Albrecht Altdorfer'in "İssos Savaşı" İsimli Tablosu

Merhaba, Münih'te Alte Pinakothek'te bulunuyoruz. Albrecht Altdorfer'in Issus Savaşı isimli tablosuna bakmaktayız. Altdorfer Alman bir sanatçı. Bu eseri, Bavyera Dükü için yapmış. Bavyera Dükü sanatçıdan Büyük İskender'in Pers İmparatoru III. Darius ile yaptığı savaşı resmetmesini istemiş. Bu, tarihteki en önemli savaşlardan. Antik Yunan döneminde de resimlere ve diğer sanat eserlerine konu olmuş. Milattan önce 4. yüzyıldaki İssus Savaşı, Pers imparatorluğunun durdurulduğu ve İskender'in imparatorluğunu Doğuya doğru hızla genişletmesini sağlayan, tarihi bir dönüm noktası. Bu savaş, Batı uygarlığının Doğu uygarlığına karşı, bir anlamda Hristiyanlığın Müslümanlara karşı elde ettiği bir zafer olarak görülmüş. Bu resmin yapıldığı tarihte yani 1529'da, artık ne Persler var ne de İskender. Ancak Batı ile Doğu hala savaşıyor. Osmanlı İmparatorluğu Avrupa'nın ortalarına ilerliyor ve Viyana'yı kuşatıyor. Bavyera Dükü, Viyana'nın Türklere karşı savunulması için destek veriyor. Batının Doğu'yu yendiği geçmişteki bu zafer, gerekçelerinin ne kadar asil olduğunu, ne kadar güçlü olduklarını ve gene zafer kazanacaklarını vurgulamak için tekrar gündeme geliyor. Bu zaferi Tanrı'nın yardımı ile kazanacaklarına, bunun Tanrı'nın onlara bahşettiği bir hak olduğuna inandıklarını sanatçı resimde pek çok şekilde vurgulamış. Resim, tamamen Avrupalıların bakış açısını yansıtıyor. Arkada deniz kenarında bir şehir görüyoruz. Bu Avrupa ve Asya'nın sınırını belirleyen İstanbul olmalı. Sağda, Akdeniz'in diğer tarafında ise bir delta görüyoruz. Bunun Nil deltasını temsil ettiğini ve burasının Mısır olduğunu anlıyoruz. Resimde, bu savaşın tüm Avrupa için son derece önemli olduğu vurgulanıyor. Savaşın önemi gökyüzünde de vurgulanmış. Solda yükselen ayı görüyoruz. Sağda ise güneş batıyor. Savaş sahnesi son derece detaylı şekillendirilmiş. Yakından baktığımızda askerleri,mızraklarını, kalkanlarını görebiliyoruz. Sadece birkaç tane asker değil, yüzlerce, binlerce asker var. Zırhlarının üzerindeki tüylere kadar detaylı şekilde resmedilmişler. Askerleri tek tek ve en ince detaylarına kadar görebiliyoruz. Ancak aynı zamanda bu alana tepeden bakıyoruz. Adeta ordunun komutanı gibi, bu askerleri yönetebilecek, hangi birlikleri ileri süreceğimize karar verebilecek bir noktada duruyoruz. Bu tablo,savaşı yönlendirecek, ayrıcalıklı bir kişinin siparişi üzerine yapılmış. Dolayısı ile manzaraya bakış açımız da ayrıcalıklı. Darius'un arabasının kaçtığını görüyoruz. Etrafındaki birlikler ise hala savaşıyor. Darius'un hangi askerden kaçtığını da görüyoruz. Kaçtığı bu asker, büyük İskender. Büyük İskender'in arkasındaki birliklerin düzenli ve kuvvetli olduğunu görüyoruz. Ordusu disiplinli. Darius'un birlikleri ise karmaşa içinde, bir kısmı savaşıyor, bir kısmı dönüp kaçıyor. Darius'un bayraklarının düzensiz durduklarını görüyoruz. Evet... Tabloda İskender ve Darius'un savaşını görmekteyiz. Aynı zamanda Türklerle Batı'nın savaşı da gösteriliyor, çünkü askerlerin üzerindekiler 16. yüzyılda kullanılan zırhlar. Altdorfer iki savaşı tek bir resimde birleştiriyor. Sanatçı coğrafi görünümü çizerken çok dikkatli davranmış, o dönemin haritalarından ve diğer kaynaklardan yararlanmış. Ancak gene de bu resmin tarihi doğru yansıtmadığını, tabloyu sipariş eden Dükü hoşnut etmek üzere, Avrupa kültürünün bakış açısı ile yapılmış olduğunu akıldan çıkartmamak gerek. Altdorfer Dükün hoşuna gidecek, bu savaşta haklı olduğunu hissettirecek, Allah'ın onun yanında olduğunu belirtecek bir resim yapmış.