Damar İltihabı (Vaskülit) Nedir?

Dur bakalım karşımızda damarlarını ön plana çıkardığımız bir insan çizimi var Kan damarları vücudumuzun her bir noktasına kan Ulaştırma görevini yerine getirirler Kalbe akciğerlere böbreklere karaciğere bağırsaklara cildimize sinirlerimize Kısacası az önce de söylediğim gibi vücudumuzun her bir noktasından bahsediyorum buraya da bir damar çiziyorum damarlar kanın yanı sıra besinler oksijen ve proteinleri taşırlar Peki damarlara sar gördüğünde ya da iltihaplandığında ne olur dersiniz Evet Örneğin kan damarının iç duvarı iltihaplanırsa nasıl bir durumla karşı karşıya kalırız değil mi Çok fazla düşünmeden kanın damarın iltihaplanan kısmından geçemeyeceği için gitmesi gerektiği yere ulaşamayacağını söyleyebileceğimiz tahmin ediyorum Buralar bağırsak 13 yerler ya da karaciğer olabilir vücudumuzdaki tüm organların kanal ve besinlere ihtiyacı vardır ve bahsi geçen damar hasarı vaskülit adında bir hastalığın da tanımıdır arkadaşlar baskül it kan damarlarının iltihaplanması ve hasar görmesi dur vaskülit kelimesindeki i Tekin inflamasyon yani iltihap olduğunu baskül kısmının da kan damarı anlamına geldiğini hemen eklemek istiyorum Bu hasara yol açan şey aslında vücudumuzun bağışıklık sistemidir bir garip geldi değil mi sanki bağışıklık sistemi hasara yol açıyor ama nasıl oluyor Hemen açıklayacağım Akyuvarlar yanlışlıkla damarlarımıza zarar verecek bazı moleküller salgılarlar bunu Bağışıklık sisteminin bir hata yaparak kan damarlarının vücudumuza yabancı dokular olduğunu düşünmesi olarak da düşünebilirsiniz yanlışlıkla yani zarar veriyor basket bu yüzden otoimmün bir hastalıktır bu noktada Kan damarları ölürse hastanın nasıl hayatta en yeni sorgulamaya başlamış olduğunuzu düşünüyorum Evet hakkında sayılırsınız haksız sayılmazsınız vaskülitin farklı çeşitleri vardır ve vücudun farklı yerlerinde hasar oluştururlar Örneğin sadece akciğer ve böbrekleri etkileyen bir başka bir çeşidi vardır arkadaşlar bağırsakları böbrekleri kalbi ve akciğerleri etkisini alan başka bir tane daha bir başka çeşidi ise sadece Kalpten çıkan büyük damarları etkiler hastalardaki belirtiler hasar gören ya da etkilenen organlara göre ortaya çıkar Örneğin kalbe gelen kanın Dolayısıyla oksijen ve diğer besinlerin azalması kalp dokusunun ölmesine Diğer adıyla Kalp krizine yol açar kalp krizinin temel belirtisi ise göğüs ağrısıdır belirtilerin ciddi etleri de farklılık gösterebilir karın ağrısı çeken bir aslanın dışkısında az miktarda kan olabilecekken bağırsağa denilmiş de olabilir tüm bunlar kan damarlarının ne ölçüde hasar gördüğüne bağlıdır lokal belirtiler yanında Gece terlemeleri Ateş mi Evet buraya bir termometre çizmeye çalışıyorum arkadaşlar Evet Ateş üşüme kas ağrısı yorgunluk ve halsizlik gibi genel belirtiler de görülebilir tüm bunların neden ortaya çıktığına Gelecek olursak akyuvarların salgıladıkları bağışıklık moleküllerinin hatırlıyorsunuz değil mi bu moleküller kan dolaşımına dahil olarak vücudumuzun diğer bölgelerinde de ulaşabilirler âşıklık molekülleri Normalde patojenler L savaştıkları için hastalar herhangi bir hastalık ya da viral Bir enfeksiyon da olduğu gibi genel belirtiler gösterebilirler şimdi bir adım geriye gelelim ve başka bütün Neden belli başlı damarları etkilediğine değinelim etkilenen damar türleri genellikle damarların büyüklüklerine bağlıdır demek istediğim vasküliti üç kategoriye ayırırız büyük damar orta damar ve küçük damar baskıcı olarak bunlara büyük çaplı küçük çaplı da diyebiliriz size neler olup bittiğini anlatabilmek için hemen bir damar çizim bu Bu bir damar olacak bunlar damar duvarları Dolayısıyla Burası damarının içi Burası da dışı Anlaştık mı damarın içinde daha önce de bahsettiğim gibi kan besinler oksijen var ve bunlar Kan damarları aracılığıyla vücudumuzun farklı dokularına ulaştırılıyor lar büyük damarlar kanın hızlı bir şekilde gitmesi gereken yere ulaştırılmasını sağlar damar duvarı hasar görmüş ve iltihaplanmış sayara dokusu oluşmuş olabilir damar şişmiş olabilir ve kan buradan Eskiden Yani normalde olduğu gibi geçemeyeceği için Kan akışı zayıflar ek olarak basıncı da düşer teleskopla yapılan muayene sonucu doktor bu tıkanıklığı duyabilir bunun hortumun üzerinde böyle uzun üzerine bastığınız zaman daha doğrusu oluşan duruma benzediğin de düşünebilirsiniz hortumu bir yerden sıkıştırır sanız suyun akış hızını keseceğiz gibi sıkıştırdığını yere kulağınızı yaklaştığınızda suyun burada yarattığı sesi duyabilirsiniz doktorların ve sarıyla duydukları da buna benzeyen sesler İşte bu ses biri olarak adlandırılır ki Fransızca bu sözcük burayı sözcüğü gürültü anlamına gelir işte doktor bu bölgeyi eliyle muayene ederse oradan geçmeye çalışan kanın yarattığı hissi de isteyecektir ki buna da gerilim heyecan titreme anlamlarına gelen til adı verilir orta çaplı Kan damarları söz konusu olduğunda Kan akışı tamamen durabilir bir kan hücreleri bu tıkanıklığın diğer tarafında kalırlar kanda bulunan pıhtı proteinleri burada birikerek kan akışını tamamen durdururlar pıhtı oluşumu sonucu kan damarı bu şekilde şişebilir kanın gidecek yeri olmaması sonucu basıncı artar ve tıkanıklığın diğer tarafındaki damar duvarlarına baskı uygulamaya başlar orta çaptaki damarlar büyük damarlardan daha ince oldukları için şişmeye daha yatkındırlar içi su dolu bir balonu sıkıştırdığında su bir tarafta toplanır Öyle değil mi İşte tam da buna b bu durumdan bahsediyorum kan damarının bu şekilde şişmesi ve zayıflaması da Anevrizma olarak adlandırılır Anevrizma anevrizmanın yol açabileceği en kötü şey ise patlaması ya da yırtılması durumunda kanın dolaşımı terk ederek çevre dokulara doğru akmaya başlamasıdır son olarak bir de küçük damarlara göz atalım küçük damarlardan kastım mikroskobik damarlar Yani kan hücrelerinin neredeyse tek bir sıra halinde attıkları ve çok ama çok ince damar duvarlarına sahip olan damarlardan bahsediyorum böylesine bir damarın tıkanması damarın kolaylıkla parçalanmasına sebep olur ve belirtiler damarın yerine bağlı olarak bizim hayatımızda etki vermeye başlar ortaya çıkmaya başlar Örneğin bu kan damarları eğer bağırsaklarda yer alıyorlar mesela dışkıda kan gözlemlenebilir Kan damarları böbreklerde idrarda.kan olur Derinin altında yer alıyorsa da kızarıklık görülebilir Bu da vaski bir vaskülitin belirtilerinin arkadaşlar durumdan etkilenen damarların yeri bu büyüklüğüne ve hasarın boyutuna bağlı olduğunu bize gösterir bu