Maaş Günü Kredisi (ABD Örneği)

Sanırım çoğumuz, maaş kredilerinin kredi almanın en iyi yolu olmadığının farkındayız, ve bankaların finansal açıdan zordaki kişilere yüksek faiz uyguladıklarını da biliyoruz. Bu videoda yapmaya çalışacağım şey, genel olarak işleyişi aktarmak ve bunun ötesinde, uygulanan faiz oranlarının ne kadar yüksek olduğunun aklımızda kalmasını sağlayacak bazı hesaplamalar yapmak, bazı örnekler vermek. İşleyiş kabaca şöyle, diyelim ki yarın kız arkadaşımın doğum günü ve ona hediye almak için 500 $ para lazım. Yani 500 $ borç almam gerekiyor. Tabi insanlar bu kredileri hediye almak için falan kullanmıyor, acil ödemeleri gereken kira,fatura gibi zorunlulukları olabilir, hatta yiyecek almak için bile kredi kullanmak zorunda kalmış olabilirler, yani farklı sebepler olabilir. Her ne sebeple ise, para lazım, ve bankadaki hesabınızda yeterli birikiminiz yok, zaten olsaydı kredisiye başvurmazdınız. Neyse. Banka size diyor ki, tamam, size 500 $'lık kredi açarız, bunun için kredi sicilinize ilişkin o detaylı analizleri de yapmayacağız, ama yine de sizden isteyeceğimiz bazı şeyler var. Öncelikle, maaş bordronuzu görmek istiyoruz. Bordronuzu görmek istiyorlar, çünkü buradan ne kadar maaş aldığınızı görecekler ve ödemenin yapıldığı zamanı, yani maaş gününüzü görecekler. Son birkaç aya ait banka hesap özetlerinizi de isteyebilirler. Bunları isteme sebepleri şu, kredi siciliniz o kadar düzgün olmasa dahi, neticede maaşınızı alıyor olacaksınız, belki işvereniniz size 2 hafta içinde ödeme yapıyor olacak, ve siz de bu 500 $'lık krediyi geri ödeyebileceksiniz. Yani banka kısacası işiniz olduğundan emin olmaya çalışıyor, ve maaş bordronuza bakarak ne zaman ne kadar maaş ödemesi alacağınızı inceliyor ki, iki haftada bir 1,000$ veya 2,000 $ maaş alıyor olabilirsiniz, neyse banka bunu görüyor ve krediyi alabileceğinize karar veriyor. Dediğim gibi ne zaman ne kadar maaş kazandığınızı , maaş aldığınız görmek istiyorlar. Belki siz krediyi aldıktan 2 hafta sonra maaşınız hesabınıza yatacak ve banka hesap özetlerinize bakarak, nakit akışınızıda da inceliyorlar. Belki hesabınıza 1,500 $ maaşınız yatıyor ve siz kiranızı, kredi kartı borcunuzu ödediğinizde hesabınızın bakiyesi hemen sıfırada düşüyor olabilir, ama bankanın asıl görmek istediği esas görmek istediği bu 1,500 $'lık maaşın hesabınıza düzenli olarak yatıyor olması. Size diyorlar ki, tamam, 500 $'lık krediyi bugün hemen açıyoruz. Ama siz de bize bir çek yazıyor olacaksınız. Evet şuraya çekimizi de çizelim.Şimdi bakalım neler olacak. Diyorlar ki, bize yazacağınız çek sadece 500 $ için olmayacak, borç aldığınız her 100 $ için bize 25 $ ödemeniz gerekiyor. Yani fazladan 25 $. İlk bakışta, %25 faiz aslında çokta fena değil diye düşünebilirsiniz. Evet yüksek, ama kredi kartlarına uyguladıkları faiz oranlarını düşünürsem, o kadar da korkunç değil diye düşünebilirsiniz. Ama bu %25 yıllık değil, sadece 2 hafta için %25. Bu videonun sonunda, basit faiz ve efektif faiz konusuna tekrar değineceğiz. Bu oranlar çok uçuk değil, maaş kredileri için uygulanmakta olan oranlara yakın oranlar. Yani eğer 500 $ kredi alırsanız, 2 haftanın sonunda bu 500 $'ı artı her 100 $ için de 25 $ ödemek zorundayım. Yani 500 $ kredi için, 5 çarpı 25 $, toplam 125 $ daha ödeyeceğim. Yani 500 $ artı 125 $, ki bu da eder 625 $. Tamam size çek yazıp vereceğim, ama banka hesabımda bu çekin karşılığı yok, zaten olsaydı kredi almak için size gelmezdim. Yapacağımız şey şu, çeki ileri tarihli düzenleyeceğim. Çeki yazdığım gün diyelim ki Şubatın 1'i olsun, çekin üzerine tarih olarak 16 Şubat yazacağım. Yani çek bugünden 2 hafta sonrasının tarihini taşıyor olacak. 2 hafta vadeli çek, aldığım maaş kredisinin karşılığı olarak, tutar 625 $, buralar doldurulacak, ve imzalayacağım,.. Banka bu arada bana diyor ki sizden aldığımız bu çeki nakite çevirmeyeceğiz, alıp kasamızda saklayacağız, maaş ödeme gününüz geldiğinde seçim sizin: İsterseniz bize 625 $ nakit getirirsiniz ve çekinizi geri alırsınız, veya gelmezsiniz, biz de bu durumda çekinizi nakite çeviririz. Yani bu iki durumdan birisi olacak. Tahmin edersiniz ki, bu tip bir krediye ihtiyaç duyan biri finansal açıdan sıkıntılı bir durumdadır, banka da kendisini bir şekilde sağlama almaya çalışıcak, o yüzden maaş hesaba yattığı anda daha kira, kredi kartı gibi ödemeler yapılmadan hemen çekin karşılığını hesaptan çekecekler. İşin genel mantığı bu. Şimdi gördüğünüz gibi bu tip bir kredileri kullanmak iyi bir fikir değil, çünkü %25 faiz ödüyorsunuz, hem de bir yıllık değil, sadece 2 haftalık süre için. Şimdi bu ödediğimiz faiza biraz kafa yoralım. Her 100 $ için 25 $ ödüyoruz, bu % 25 eder ve 2 hafta için %25. Eğer yıllık basit faiz hesabı yapıyor olsaydık, 1 yılda 52 hafta var, yani 2 haftalık 26 tane dönem var, dolayısıyla faiz oranı çarpı dönem sayısı dersek. Bir yılda 26 tane 2 haftalık dönem var dedik. Ve her 2 haftalık dönem içinde %25 faiz ödüyoruz. Bunları çarparsak, hesap makinemizi çıkaralım, 26 çarpı % 25 ne eder ? %650. Yıllık basit faiz %650 ödüyoruz ! İlk başta kredi kartı faizine göre fena değil demiştiniz, değil mi? Kredi kartları yıllık bazda %20 civarında bir orandan bahsediyordu, bu kredinin faiz oranı ise %650 ! Bu kredi kartlarının işletttiği faizden çok çok daha yüksek.Hatta çılgınca yüksek bir oran. Kaldı ki biz sadece yıllık basit faizi bulduk, bu yıllık efektif faiz oranı bile değil. Şimdi birde yıllık efektif faiz oranına da bakalım. Eğer henüz basit faiz ve bileşik faiz konulu videomuzu izlemediyseniz, hemen ona göz atmanızı öneririm. Eğer bunu efektif orana çevirseydik, yani borç veren kurumun verdiği parayı faiziyle geri aldığı, ve aynı faiz oranı ve aynı gün sayısı ile tekrar başkasına borç verdiği bir system düşünün,.. Yıllık bileşik faiz oranını bulmak için, 1 artı 0.25, eşittir 1.25, ve bunun 26. kuvveti. Bir yılda 26 tane 2 haftalık dönem var dedik değil mi. ? Peki bu neye eşittir? 1.25'in 26. kuvveti, ve eksi 1. Paranın tam 329 katı. Yani eğer bu parayı aynı dönem ve faiz oranıyla sürekli kredi olarak verselerdi tam 329 katını geri isteyeceklerdi. Yüzde 32, 987. 1 sene boyunca hiç geri ödemeden kredinizi devam ettirirseniz, maaş kredinizi 329 kat fazlası olarak geri ödemek zorunda kalacaksınız. Tabii ki hep bu faiz oranıyla devam ediyor olmazlardı, gene de size faiz oranının ne kadar inanılmaz yüksek olduğunu göstermek istedim. Eskiden olsa tefecilik denirdi, günümüz dünyasında bu tarz faizlere sadece anormal yükseklikte diyoruz. Şimdi, buraya kadar anlattıklarımız, ABD'de geçerli olan maaş kredisi koşulları ve faiz oranlarıydı.Ancak unutmayın, kredi kullanımında temel kural aynı. Mutlaka kredi kullanmanız gerekiyorsa, kullanacağınız kredinin faiz oranını, bunun yıllık bileşik olarak ne anlama geldiğini, krediye ilişkin olarak ödemeniz gereken komisyon, fon, vergileri detaylı olarak inceleyip,değerlendirip, ondan sonra karar vermeniz gerekiyor. Özellikle de hesabınıza düzenli maaş yatmasını göz önünde bulundurup bankanızın size tanımladığı eksi bakiye limitinin gerçekten oldukça yüksek faiz oranına sahip olduğunu aklımızda tutmakta fayda var.