Goya'nın "Çocuklarını Yiyen Satürn" İsimli Tablosu

Merhaba ! Madrid Prado Müzesi’ndeyiz ve Goya’nın Kara Tablolarına bakıyoruz. Bulunduğumuz oda bu tablolarla dolu. Bu resimler hemen Madrid’in dışında bulunan evinde dekorasyon amaçlı kullanılmıştı. Yani Goya bu resimleri evinin duvarlarına çizmişti. Şimdi bu tablolardan belki de en ilginci olan Satürn’e bakıyoruz. Buna “Çocuklarından birini yiyen Satürn” de deniliyor. Satürn’e oğullarından birinin tahtına geçeceği kehaneti gelmiştir. Satürn zaman tanrısıdır ve bunu engellemek için çocukları doğunca onları yemektedir. Ancak, içlerinden biri Jüpiter, kaçar ve sonunda Satürn’ün tahtına oturur. Yani Satürn ona yazılan kaderden kaçamaz. Belki de kaderini değiştirmeye çalıştığı için kaderinde olanı yaşadı da diyebiliriz. İşte burada da korkutucu biçimde anlatılmış olan hikâye bu. Bu tablo, aynı zamanda Goya’nın o sırada düşündüğü şeylerin bir yansıması olarak da biliniyor. İktidar ve iktidarın kendi çocuklarına, kendini iktidara getirenlere nasıl davrandığının bir yansıması. Yani iktidarda kalmak için. Goya İspanyol monarşisinin ülkeyi yıktığını görmüştü. O zaman Napolyon ordusunun ve monarşinin yeniden getirilmesinin ülkeyi yıktığını da gördü. Zamanın döngüsel oluşu, çocuklarına sırt çevirme düşman olma fikri. Bütün bunlar bu tabloda alegorik olarak anlatılmış. Öylesine güçlü bir üslupla tasvir edilmiş ki daha ötesini hayal bile edemiyorum. Mesela bakın, satürn’ün pörtlemiş gözlerini, çocuğu saran ellerini, paniklemiş hareketlerini görüyorum. Sanki “Hayır iktidarımı kaybetmeyeceğim!” diyor. Ama öte taraftan bunu yapması gerektiğini biliyor ve ne kadar kötü bir şey olduğunun da farkında O yüzden de delirmiş ve kudurmuş bir biçimde yapıyor bunu. Goya Satürn’ü öyle bir çizmiş ki sanki eriyor, bazı uzuvları yok. Tabi ki belirli bir anatomisi var ama sağ dirseğine bir bakın, kol derisi etrafını çevreliyor ve dirseğiyle bileği arası neredeyse hiç yok. Omzu da yine fazla görünmüyor. Daha sonra ışığın vurduğu bacaklarını görüyoruz, sonra sol kalçasının üzerinde fazladan bir parçası var. Yani deliliğini ve sanki vücudunun ayrışmasını görüyoruz. Goya burada bedenin etini tüm şiddeti, fizikselliği garipliği ve çirkinliğiyle betimliyor. Evet, bence “et” kelimesi çok mantıklı. Satürn’ün bedeni sanki kasaptaki doğranmış et gibi duruyor. Aynı zamanda kendi oğlunu doğruyor ve yiyor. İşte bu Goya’nın tanık olduklarının sonucu. O gördüğü dünyayı yansıtıyor. Ve insanlıktan anladığını ve insanın yapabileceği şeyleri resmediyor.