CDO: Teminatlandırılmış Borç Yükümlülükleri (1. Bölüm)

Merhabalar arkadaşlar , daha önceki videolarımızda 'ipoteğe dayalı menkul kıymetler' konusuna değinmiştik Burada kişiler konut kredisi kullanıyordu Bir yatırım bankası konut kredilerini veren bankadan, bunları toplu olarak satın alıyordu Yatırım bankası özel amaçlı bir şirket kuruyordu ve Satın aldığı krediler bu şirketin aktiflerinde gözüküyordu Bu özel amaçlı şirketin hisse senetleri de halka arz ediliyordu Bunlardan bahsetmiştik Şimdi bir örnek yapalım Demiştik ki yatırım bankası kurduğu özel amaçlı şirketin hisse senetlerini Satıyor olsun ve hisse başına satış fiyatı 10 lira olsun Yatırım bankası sattığı bu menkul kıymetler için her yıl % 8 faiz ödemeyi taahhüt ediyor Kredilerin faizi daha yüksek olmalı, kredi kullanmış kişilerden faiz geliri elde ediyor olmalı Sonra da geri ödenmeyen kredileri hesaba katıyor Arada kendi işletme masraflarını ödüyor Karını alıyor ve yatırımcılara da yılda % 8 ödeme yapıyor Pek çok yatırımcı, bu özel amaçlı şirketin risk profilini kendisi için uygun bulabilir Getirinin makul veya cazip olduğunu düşünebilir ancak Bazı yatırımcı gruplarının risk algılaması çok daha hassas olabilir Örneğin emeklilik fonları ipoteğe dayalı bu menkul kıymetlerin çok riskli olduğunu düşünebilirler Yatırım yapmadan önce ince eleyip sık dokuyabilirler Bu özel amaçlı şirketin aktifinde yer alan kredilerin ne kadar sağlam olduğunun analizini de yapabilirler Alacak portföyünün tamamına yatırım yapmak istemeyebilirler Yada emeklilik fonu bu analizleri kendisi yapmaya çalışabilir, ve kredi notuna bakarak da karar verebilir yani Bir çok şekilde bu kararı kendisi vermiş oluyor Şimdi Özel amaçlı şirketi kuran buradaki yatırım bankası Gidip bir kredi derecelendirme kuruluşu ile anlaşabilir ve Kredi derecelendirme kuruluşu gelip bu ÖAŞ'nin finansal tablolarını Yönetimini ve daha pek çok şeyi de inceleyebilir ve daha pekçok şeyi inceleyerek bu şirketin kredi notu verir Yatırımcılar da karar alırken Kredi derecelendirme kuruluşunun verdiği nota bakarak hareket edecekler Diyelim ki kredi derecelendirme şirketi geldi, Bu özel amaçlı şirketi inceledi Aktifinde yer alan değerlere baktı ve bu şirketin ihraç edeceği menkul kıymetlerin kredi notunu BB olarak belirledi Yani süper sağlam değil ama çok riskli de değil BB bu anlam ifade ediyor ancak Bu durumda emeklilik fonları bu ÖAŞ'nin ihraç edeceği menkul kıymetlere yatırım yapamaz çünkü Emeklilik fonlarının AA altındaki ürün veya kurumlara yatırım yapması yasak Sadece çok güvenli olan AA notuna sahip kurumlara yatırım yapabiliyorlar Burada ise başka bir yatırımcı olsun Bu yatırımcı grubunun risk profili daha farklı Nasıl yüksek getiriler sağlamak için daha yüksek risk almaya razılar Diyelim ki buradaki serbest bir yatırım fonu olsun Serbest yaırım fonlarının hepsi riskli ürünlere yatırım yapmıyorlar ama Bu risk almayı seven bir serbest fon olsun Yüksek riski göze alabilen bu serbest fon İpoteğe dayalı menkul kıymetin getirisini çok düşük buluyor ve Yatırım bankasında çalışanlar, finans alanında çok yaratıcı fikirler geliştirebiliyorlar mesela Müşterilere bakarak, ellerindeki ürüne bakarak Buradaki yatırımcının bunu fazla riskli buluduğunu yada Getiriyi beğenmediği hakkında yorumlar yapabiliyorlar Her iki gruptaki yatırımcıları da müşterimiz yapabilmek için Kurduğumuz özel amaçlı şirketi niçin daha farklı şekilde kurgulamayalım? Mesela , hepsi aynı risk ve getiri seviyesinde olan bir tek havuz yerine Bunu değişik gruplara ayırayım Üç grup yapalım, az riskli, orta riskli, ve yüksek riskli gruplar olsun bunlar Diğer videoyu hatırlamaya çalışalım arkadaşlar , İpoteğe dayalı menkul kıymetlerde her yatırımcı aynı faizi alıyordu. Ancak burada farklı gruplar var Az risk grubundaki yatırımcılar , en sağlam olan , en az riskte olan gruptalar Önce onların ödemesi yapılacak.Sonra sıra orta risk grubunda ki yatırımcılara gelicek Daha sonra yüksek risk grubundaki yatırımcılara gelicek, sıralama bu şekilde olucak Teminatlandırılmış kredi yükümlülükleri, yani kısaca CDO 'lar (Credit Debt Obligations )ipotek teminatlı konut kredileri baz alınarak oluşturulmuş türev ürünler Farklı şekilde gruplandırdık. Bu gruplandırma, probleme nasıl çözüm getiriyor? ona bakalım Kredi derecelendirme şirketi " Ben bu grupta yer alan menkul kıymetler için , çok iyi bir kredi notu veririm"diyorbu koşullar göz önünde olduğu için Diyelim ki kredi derecelendirme şirketi, senior gruptaki CDO'lara AA kredi notu vermiş olsun Bunun anlamı şu, artık emeklilik fonları bu menkul kıymetlerden satın alabilecekler Emeklilik fonları AA kredi notuna sahip Yani az risk grubu yani en güvenli dilimdeki CDO'lardan satın aldılar Diyelim ki bu gruptaki CDO'ların faizi de %5 olsun Sıra ikinci grupta ,a risk ortgrubundaki CDO'ları satın almış olan yatırımcıların ödemesi Az risk grubundan sonra yapılacak Kredi derecelendirme şirketi diyelim ki bu gruptaki menkul kıymetler içinde BB kredi notu verdi ve Orta risk grubundaki CDO'ların faiz getirisi de yıllık bazda %8 oldu Şimdi en riskli gruba bakalım En riskli grup, yüksek risk grubundaki CDO'lar en son bu gruptaki CDO sahiplerine ödeme yapılacak Belki bu gruptaki CDO'lar derecelendirme şirketinden yatırım seviyesinde not alamadılar Yüksek risk grubunda getirisi de yıllık bazda %15 olsun diyelim böyle bir yapıda Herkes halinden memnun olucaktır Emeklilik fonları güvenli yatırım yaptılar, az risk aldıkları için daha düşük getiriye razı oldular Çok yüksek getiriler sağlamak isteyen ve daha yüksek riski göz alabilen bu serbest fon da oldukca mutlu Sanırım en mutlu olan da yatırım bankasında çalışanlar olucaktır.