Enflasyon

Merhaba arkadaşlar , günümüzde ekonomistler enflasyondan bahsettiklerinde kastedilen şey mal ve hizmet fiyatlarının genel seviyesindeki yükselmedir. Yani fiyat enflasyonundan bahsederler Bunu vurgulamamın sebebi şu Enflasyon kelimesi ilk kullanılmaya başlandığında Para arzındaki yükselmeyi ifade ediyordu Bu iki kavram birbiriyle oldukça bağlantılı Ancak günümüzde enflasyon dendiğinde bahsedilen şey fiyat enflasyonudur Bu iki şey hernekadar birbiriyle bağlantılı olsada Her zaman birebir aynı anlama gelmiyorlar Para arzı sadece Merkez Bankası'nın bastığı paranın miktarı anlamını taşımıyor Aynı zamanda kredi hacminden, ekonomideki işlem sayısından da etkileniyor Eğer ekonomideki pek çok şeyden etkilenen para arzındaki artış Reel üretkenlikten daha yüksek ise Bu durum fiyatlar genel seviyesinin yükselmesine yol açıyor Ancak özellikle kısa vadede, fiyat enflasyonuna sebep olan başka etkenler de olabilir Örneğin arz şoku olabilir Bir mal veya hizmetin arzı aniden azaldığını görebilirsiniz Buna en iyi örnek, 1970'lerde yaşanan petrol krizi olarakta söyliyebiliriz Eğer herhangi bir sebeple petrol arzında sıkıntı olur ve arz daralırsa Bu durumda petrol ve türevlerinin fiyatı yükselir Petrol fiyatlarındaki artıştan pek çok şey etkilenir Mesela , marketten aldığınız muzun fiyatı bile artabilir Ki muzun üretildiği yerden marketinize ulaşması için Petrol türevleri kullanılır Markette satın aldığınız muzun fiyatının içinde Nakliye maliyetinin de olduğunu düşünmek zorundasınız Kısacası bu iki kavram birbiriyle oldukça yakından ilişkili Ancak enflasyon dediğimizde bahsedilen Fiyat seviyesindeki artış olduğunu akılda tutmak gerekicek Aslında biraz enflasyonun iyi bir şey olduğuda genellikle kabul edilir. Tabi birazı, çok azı, iyi bir durum Nedir bu oran ? Yılda %1, %2 çok çok %3'tür. Bundan daha yüksek enflasyon oranları tehlikeli olucaktır Ki kartopu etkisiyle hızlanarak işler tatsız hale gelebilir Ancak bu konuya ilerideki videolarımızda hiper enflasyon konusuna geldiğimizde değineceğiz Ekonomistler, enflasyonun negatife dönmesinden de korkarlar Bu deflasyona sebep olur Bunun niçin korkutucu bulunduğundan da diğer videolarda bahsediceğim Enflasyonun ölçümlendiği çeşitli şekiller var, biz bu videomuzda Tüketici Fiyat Endeksi üzerinde duracağız Tüketici fiyat endeksi, ülkedeki her tüketiciyi ilgilendirir . Neden diyeceksiniz? Bu endeks, ülkedeki mal ve hizmet fiyatlarının Genel seviyesindeki değişimi ölçüyor Endeksin hesaplanmasını basitçe örnekleyelim Tüketici grubu için bir mal ve hizmetler sepeti belirlenir Ve bu sepetin baz yıldaki fiyatı hesaplanır Bir baz yıl, yani hesaplamanın başlangıç yılı mutlaka belirlenmeli Son derece basit bir örnek oluşturmak istiyorum . Diyelim ki ülkemizde tüketiciler Sadece iki şeyi tüketiyorlar Sürekli bir sonraki videomuz diyorum ama detaylarını görüceksiniz İnsanların pek çok farklı şeyi tükettiklerini yine bir sonraki videomuzda göreceğiz, ancak Bu videomuzda basit olarak ele almak istiyorum Paralarının %60'ını elmalara ve %40'ını muzlara harcamış olsunlar Baz yılda, elmaların baz fiyatı 100, muzların baz fiyatı da 100 olsun Elmalar ile muzların fiyatının aynı olduğunu söylemiyoruz burdaki 100, o malın baz yıldaki fiyatını gösteriyor Enflasyonu hesaplamakta, o yıldaki fiyatı baz yıldaki bu fiyat ile karşılaştıracağız Şimdi ,bir sonraki yıla geçelim Harcamalarımızın dağılımının hala aynı olduğunu düşüneceğiz İçinde bulunduğumuz yılda, buna biz ne diyelim ,cari yıl diyelim Elma endeksi %50 artış ile150 olsun ,muz endeksi de 180'e yükselmiş olsun Muzlar daha çok pahalılanmış yhnai buradada %80 lik bir artış söz konusu Peki , tüketici fiyat endeksinin ne kadar yükseldiğini söyleyebiliriz? Bu endekslerin ya ağırlıklı ortalamasını alırız Yada artışların ağırlıklı ortalamasını alabiliriz Her iki yöntemi de deneyelim Bu yılda, baz endeksimiz 0,6 çarpı 100 artı 0,4 çarpı 100, 60 artı 40, bu 100 eder Baz yılımızdaki endeksimiz 100 Cari yılda ise, 0,6 çarpı 150 artı 0,4 çarpı 180 eşittir İsterseniz hesap makinemizi alıp hesaplayalım 0,6 çarpı 150 artı 0,4 çarpı 180 oda eşittir 162 Eğer bu basit sepete bakarsak 100'den 162'ye yükseldik. yani %62 artış diyebiliriz buna Eğer yüzde artış oranlarının ağırlıklı ortalamasını alsaydık ne olucaktı yine aynı sonuca ulaşıcaktık Dilerseniz deniyelim 0,6 çarpı %50,ne yapar %30 yapar. 0,4 çarpı %80, buda %32 eder. %30 artı % 32 eşittir %62 lik bir artış Bu mal ve servis sepeti için yani enflasyon sepeti için Baz yıl ile cari yıl arasındaki fiyat artışı %62 Evet arkadaşlar bir sonraki videomuzda Tüketici fiyat endeksinin hesaplanmasında kullanılan Mal ve hizmet sepetine daha detaylı bakacağız Görüşmek dileğiyle hoşça kalın