Septik Şok - Tanısı ve Tedavisi

Herkese merhaba Asi septik şokun tanısında geçmeden önce nasıl bir şey olduğunu kısaca hatırlayalım septik şoka kan damarlarındaki enfekte olmuş maddeler yol açar bu enfekte maddeye tepki olarak akyuvarları sayısı artar salgıladıkları kimyasallar da kan damarlarına zarar verir damarların çapları genişletir ve geçirgenlikleri ne artırır bunları hatırlıyorsunuz değil mi Belki Şok'taki bir hastaya yapılacak ilk müdahale ne olmalıdır müdahaleden önce Tabii ki tanı konmalıdır bir Peki Şok'un tanısı nasıl yapılır bu noktada yardımcı olacak Bazı laboratuar testlerinden bahsedebilirim ilk öncelikle hastanın vücudunda neler olup bittiğini anlamak gerekir diyelim ki ateşi titremesi olan terleyen ve yüzü kızarmış bir hasta geliyor hastanın tansiyonu da giderek düşüyor Bu Belki de septik şok tur bunun içinde ateşini ölçüp yaşamsal belirtilerini kontrol etmenin yanı sıra a hastanın kanında enfeksiyon olup olmadığı kontrol edilmelidir bir tabi bunun içinde kan kültürü almak gerekir kanda bulunan şey bir mantar mı bakteri mi yoksa virüs mü bunu anlayabilmek için kan kültürü alınmalıdır ve bu sayede Kandaki organizmanın ne olduğu teşhis edilebilir bundan sonraki adam Şok'un tabii eğer bu durum şok sana ne kadar ciddi olduğuna karar vermektir organlarda hasar var mı vücutta tam olarak neler olup bitiyor Bu soruların cevabı içinde de laktik asit ya da serum laktat gibi değerlere bakılır bir serum laktat önemli bir değer Çünkü bize doku perfüzyonu yani vücutta oksijensiz kalan hücreler hakkında bilgi verir bu küçük turuncu kutuların hücre olduklarını düşünelim bu hücreler oksijen alamamaya başladıklarında enerji üretmek için başka bir yola başvururlar bu başka yol ana aerobik metabolizma yani oksijensiz metabolizma dır bunun yani ürünü de laktat ya da laktik asit tir ve bu yüzden de serum laktat değerleri hücrelerdeki oksijen seviyeleri hakkında fikir sahibi olmamızı sağlar Buna ek olarak arteryel Kan Gazı ya da akk de başvurulabilir akkk anda ne kadar oksijen olduğunu ve karbondioksit gibi kanda bulunan diğer gazların seviyesini gösterir bir daha sonra organlara yönelik bazı laboratuar testleri de yapılabilir Örneğin kan üre azotu ya da kreatinin değerleri ne bakılabilir Bunlar böbreklere özelkan değerleridir ben böbrek testlere oldukça önemlidir Çünkü Böbrekler oksijensiz kaldıkları süre çok kısa olsa bile hasar görebilirler böbreklerin oksijen söz konusu olduğunda gerçekten de hassas olduklarını bilmelisiniz mi Evet kullanabileceğimiz testler Bunlar ve testler tamamlanır tamamlanmaz hastanın tedavisine başlamak gerekir Tabii ki tedavi ne kadar erken başlarsa hastanın yaşama olasılığı da o kadar yüksektir erken tedavi ölüm oranlarını düşürebilir bir tedaviye genellikle geniş spektrumlu Antibiyotikler ile başlanır neden geniş spektrumlu diye soracak olursanız septik şok tedavisine başlandığında alınan kan kültürünün sonucu henüz çıkmamıştır da Onda da bunun içinde farklı enfeksiyonları tedavi edebilecek antibiyotiklere başvurmak daha mantıklıdır gram-pozitif ya da gram negatif bakteriler gibi farklı farklı bakteri türlerine karşı etkili olabilecek antibiyotiklerden bahsediyoruz hastaya Eğer geniş spektrumlu antibiyotik tedavisine Cevap vermezse enfeksiyonun mantar kaynaklı olabileceği düşünülür ve o önleyici ilaçlara başvurulur ama yine de Tedavinin ilk aşaması geniş spektrumlu antibiyotiktir kan kültürü sonucu geldiğinde kullanılan antibiyotik ya da antimikrobik ilaçlar kan da tespit edilen organizmaya göre değiştirilebilir Bu arada hastanın kanındaki enfeksiyonun yanı sıra bu enfeksiyonun sonucu olarak hastanın tansiyonunda düşmekte olduğunu Unutmamak gerekir Bunun içinde tedaviye tansiyonu düzenleyecek damar açı sıvılar ve kan basıncını artırıcı ilaçlar eklenmelidir kan basıncını artırıcı ilaçlar Kan damarlarını daraltarak sistemik vasküler rezistansı Yani kan damarlarının rezistansını artırır ve tansiyonu düzenler mi Evet bunlar tansiyonu düzenleyecek yani yükseltecek lerdir ha ha tedavi günlerce Hatta haftalarca sürebilir Peki hastanın durumu iyiye gitmeye başladığında ne yapılmalıdır hastaya septik şok teşhisi kondu ve tedavisine başlandığı na göre hastalığın seyri İşlenmelidir bunun için laktat axg kan üre azotu ve kreatinine bakabiliriz ek olarak c-reaktif protein ve eritrosit sedimantasyon hızında da bakılabilir Bunlar birbiriyle ilgisiz gibi görünebilir ama aslında önemli olan inflamasyonun izlenmesi dir ve bu değerlerde enflamasyonu izlememiz e yardımcı olurlar speak çok tanısı yapıldığında hastada bu değerlerin çok yüksek olduğunu görürüz Örneğin her biri 101 civarında olabilir a b c reaktif protein normal değeri desi litrede bir miligramdan azdır eritrosit sedimantasyon hızının normal değeri ise yaşa göre değişkenlik göstermekle birlikte genellikle saatte 20 ya da 25 milimetredir bu ne demiştim septik şok tanısı yapıldığında çok yüksek olan bu değerlerin tedavi ile birlikte düşüşe geçmeleri ve normal değer aralığına inmeleri gerekir bir işte bunun içinde yapılan testlerde bu yönde bir ilerleme aranır bu işte Hepsi bu kadar artan da enfekte olmuş maddeler olduğunu düşündüğünüzde bu şekilde ilerlemek son derece mantıklı Öyle değil mi bu videoyu bitirmeden birkaç şey daha söylemek istiyorum kan kültürünü antibiyotik tedavisinden önce almak gerekir Çünkü hastanın kanındaki organizmanın ne olduğu tespit edilmelidir geniş spektrumlu antibiyotik tedavisine kan kültürü sonuçlarından önce başlanırsa kanda antibiyotik de olacağı için bu Antibiyotikler organizmanın büyümesine etki edebilir Bu yüzden de tam kültürünün antibiyotik tedavisinden önce alınması son derece önemlidir bu bu olarak septik şok durumunda hiçbir adamın gecikmemesi de hayati önem taşır Tedavinin gecikmesinin ölüme sebep olabileceğini asla aklınızdan çıkarmayın son olarak hastanelerde iki geniş damar yolu terimini duyabilirsiniz bu hastaya damar için sıvı verilebilmesi için iki tane damar yolu açılması anlamına gelir bu sayede sıvı hastaya daha çabuk etki eder ve hastanın kan basıncı yükselir bir evet toparlayacak olursak septik şok söz konusu olduğunda sırasıyla uygulanacak bu adamları unutmuyoruz Tanı Tedavi ve ardından septik şokun seyrinin izlenmesi Hoşçakalın ha