Arzı etkileyen faktörler

Bir önceki videomuzda arz yasasından bahsetmiştik Ekonomi hocamız ceteris paribus derdi, yani diğer tüm etkenlerin aynı kaldığı bir durumda, Eğer bir mal veya hizmetin fiyatı yükseliyor ise Bunu üretmek isteyen daha fazla sayıda üretici olacaktır Veya mevcut üreticiler üretim miktarlarını artırmak isteyeceklerdir Bu konuların üzerinde durmuştuk Fiyat yükseldikçe arz eğrisi üzerinde hareket ettik, ve üretilen miktar arttı Bu videomuzda ise, geçtiğimiz videoda sabit olduğunu varsaydığımız etkenler üzerinde duracağız Nasıl ? Üzerinde duracağımız ilk etken, girdi maliyetleri olucak Veya, başka bir şekilde ifade edersek "üretim maliyeti" Girdi maliyetleri veya üretim maliyetleri neler olabilir diye bir düşünelim İşgücünün maliyeti olabilir, örneğin Üzümleri toplamak için kullanılan işgücü, veya toplanan üzümleri taşımak için kullandığımız benzinin fiyatı değişebilir Eğer bu üretim girdilerinin fiyatlarında artış olursa O zaman daha az para kazanırız ve bu işi yapma motivasyonumuz azaltıcak Belki de diyeceğiz ki, "Üzüm asmaları çok pahalılandı, üzüm satarken kilo başına ettiğim kar artık tatminkar değil, belki de artık başka bir şeyler üretmeyi düşünmeliyim.’ Yani belli bir fiyat seviyesindeyken eğer Girdi fiyatları veya toplam olarak üretim maliyetim artarsa Daha az miktarda üretim yapmaya karar verebilirim Yani eğer girdi fiyatları artarsa, arz azalır Bu durumda, bu satış fiyatında daha az para kazanacağım, dolayısıyla da Daha az miktarda üretmek isteyeceğim veya başka şeyler üretmeye karar vereceğim. Benim arzı düşürmem dolayısıyla, toplam arz eğrisini Bu şekilde sola doğru kaydıracaktır Arz eğrisini sola kaydırdığımızda, üretim yapacağım asgari birim fiyat da doğal olarak yükselicek Zaten artık o ilk birimi üretmek bile benim için daha yüksek maliyete sahip Bunun tersi de geçerli, belirli bir fiyat düzeyindeyken eğer girdi maliyetlerim düşerse üzüm üretmek çok daha karlı hale gelebilir Dolayısıyla diğer şeyleri üretmeye kıyasla üzüm üretmek çok daha cazip hale gelebilir ve arazimin daha büyük bir kısmına asma dikebilirim Bu durumda da toplam arz eğrisinin sağa doğru kaydığını görüceğiz Şimdi ikame malların fiyatları hakkında biraz düşünelim İkame malların fiyatları bu durumda nasıl etkilenir? Konuyu talep açısından değil, arz açısından değerlendireceğimizi unutmayalım Yani mal veya hizmeti üreten kişinin bakış açısıyla İkame mallar dediğimizde, birbirlerinin yerine kullanılabilecek olan iki maldan bahsediyoruz Koyun eti-dana eti veya kavun-karpuz gibi Çiftçilik hakkında pek bilgili olduğum söylenemez , ancak örneğimizde meyveden bahsetmiş olduk Burada da devam edelim Diyorum ki arazimin bir kısmına üzüm asması dikmiştim, diğer kısmına da böğürtlen ekeyim Düşünürseniz bunlar, ikame mallar Şimdi diyelim ki üzümün yerine tüketilebilen bir meyve olan böğürtlenlerin fiyatı yükselmiş olsun Bu durumda neler olucak peki? Eğer böğürtlen fiyatları yükselirse böğürtlen üretimini artırmanın daha iyi bir seçenek olduğunu düşünebilirim ve Arazimin büyük kısmını üzüm yerine böğürtlene ayırabilirim Yani burada olan şu, ürettiğim malın yerine geçebilecek malın fiyatı yükseldiğinde Veya üretebileceğim diğer şeylerin fiyatı yükseldiğinde Diğer malı üretmeye ağırlık vericeğim ve üzüm arzım gene düşüreceğim Bu söylediklerim pek çok alanda geçerli, sadece örnekte çizdiklerimize bağlı kalmaksızın Arkanıza yaslanarak düşündüğünüzde pek çok farklı örnek bulacağınızdan hiç süphem yok Pek çok üretici böyle düşünebilir, 'Eğer böğürtlen ekerek daha fazla para kazanabiliyor isem Arazimin büyük kısmını üzüm yerine böğürtlene ayıracağım' der Ve böylece üzüm üretimi, yani üzüm arzı düşürür Şimdi üreticilerin sayısını da düşünelim Genel kanı, ne kadar çok sayıda üretici varsa üretimin yani arzın da o kadar yüksek olacağıdır Buradaki toplam arz eğrimizi gösteriyor bize Belirli bir fiyat seviyesindeyken, eğer üretici sayısı artarsa Toplam arz da yükselir. Belirli bir fiyat seviyesindeyken eğer üreticilerin sayısı azalırsa Bu da toplam arzı azaltmış olucak Sanırım buraya kadar son derece net oldu şimdi biraz da teknolojik şeylerden bahsedelim Diyelim ki bir buluş yapıldı, yeni bir tohum geliştirildi ve aynı miktarda arazi ve aynı miktarda işgücü kullanarak artık çok daha fazla üzüm üretebiliyoruz yani Yani teknolojik gelişmeler de arzı yükseltebiliyor Şöyle düşünmek de mümkün, eğer üretimi daha ucuz hale getirebiliyorsa, yani birinci madde, bu da aynı anlama geliyor Eğer üretim girdilerinin maliyetleri düşerse, arz yükselmiş oluyor 'Yeni asmaların verimi çok daha yüksek olduğu için, artık daha fazla üzüm üreteceğiz.' diye düşünebilirsiniz Bahsedeceğim konulardan sonuncusu ise aslında üzümlere pek uymuyor ama, 'gelecekte oluşması beklenen fiyat düzeyi'. Bu ürününün fiyatının önümüzdeki dönemde nerede oluşmasını bekliyoruz? beklentimiz nedir? Bu konu için örnek olarak üzümü kullanmaktan vazgeçtim Zaten çok çabuk bozulup çürüyebilen bir meyve. Bir kenara saklayıp daha sonra kullanabildiğiniz mallardan değil En iyisi siz petrol üreticisi olun Petrol saklayarak daha sonra kullanabileceğiniz bir ürün Bugünlerde petrol fiyatları sakin, dengeli hareket ediyor Diyelim ki petrol fiyatlarının Bugünden tam bir yıl sonra yükseleceğinden eminsiniz Bugünden 1 yıl sonra fiyatların çok daha yüksek olacağına inanıyorsunuz Bu durumda peki ne yapıcaksınız ? Bütün petrolünüzü stoklamaya çalışırsınız, malınızı bugün satmaz ve ileride fiyatlar yükseldiğinde satmak üzere stoklamış olursunuz Eğer gelecekte fiyatlarda ani yükselme olacağından eminseniz bunu bu şekilde yapabilirsiniz Yani eğer gelecekteki fiyat hareketlerine ilişkin beklentiniz Fiyatların yükseleceği yönündeyse, üretiminizi bugünden stoklamaya başlayabilirsiniz Bu üzümler için tabi ki geçerli değil Üzüm çürüyecek tabi kide. Üzüm çok beklediğinde herhalde ancak sirke yapabileceksiniz Neyse eğer bahsettiğimiz mal petrol ise, ileride yüksek fiyattan satabileceğinize inanıyorsanız Düşük fiyata razı olmak istemezsiniz, ve şu anki arzınızı düşürürsünüz. Yani eğer üretilen malın fiyatında gelecekte oluşacak fiyatında önemli bir yükselme bekleniyorsa Şu anki arz düşecektir, zaten ilgili mal ileride satılmak üzere stoklanacaktır.