akut koroner sendrom un sebeplerinden birinin ateroskleroz yani plak birikimi olduğunu biliyoruz akut koroner sendrom oluşmasını o şeylerden bir diğeri ise kokain ya da amfetamin kullanımıdır size bundan da bahsetmek istedim Çünkü bu koroner arter hastalığı ile ilgili olduğu kadar akut koroner sendrom ya da alakalı bir durumdur kokain damarların vazo spazmına yol açar arkadaşlar vaz Osman vazospazma söyleyemedim vazospazm ın damarların spazmı geçirmesi yani büzüşmesi ve kapanması anlamına gelir kokaini beyazla yazmamın da herhangi bir belirli sebebi yok anlaşıp mı bunun sonucunda Kan akışı engellenir Öyle değil mi ve bu da bir nevi plaklı Aynı durumun ortaya çıkmasına sebep olur aşağı yönlü Kan akışı engellenir ve akut koroner sendrom da bu şekilde ortaya çıkar Evet madde kullanımı da koroner arter hastalığına sebep olabiliyor arkadaşlar aman dikkat bunları hayatımızdan uzaklaştır alım silelim Hiç kullanmayalım Adını bile geçirmeyelim Kalbimiz sağlıklı Kalsın Bu da benim iyi bir arkadaş tavsiyem olsun