Enflasyon Verileri

Merhaba arkadaşlar, son videoda, enflasyon ve tüketici fiyat endeksi hakkında konuşmuştuk. Bu yüzden bende size gerçek verileri gösterip bir kaç şeyi vurgulamanın faydalı olacağını düşünüyorum. Burada Amerika Birleşik Devletleri iş istatistikleri bürosunun yayınladığı aylık tablomuz var. Bu A tablosu, bir çok önemli veriyi özetliyor bize. Şehir tüketicileri için TÜFE değişim yüzdelerini görüyorsunuz. Bunu şehirli olmayan tüketiciler ve diğerleri için de yapıyorlar. Ama buradaki TÜFE verileri Amerika'daki ortalama şehir tüketicilerinden alıntı. Bence burada ki detaylar, haberlerde duyduğumuz "TÜFE yüzde 0,5 değişmiş" gibi yorumlardan çok daha ilginç. Size burada çok önemli bir şey söyleyeceğim. ister TÜFE verileri olsun, ister herhangi bir hükümetin istatistiksel bilgileri olsun , hatta bu herhangi bir şirketin verdiği herhangi bir rapor için bile geçerli; böyle bir belgeye baktığınızda, size ardışık değişimler mi, yoksa yıllık değişimler mi vermişler mutlaka dikkat etmeniz gerekir. Mesela bunun gibi bir basın bülteni metniyle verebilirler. Örneğin, gazeteye bakacaksınız ve haberde şu metin karşınıza çıkacak. "Haziran 2011'de enflasyon, tüm öğelerde %0.2 düştü." diye yazacak. Siz de hiç enflasyon olmadığını düşüneceksiniz, ve kendi kendinize diyeceksiniz ki " Aa aslında fiyatlar düşmüş, bu küçük bir deflasyon olmalı ." Ama bunların sadece mayıstan hazirana, sezonluk ayarlanmış fiyatlar olduğunu fark etmeniz gerekecek. Burada sezonluk ayarlanmış derken ne demek istediğimi size anlatmak istiyorum hemen. Örneğin Mayıs ve Haziran'ı kıyaslarsak, bu iki duruma göre farklı miktarlarda enerji ve yakıt kullanırlar. Ve enflasyon sepeti hesaplanırken, Mayıs ve Haziran olarak karşılaştırıldığında hesaba bu aradaki farkı da katmış oluyorlar. Buna da sezonluk ayarlama deniliyor. Buraya bakarsanız fiyatlar, sezonluk ayarlamalara göre, Mayıs'tan Haziran'a düşmüş. Ama yıllık değişimlerde hala yüksek. Eğer 2011 Haziran'ıyla 2010 Haziran'ını karşılaştırırsanız, hala yüksek olduğunu görebilirsiniz ve tabii ki aylık hesaplanan şeyler daha değişken olacaktır. Ki zaten sezonluk ayarlama olduğunda, diğer kısa dönemli etkenler de işin içine giriyor. Tabiki yıllara göre bir hesaplama yaparsak enflasyonla ilgili neler olduğunu anlamak için daha güçlü bir veri elde etmiş oluruz. Yine aylık olana da dikkat edebiliriz, çünkü o da bize şu anda neler olduğuyla ilgili en güncel bilgileri verecektir. Ve genel olarak her şey için enflasyon oranını verirler, sonra da gıda ve enerjinin enflasyon oranını çıkartırlar. Yani gıda ve enerji hariç her şey. Çünkü, gıda ve enerji enflasyon sepetinde çok önemli bir yer tutsa da , çok değişkendir. Bunu bu raporda burada görebilirsiniz. Yıllara göre enerjideki oran da, iki basamaklı sayılara kadar çıkmış. Genel enerji için yüzde 20. Bakın, akaryakıt yüzde 35.6 civarında. Yıllara göre hesaplamada büyük miktarda artmış. Aslında, bu buradaki yüzde 3.6'nın arkasındaki ana sebepte diyebiliriz. Şimdi gıda ve enerjiyi bu denklemden çıkarırsanız, enflasyon sepetini onlar olmadan hesaplayabilirsiniz. Burada enflasyon sadece yüzde 1.6 oranında artmış. Buradan hangi ürünün ve hizmetin pahalılaştığını ve hangilerinin ucuzladığını görebilirsiniz. Kullanılmış araba ve kamyonların yüzde 5.1 artması gerçekten çok ilginç. Kullanılmış şeyler için çok güçlü bir fiyat artışı gibi görünüyor.