Merkezi Kemoreseptörler

Ben burada daha önceden çizmiş olduğum bir beyin resmi görüyorsunuz Arkadaşlar bu dersimizde beynin bazı parçaları üzerine konuşacağız ve ben de onları size bu çizimin üzerinde göstereceğim ilk kupons yani köprü İkincisi ise Medula dediğimiz parça memdullah bunu medulla oblongata Medula oblongata yani diğer ismiyle omurilik soğanı olarak da duyabilirsiniz arkadaşlar ponsun hemen yanında yer alıyor Bu zamana kadar beynin bu parçaları yani ponce ve medulla oblongata üzerinde bir çok çalışma yapıldı ve bu çalışmaların sonucuna göre Bu parçaların solunum için önemli olduklarını biliyoruz Yeşilli işaretliyorum bazen bunların da alt bu ayrıldığını görürsünüz buradaki esas fikir şu Arkadaşlar bu yeşile işaretli yerlerde bulunan nöronlar solunumu muz açısından çok çok önemli bir role sahipler bunlara solunum merkezleri diyoruz yeşil renkle Sanki kafamızın içinde ayrı birer yapılmış gibi çizmiş olsam da bu solunum merkezleri Esasen bir araya gelmişler onlardan ibaret çok fazla sayıda nörüm hatta birkaç tanesini şuraya çizelim bu nöronların bilgiyi toplamaya çalışan ufak antenleri var temel olarak yaptıkları İşte bu bir sürü bilgi toplarlar acı içinde misiniz gergin misiniz bir sınava geçmek alıyorsunuz tüm bunlarla ilgili o anda neler Olup Bitti ile ilgili bilgi toplarlar ne kadar hızlı ne kadar sık nefes almamız gerektiğine karar verirler Peki bu ihtiyaç duydukları bilgiyi Tam olarak nereden edinirler medulla da bu o birkaç önemli nöronu çizelim sonra da bu nöronlar üzerine konuşalım Bunlar onlara Merkezi kemoreseptörler denir bu günkü dersimizde bunları odaklanacağız şuraya birkaç tane daha çizelim bu nöronlar ufak sonlarını solunum merkezine kadar iletirler ve mesajlarını nörotransmitterler vasıtasıyla gönderirler Bu da temel olarak nöronların dilidir diyebiliriz nörotransmitterler nöronların birbirleriyle iletişim kurmasına olanak sağlar bu Merkezi kemoreseptörlerin bir kimyasal hakkında bilgi topladığını göreceğiz kemoreseptör adıda zaten buradan Gelir biraz geri gidelim Merkezi dememizin sebebi ise Merkezi sinir sisteminin bir parçası olmalıdır medulla oblongata nın içindeler fiziksel olarak beynin tam burası da var bu yüzden Merkezi k 34 diyoruz hakkında bilgi toplayacak ları ilk kimyasal karbondioksit olacaktır diğer herhangi bir hücre gibi bunlar onlarda karbondioksit üretir Peki bu karbondioksit nereye gider yani ürettikleri yan ürünü nereye gideceğini düşünüyorsunuz Burada tabii ki bir kan damarı var bu kan damarında az karbondioksit olduğunu varsayıyoruz belki birkaç molekül diyelim karbondioksitin kana karışıp götürüleceği güzel bir gradyan var burada Tabii ki bu da eninde sonunda akciğerlere ulaşır ve nefes yoluyla karbondioksiti dışarı atarsınız fakat Şimdilik kandaki karbondioksit seviyesinin çok yüksek olduğunu Farz edelim kandaki karbondioksit kısmi basıncının çok çok yüksek olduğunu başlayalım Bu ne anlama gelir bu kana birkaç karbondioksit molekülü ekleyelim sahip olduğumuz bu güzel küçük gradyanın artık o kadar güçlü olmayacağı anlamına gelir basınçtaki farkların ö bu hale gelmesinden ötürü Artık güçlü bir Difüzyon gradyanı mevcut değildir kanda bol miktarda karbondioksit var doku aralığındaki nöronların etrafında çok fazla karbondioksit mevcut buradaki gradyan eskisi kadar etkili olmadığı için bu Merkezi kemoreseptörlerin etrafında daha fazla karbondioksit birikim olacaktır Hatta bir miktar karbondioksit molekülü Merkezi kemoreseptör nöronlarının etrafında birikebilir bu kemoreseptörler fazlalık karbondioksit fark eder ve bu hiç hoşlarına gitmez ne yapacaklarını biliyorsunuz değil mi Aksiyon potansiyeli salmaya başlarlar diyelim ki saniyede iki tane aksiyon potansiyeli sağlıyor olsunlar tamam mı Evet bu Sayı doğru değil tabi de böyle Farz edelim biz Evet şimdi karbondioksit seviyeleri yüksek olduğundan aynı süre içerisinde belki altı aksiyon potansiyeli sağlarlar birden bire yüksek karbondioksit seviyesi hoşlarına gitmediği için daha Ne diyon potansiyeli salmaya başlarlar bu solunum merkezleri mesajı net bir şekilde alıp bir şey yapmamız lazım belki de daha hızlı nefes almasını sağlayacak bir şeyler yapmamız lazım diye düşünürler daha hızlı nefes almak alınabilecek birçok aksiyondan bir tanesi bu şekilde sinyalinde iletişimin nasıl işe yaradığını görebilirsiniz hatırlarsanız karbondioksit ve su arasındaki ilişkiden bahsetmiştik karbondioksit suya bağlanır demiştik ve böylece karbonik anhidraz oluştururlar yani Aşk İki co3 h2co 3 Bu da dolayısıyla bir karbonat oluşturacaktır arkadaşlar karbondioksit seviyesi yüksekse protonların da yüksek seviyede olacağını var sayabiliriz diğer bir şekilde düşük pH ya da pH da denir Buna öyle diyebiliriz Merkezi kemoreseptörlerin tepki verdiği iki şeyden biri you bu boncuk seviyesidir bir diğeri ise yüksek Proton seviyesi veya düşük ve yaştır tepki vermedikleri şeyse ki burası çok önemli oksijen seviyeleri dir düşük oksijen seviyesine tepki vermezler bu merkezi kemoreseptörler ve Periferik kemoreseptörler arasındaki önemli bir farkına aklınızda tutun Son olarak size bahsettiğimiz şeyin üç boyutlu görüntüsünü göstermek istiyorum önceden Çizdiğim bu resme bakıp yakından inceleyebiliriz tamam mı Merkezi kemoreseptörler Tabii ki bu resimde baş role sahipler O yüzden önce şuraya başlık olarak yazıyorum şu oklarla gösterdiğim yerdeyse merkezi kemoreseptörler var aynı zamanda astrositler imiz var Bunlar da yapısal destek açısından önemli hücreler kan beyin bariyeri olarak bildiğimiz şeyi oluşturma önem taşırlar Tam burada görüyorsunuz kan-beyin bariyeri kanda gerçekleşen şeylerle beynin etrafındaki intersi bu sıvıda gerçekleşen leri birçok açıdan birbirinden ayırır hızlıca özet geçecek olursak burada bol miktarda karbondioksit varsa bu kan damarında karbondioksit seviyesi yüksekse Burada çok fazla Difüzyon gerçekleşmeyecektir iki Merkezi kemoreseptör etrafında da karbondioksit seviyelerini artmaya başlar Bu durumun onları pek de mutlu ettiğini söyleyemeyiz ve bu iki aksiyon üzerinden solunum merkezlerimize doğru daha fazla aksiyon potansiyeli göndermeye başlarlar Evet Böylece bu dersimizin daha sonuna gelmiş bulunuyoruz Umarım keyif almışsınızdır arkadaşlar o