Bankacılık 7: Krediler

Merhaba arkadaşlar ,bir banka kurmakla başlayalım. Bir banka kurmak için 300 birim altın kullanıyoruz Bunun 100 parçası, bankamızın fiziki olarak oluşturulmasına Yani bina ve ekipmanına harcanıyor Burası bankamızın kasası Kasa, bina, ve benzeri fiziki şeyler için 100 birim altın harcadık Diğer 200 birim altın da bankamızda duruyor Yani başlangıçta bankaya yatırdığımız toplam sermaye 300 birim altın Kasabadakiler birikimlerini benim bankama yatırmaya başlıyorlar Bir kasabalı geliyor ve 100 birim altın yatırıyor Bu 100 birim altın bizim ne olucak aktiflerimizde yer alıcak Müşterinin bu varlığı benim için bir yükümlülük bu A müşterisinin hesabı. Yatırılan bu 100 birim altın karşılığında bu kişinin bir cari hesabı oluyor bu cari hesaptan çek yazabilir Çeklerin nasıl para yerine geçtiğini, ödeme yapmak için kullanılabileceğini biliyoruz. Sonra bir başka müşteri geliyor bu kişi daha zengin, 200 altın yatırıyor Yatırdığı 200 birim altının yarısını çek yazabileceği vadesiz hesabına yatırmak Yarısını da banknot olarak kullanmak istiyor Dolayısı ile burası B kişisine karşı 100 birim yükümlülük, bu da banknot olarak 100 birim yükümlülük Dilerseniz banknotlarımızı da çizelim,5’er tane 20’lik verelim ona her bir banknot 20 birim altını temsil edicek 5 tane 20 birimlik banknot Tabi ki banknotun üstünde de bankanın sahibi ben olduğum için güzeller güzeli resmimi görüceksiniz Altına da benim bankam yazıyorum Bu banknotları istediği bir malı satın almak için kullanabilir Malı satın aldığı kişi de bu banknotları bankaya getirerek karşılığı olan altını bankadan alabilir Banknotlar bir anlamda çeke benzer ancak Herhangi bir anda banknotların kimin elinde olduğunu, banknotun karşılığının kime ödeneceğini bilmiyoruz Şimdi kredi kullandırdığımızda neler olacağını düşünelim hep birlikte Eski örneğimizde ne yapıyorduk bir onu hatırlıyalım isterseniz Eğer birisinin 300 birim altınlık bir projesi varsa Bankanın kasasındaki altınları o kişiye veriyorduk O kişi de bu 300 altını kullanarak satın alması gerekenleri alıyordu Ona mal satan kişi getirip altınların bir kısmını bankaya yatırıyordu Şimdi kredi işlemini, fiziki olarak altınları vermeden nasıl yapabileceğimizi düşünelim Altını fiziki olarak kullanmak oldukça güç olucak eğer Birisi sadece yarım birim altın isterse nasıl keseceksiniz Güvenlik riski var.Ayrıca altın ağır bir şey değil mi? Peki, ne yapabiliriz? Bir C kişisi olusturalm diyelim ki Bu adam bir girişimci bu kişinin iyi bir projesi var 300 birim altınlık kredi kullanmak istiyor Bunun iyi bir proje olduğunu düşündük ve kredi kullandırmaya karar verdik Varlıklarımın arasından çıkarmak yerine Girişimci C için bir cari hesap açıyorum Hatta bir kısmını cari hesap olarak açabilir bir kısmını banknot olarak bırakabiliriz 100 birimi çek yazabileceği cari hesapta, 200 birim ise banknot yükümlülüklerimizde tutalım 20 tane 10 birimlik Benim Bankam Bankası banknotu olsun Bu banknotlarla işçilerine ödeme yapabilirler Eğer işçiler bu banknotu ellerinde tutmak istemezlerse Banknotu bankaya getirip karşılığında banknotun temsil ettiği kadar fiziki altını alabilirle Bir başka girişimci daha olsun Fabrika kurmak için 100 birim altınlık krediye ihtiyacı var diyelim Ve biz de bu krediyi kullandırıyoruz 100 birim Girişimci D’ye borç yazdık Bu bizim aktiflerimiz arasında ve bu da D girişimcisinin hesabı Şimdi ne düşündüğünüzü tahmin edebiliyorum Hiçten para elde etmişiz gibi görünüyor Yaptığımız her yeni işlemle, bilançomuzun hem sağ hem de sol taraf yükseliyor Fiziki altınlarımızı kullanmadan işlem yapabiliyoruz Fiziki olarak altınlarımızı vermeden, karşılığında banknot vererek veya vadesiz hesaba kaydederek işlemleri gerçekleştiriyoruz Fiziki olarak altınlar bankamızdan hiç çıkmadı Aslında düşünürseniz bu altınlarımızı piyasaya sürmemizle aynı şey O zaman sadece altınların geri gelmesini bekliyor olucaktık Burada yaptığımız altınları elimizde tutmakiçin bir yöntem Örneğin Fabrika kuran D kişisi A kişisine bir çek yazıyor, 100 birim altın için yazmış olsun bunu Bu D kişisi ve bu da A kişisi D kişisi A kişisine çek yazıyor Çekin nasıl gözüktüğünü biliyorsunuz A kişisi bu çeki bankaya getirdiğinde Çekin orijinal olduğundan bankanın emin olması gerekicek Herhangi bir kağıda yazılamıyor yani A kişisi çeki aldı, karşılığında da bu fabrikayı inşa edecek A kişisi, D kişisinden aldığı bu çeki bankaya getirdiğinde Banka bu kadar birimi D kişisinin hesabından düşerek A kişisinin hesabına alacak olarak kaydediyor Bu kadar birimi A’nın hesabına ekleyebilirim Veya burasının rengini A’nın rengine değiştirmek daha kolay olacak Artık bu 100 birim ne olucak A’ya ait olucak Gene fiziki altınlarımızla, altın parçalarıyla herhangi bir işlem yapmadık Hemen akla şu soru akla gelebilir: Bu işlemler nereye kadar devam edebilir? Bir banka sınırsız şekilde altın toplayabilir ve bunun karşılığında banknot basabilir veya Çek yazılabilen vadesiz hesap açabilir mi? Krediden aldığı faizle, vadesiz hesaba ödediği faiz arasındaki farkı kar yazmaya sonsuza kadar devam edebilir mi? Bu tarz çeşitli sorular gelebilir Hemen cevabını veriyorum tabiki yapamaz çünkü Bu konuda belirli düzenlemeler ve kısıtlamalar var Bankaların sermayelerine oranla ne kadar kredi kullandırabileceklerini sınırlandıran bazı kurallar vardır Bu kurallar bir bankanın ne kadar kredi verebileceğini, yada şöyle diyelim Ne kadar bu cari hesaplardan açabileceğini belirler Bir sonraki videomuzda, zorunlu karşılıklar konusuna değineceğiz Görüşmek dileğiyle hoşça kalın