If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Bağlandığınız bilgisayar bir web filtresi kullanıyorsa, *.kastatic.org ve *.kasandbox.org adreslerinin engellerini kaldırmayı unutmayın.

Ana içerik

Denklemin Her İki Tarafını da Bölelim

Bir değişkeni bulmak için, bir denklemin iki tarafını neden aynı sayıya bölmemiz gerektiğinin kavramsal açıklamasını öğrenelim. Orijinal video Sal Khan tarafından hazırlanmıştır.

Tartışmaya katılmak ister misiniz?

Henüz gönderi yok.
İngilizce biliyor musunuz? Khan Academy'nin İngilizce sitesinde neler olduğunu görmek için buraya tıklayın.

Video açıklaması

Evet, burada yine bir tartımız var. Soluna ve sağına da kütleler yerleştirilmiş. Gordugunuz gibi tartı dengede. Yani soldaki toplam kütle sağdaki toplam kütleye eşit. Bu mavi kutuların kütlesini bilmiyoruz. O zaman her birine x diyelim. X dediğimiz bu kutuların hepsi birbirine eşit. Hepsi x. Burada x kütlelerinin ne olduğunu bilmiyorum. Bir kaç dakika durup düşünelim. Bu kutuların kütlesini nasıl bulabiliriz? x degeri aslinda neye esit? Bu kutlelerin her biri kac kilogram ? Şimdi İçinizden; "Eger sol tarafta sadece bir bilinmeyen kutle birakirsam, ve eger tartimi da dengelersem, Bilinmeyen kütle, sag tarafta ne kadar kütle kaldıysa ona esit olacaktir." demiş olacaksınız değil mi? Bu doğru. Bir tane bilinmeyen kütle bırakmak için; "hemen şuradaki iki tanesini çıkarayım" da diyebilirsiniz. "Bunu ve bunu.." -güzel bir renk seçeyim- "Bunu ve bunu çıkarırsam elimde bir tek bu kalır" diye düşünebilirsiniz. Ama, eger sadece bu iki tanesini cikartirsaniz, tartinin sol tarafı, sag tarafından hafif olur. Böylece sol taraf yukarı çıkacar ve sağ aşağı iner. O zaman "tamam, tamam! Öykeyse sol tarafa ne yaparsam, sağ tarafa da onu yapmalıyım ki dengede dursun" diye düşünüyorsunuzdur. "Bu iki bilinmeyen kütleyi sağ taraftan da çıkarırım" diyebilirsiniz. Ama bu da başka bir sorun. Çünkü bu taraftan 2 taneye denk gelecek miktaı olanı çıkarmayı deneseniz bile . kaç sarı kütlenin bir mavi kütleye denk geldiğini tam olarak bilmiyoruz. Burada elimizde 3 tane bilinmeyen kutu var Öyleyse burada bir tane bırakmak için bunu 3'e bölmeliyiz. 3'e böleceğiz Aynı şekilde karşıdaki kütle toplamını da 3'e bölmeliyiz. Yani bu tarafta, buradaki kütlenin3 de 1'ini bırakırsam, ve bu taraftada da 3 de 1 ini bırakırsam, Taraflar eşit olur ve tartı dengede olur. Öyleyse yapalım 3 de 1 ini bırakmak, 3 'e bölmek demek. Yani 1/3 ile çarpmak demek. burada, bu tarafın buranın 3 de 1 ini bırakırsak, bu kutlelerden sadece bir tanesi burada kalacak. Ve, bu taraftaki kütlelerden de 3 de 1 ini bırakırsak, -bir bakalım kaç tane varmış, 1,2,3,4,5,6,7,8,9. 9 tane kütle var- Eger bunu 1/3 ile carparsak yada kısacası 3'e bölersek: 9 bölü 3 eşittir 3. Böylece bunları çıkarttık ve sagda olan kutlenin 3te 1ini bulduk. Solda da en baştaki kütlenin 3 te 1 i kaldı. Tartı böylelikle dengede olacaktır. Çünkü toplamları aynı olan kütlelerden eşit miktarı çıkardık. Yani sol tarafta, bir tane bilinmeyen kütlemiz -x dediğimiz- ve sag tarafta da 3 kilomuz var. Bu da demektir ki, x eşittir 3. Bu kadar kolay...