Ka ve Pka Tekrar

Hatırlayacağınız gibi daha önce “denge bağıntısını” nasıl yazacağımızı öğrenmiştik. Yani eğer elimizde HA olarak tanımladığımız, H2O’ya bir proton verebilen bir asit varsa, H2O artık H3O+ olacak. HA ise konjuge eşlenik bazına dönüşecektir. yani A eksi. Burada yazılmış olan bizim denge bağıntımız. Ve de zayıf asit için tanımlanmış iyonlaşma sabiti Ka. Bu ifadenin 1’den küçük olacağını zaten daha önceden de konuşmuştuk. Burada elimizde 3 tane zayıf asit var: Hidroflorik asit, Asetik asit ve metanol. Burada yazdıklarımız ise bu asitlere ait olan Ka değerleri. Gördüğünüz gibi hidroflorik asit en yüksek Ka değerine sahip. Üçü de zayıf asit olarak kabul edilse bile 3 virgül 5 çapı 10 üzeri eksi 4, 1 virgül 8 çarpı 10 üzeri eksi 5’ten daha büyük. Yani hidroflorik asit asetik asitten daha kuvvetli bir asit. Asetik asit de metanol’den daha kuvvetli bir asit. Ama yine de unutmayalım ki üçü de kuvvetli asitlerle karşılaştırıldıkları zaman zayıf asit olarak tanımlanıyorlar. Şimdi artık pKa’dan bahsedelim. pKa 10 tabanına göre eksi logaritması olarak tanımlanıyor. Yani eğer metanol’un pKa’sını bulmak istersek, tek yapmamız gereken Ka değerini alıp onun eksi logaritmasını bulmak. Yani pka eşittir 10 tabanında eksi logaritma 2 virgül 9 çarpı 10 üzeri eksi 16. Şimdi hesap makinemizi alarak bu hesabı yapalım. Evet yazacağımız şey: eksi logaritma 2 virgül 9 çarpı 10 üzeri eksi 16. Bulduğumuz bu sonucu yuvarlarsak 15 virgül 54 diyebiliriz. Yani metanolun pKa’yi 15 virgül 54. Şimdi bu tablomuza yeni bir kolon ekleyerek pKa değerlerini de yazabiliriz. Metanol için bu değer 15 virgül 54. Aynı hesabı asetik asit için yaparsak sonucumuz 4 virgül 74. Hidroflorik asit için yaparsak 3 virgül 46 olacak. Şimdi tablomuza bakarsak, Ok yönünde asitlik kuvvetini artırıyoruz. Bu 3 zayıf asit arasında hidroflorik asit en kuvvetli olanı. En yüksek Ka değerine sahip olan da Hidroflorik asit. Burada dikkat etmemiz gereken nokta hidroflorik asidin aynı zamanda en düşün pKa değerine sahip olması. Yani pKa’nın değeri ne kadar düşük olursa, asitlik kuvveti o kadar çok olur. 3 virgül 46 4 virgül 74’ten küçük olduğuna göre, Hidroflorik asit asetik asitten daha kuvvetli olmalı. Hoşçakalın!