Asgari ücret ve taban fiyatlar

Merhaba arkadaşlar ,Biraz işgücü pazarından bahsedelim Bu videoların hepsinde, konu ister işe alma olsun, ister istihdam olsun, meseleyi oldukça basite indirgeyerek ele alıyoruz Ancak böylelikle mikroekonomi başlığında rastladığımız bazı temel konseptleri rahatlıkla inceleyebiliyor ve gerçek hayattaki durumlara uyarlayabiliyoruz Ama dediğim gibi, bu konuları oldukça basitleştirerek işliyoruz ve unutmayın, gerçek hayat bazen çok daha karmaşık veya hafif farklı olabilir Yine de, en azından üzerinde düşünebileceğimiz fikirler ediniyoruz Burada niteliksiz işgücü pazarını görüyoruz Yani belirli bir iş için eğitim almamış ve o işte tecrübesi olmayan insanlar söz konusu. Dikey eksen saat başına aldıkları maaş, yani emeğin fiyatı. 0’dan başladım, araya bir boşluk koyup 5,6,7’ye çıktım Bu yatay eksen ise emeğin niceliği, bunu ay başına milyon saat birimle hesaplıyoruz Yine bir boşluk bırakıp 20 milyon saatten başladım. Bir nokta önemli, söz konusu olan işgücü pazarı ise, talep, bireysel tüketicileri işaret etmez, Işvereni işaret eder. Daha önceki bir çok durumda talep bireysel tüketiciden geliyordu, buradaysa işverenlerden geliyor. İşverenler, emek satın alan insanlardır. Paralel bir şekilde, arz da şirketlerden değil, emek satan insanlardan, yani işçilerden gelir Diyelim ki bu piyasa dışardan müdahele görmüyor Doğal denge fiyatı saatte 6 lira, dengeli emek niceliği ise ayda 22 milyon saat. Ancak bu hayali şehrin hükümeti “6 lira çok düşük bir maaş, insanımızın bu koşullarda yaşayamayacağını düşünüyoruz” diyor. Elbette seçmenlerin büyük kısmını da yine bu işçiler oluşturuyor Hükümet bu işçilerin yararına yasalar çıkarmaya karar veriyor ve asgari ücret sınırı koyuyor “Her işveren, işçisine saat başına en az 7 lira vermek zorundadır” şeklinde bir yasa çıkıyor devlet Saat başına en az 7 lira, bu pazarın taban fiyattır Kira kontrolünden bahsetmiştik, oradaki tavan fiyattı, yani kiranın azami fiyatıydı, bu ise işgücü için asgari fiyat. Belirlenen taban fiyat 6 liradan fazla olduğuna gore, bu durum piyasayı etkileyecek. Taban fiyatımız burada, 7 lira, asgari ücretimiz. Peki şimdi ne olacak? İşe talep yönünden bakacak olursak, işveren “Eğer asgari ücret 7 lira olacaksa, artık sadece 21 milyon iş saatini karşılayabilirim” diyecektir. Ama işçileri düşündüğümüzde, eğer saat başına 7 lira ücret ödeniyorsa Daha fazla sayıda işçi çalışmak isteyecektir. Saat başına 6 liraya haftada 40 saat çalışan bir işçi, “Saat başına 7 lira veriyorlarsa haftada 45 saat çalışırım” diyecektir. Ya da okulu bırakmaya niyetli bir öğrenci maaşların arttığını görünce “Artık vakti geldi, işe gireyim” diye düşünecektir. Saati 6 liraya çalışmak istemeyen bir emekli de maaşlar 7 liraya çıkınca fikrini değiştirebilir. Sonuç olarak, işgücü niceliğinde, yani arz da artış görülür. Saati 7 liraya, işçiler bu kadar iş gücü arz etmeyi isteyecektir. Peki bu durum nasıl sonuçlanır? Elimizde çalışmak isteyen bu kadar işçi, ancak işgücü için yalnızca bu kadar talep var. İşte bu kısım fazla işgücü arzıdır. Evet, fazla işgücü arzı. Yani başka bir deyişle, sadece 21 milyon işçilik iş var ancak bu işe 23 milyon işçi talip O halde 2 milyon kişilik bir grup var ve bunlar klasik tanımla işsizler, yani çalışmak istiyorlar ama iş bulamıyorlar. Tabi bu işin basitleştirilmiş hali az önce belirttiğimiz denge kesişmesinde işsizlik söz konusu değildi ve dışarıdan müdahele görmeyen en iyi ekonomilerde bile işsizlik yine görülüyordu Bu piyasanın doğasında vardır, insanlar işini bırakır ya da kovulur Dediğimiz gibi, bu oldukça basitleştirilmiş bir model İdeal bir dünyada sıfır işsizlik oranına yakındık şimdiki durumda ise maaşlar arttığı için daha fazla kişi çalışmak istiyor ama daha az iş var, bunun sebebi de işverenlerden daha fazla ödeme yapmalarının istenmesi. Maaşların yükselmesi sebebiyle daha fazla sayıda kişi iş arıyor Bu yargıdan yola çıkıp iş miktarının ne kadar azaldığını bulmak istersek eğer bu lineer arz talep eğrilerine bakarız Daha önce 22 milyon saatlik iş için talep vardı, arz niceliği de aynı seviyedeydi. Ama şimdi talep 21 milyon saat seviyesinde Yani bu modele göre artık 1 milyon saat daha az iş var. Bu durumu kâr açısından değerlendirirsek asgari ücret düzenlemesinden önce toplam kâr, beyazla çizdiğim tüm bu alana tekabül ediyordu Yani talep eğrisinin altında ve arz eğrisinin üstünde kalan bu alana Bu alan toplam kârdı. Toplam kâr, tüketici kârı ve üretici kârı olarak bölünüyordu Maaş ve arz eğrisi arası üretici kârıydı. Unutmayın, üretici derken işçileri kastediyoruz. Evet, burası işçilerin aldığı fırsat maliyetinin üstündeki alana tekabül ediyor, daha koyu beyazla çizdiğim bu alana. Tüketici kârı dediğimiz işveren kârı, yani işverenin aldığı değer ise işverenin işçiye ödediği değerin üstünde kalan maviyle çizdiğim bu alana tekabül ediyor Şimdiki asgari ücretli senaryoda, bu pembe nokta belirlenen yeni maaş ve talep edilen yeni iş gücü niceliğine işaret ediyor Bu senaryoda kaybedilen kâr, pembe ile çizdiğim bu alandır Bunu rahatlıkla hesaplayabiliriz oluşan üçgenin yüksekliği 1 milyon iş saati, taban uzunluğu olan saat başına 2 lira ile çarpacağız 2’ye böleceğiz yani 1 böl2 ile çarpacağız ve üçgenin alanını bulacağız Saat başına lira ve Ayda milyonlarca saat olduğu için onlarda çarpılır ve,Sonuç, ayda 1 milyon lira Bu miktar, yapılan asgari ücret düzenlemesiyle kaybedilen toplam kâra eşit Bu modeldeki verilere göre düşünürsek eğer Bir önceki videoda karşılaştığımız gibi, yine bir dara kaybı söz konusu ve bu sefer 1 milyon lira değerinde Ancak bu sefer herkes kaybetmiyor Maaş 7 lira olarak belirlendiği için, çalışan insanların, yani ilk 21 milyon saatlik işgücünün sahiplerinin üretici kârı artmış durumda Zira aldıkları maaş ve fırsat maliyetleri arasındaki uzaklık arttı Yani işi olan şanslı grup artık daha fazla kâr ediyor Ancak talep eğrisiyle belirttiğimiz işverenlerin ise artık daha az tüketici kârı ya da başka bir deyişle daha az talep kârı var. İlk 21 milyon saatlik işgücünün değeri işveren ve işçiler arasında yeniden dağıtılmış durumda Ancak maaşları arttırdığımız için toplam talep azaldı ve iş imkanı yok edildi Bir sonraki videoda görüşmek üzere hoşça kalın