Kant: Uzay Üzerine, Bölüm 1

herkese merhaba bugün size orjinali Sen Venus Üniversitesi'nde Doçent Doktor olarak görev yapan Scott edgır tarafından hazırlanan bir derste anlatacağız konumuz Alman filozof ımmanuel Kant'ın uzayın doğası hakkındaki erguvanları bu Arguvan 10 yıllık çalışmanın ardından 1781 yılında çıkan saf aklın eleştirisi kitabında karşımıza çıkıyor bu filozofları bu argümana geometriden gelen argüman adını veriyor aslında bahsettiğim gibi bu uzayın doğası üzerine bir argüman ama göreceğimiz üzere tüm bilginin doğası üzerine çarpıcı sonuçlar sunuyor Özellikle de şeylerin Kendi başlarına nasıl olduklarını bilmediğimiz hakkında bazı sonuçlar var yani nesneleri kendi başına oldukları gibi bilemeyiz demek oluyor bu konuya daha sonra değineceğim biz Şimdilik bir soruyla başlayalım uzayın doğası nedir zihnimizden Bağımsız olarak varolan gerçek bir şey mi yoksa zihnimizden bağımsız olarak varolan gerçek olmayan bir şey mi ilk bakışta hepimize doğal gelen bir Görünüşe göre uzay gerçektir Bu bağlamda gerçek derken kastettiğim şey bizim bilgimiz dışında zihnimizden bağımsız bir dünyanın parçası olan bir uzay Yani bu görüşe göre zihinden bağımsız dünyada var olan zihinden bağımsız şeyler mekansal olarak düzenlenir ve uzayda bu zihinden bağımsız dünyanın sadece bir parçasıdır ama kandır geometri argümanın amacı bunun ne olduğunu göstermek ve uzayın doğası hakkında tamamen farklı bir resim çizmektir kantin öne sürdüğü uzayda uzay yalnızca kendi zihinlerimizin dünya tasarımlarımız a yüklediği bir kavramdır detaylandır Sak Kanka göre zihnimizin birşeyleri algılayabilme kapasitesi vardır ve dünya tasarımımız a mekansal bir yapı yükleyen şey bu algılama kapasitesidir Kant'ın uzayın transandantal idealizmi ya da kısaca transandantal idealizm dediği görüşte budur kan bu görüşü şöyle anlatıyoruz ay sadece sevgimizin bir biçimidir Yani yalnızca zihnimizin temsilcilerimize empoze ettiği bir yapıdır ve uzay şeylerin Kendi başlarına bir özelliği değildir yani zihnimizden ve bunlara yönelik bilgimiz den bağımsız olan kendi hallerinde olan nesne bu oluşmaz tanıtın geometri argümanın sonucu özetle şu şekilde verilebilir uzay saf bir Sezgi biçimidir ve şeylerin Kendi başlarına bir özelliği değildir Bu Arguvan hakkındaki en ilginç şey Kant'ın stratejisidir Kant'ın stratejisi bu sonucu Yoo metrenin temel gerçeklerine dayandırarak ispatlamak yönündedir yani Yoo metrenin doğası hakkındaki Kimi gerçekler ve geometri bilgisine ele alırsak uzayın zihinden bağımsız nesnelerle alakası olmadığı ortaya çıkar var uzay yalnızca zihinlerimizin temsilcilerimize yansıttığı bir şeydir Yani argümanın ilk öncülü geometrinin duası hakkındadır ve şu şekildedir geometri bilgisi sentetik a priori dir Eğer sentetik a priori nin ne demek olduğunu bilmiyorsanız konunun açıklandığı Bir önceki video izleyip buraya tekrar iyi misiniz Böylece şimdi Söyleyeceğim şeyi çok daha rahat anlayabilirsiniz sorumuz şöyle lekant Neden geometri bilgimizin sentetik a priori olduğunu düşünüyordu ilk olarak geometri bilgisi zorunlu ve evrenseldir Örneğin Bir üçgenin iç açılarının toplamının 180 derece olması gibi bir doğrunun tesadüfi olmadığını düşünmek makul dur Çünkü bunun yanlış çıkması mümkün değildir ama aynı zamanda istisnaları olan bir doğru da değildir teorem Sadece bazı Üçgenlerin iç açılarının toplamının 180 derece olduğunu söylemez Hatta çoğu üçgenlerin bile demez istisnasız tüm üçgenleri bu kurala dahil eder ancak contis Koç filozof de videomdan zorunlu ya da Evrensel olan hiçbir şeyin bilgisini deneyimle el ne yiyeceğimizi öğrenmişti kanka göreyim ometri de zorunlu ve evrensel olduğu için deneysel ya da ampirik olamaz a priori olmak zorundadır fakat geometri bilgimiz aynı zamanda Kant'ın deyimi ile ameliyat iftir yani genişletici dir Yani bunlar yalnızca boş ya da önemsiz tanımlar ya da kavramsal doğrular değildir Aksine bilgimizin sınırlarını gerçekten genişletir ler Elbette geometrinin de diğer bilim dalları gibi bir tanımı vardır yani Örneğin üçgenin bir düzlemde yer alan üç kenarlı kapalı bir şekil olduğunu söylediğimizde tanımı gereği Bu doğrudur ve bu yüzden bize önemsiz gelebilir ama Bir üçgenin iç açılarının toplamı 180 derecedir gibi teoremler den bahsederken biraz daha farklı bir durumla karşı karşıyayız bu Devrem bize üçgenin tanımında olmaya en yeni bir şeyi öğretir Bu açıdan geometri üçgenler örneğinde olduğu gibi gerçekten de bilgimiz artırır Bu da Kant'a göre geometri bilgisinin sentetik olduğu anlamına gelir yani Kant'ın geometri argümanın ilk öncülü geometri bilgisi sentetik a priori dir şeklindeydi şimdi Kant'ın ikinci öncülüğü ne bakalım bu Öncül geometrinin sentetik a priori olduğu fikrini uzayın yalnızca zihnimizin dünya temsilcilerimize yansıttığı ve zihinden bağımsız dünyanın gerçek bir parçası olmayan bir şey olduğu fikriyle birleştirir Öncül e göre eğer uzay saat bir Sezgi biçimi ve şeylerin Kendi başlarına bir özelliği değilse ancak o zaman sentetik a priori bilgi mümkündür başka bir değişle Kant'ın ikinci öncülüğünü sentetik a priori bilginin mümkün olma koşul o uzayın doğası hakkındaki kendi görüşlerinin doğru olması olduğunu söyler Peki neden bu öncülün doğru olduğunu düşünmemiz gerekiyor Kant'ın argümanı şu şekilde ilk olarak geometri uzayın matematiği dir yani matematik bilgisi hakkında konuşurken Aslında uzay bilgisi hakkında konuşuyoruz yani geometri bilgimiz sentetik a priori ise uzay Bilginiz de sentetik a priori olmalıdır buraya kadar gayet iyi ama kanka göre şunu da sormamız gerekiyor uzayın sentetik a priori bilgisinin mümkün olması için ne gerekir ilk olarak bilgi sentetiktir yani sadece tanımsal ya da kavramsal doğrulardan bahsetmiyoruz Öyle olsa Analitik olurdu ikinci olarak bilgi aynı zamanda akri yeridir yani dışarıdaki nesnelere yönelik de Neyimize dayanmaz çünkü sen neleri yalnızca deneyimlerimizle ve duygularımızla bilebiliriz böylece content şu sonuca varır Yoo metre bilgisi yalnızca kendi zihnimize dayanmak zorundadır yani zihnimizden bağımsız olarak varolan dış nesneler vardır bir de kendi zihnimiz vardır uzay bilgimiz ilk seçeneğe dayanamayacağın a göre ikincisini temel almak zorundadır Yoo metre bilgisinde olduğu gibi uzay bilgisinde de elimizdeki şey zihnimizin temsilcilerimizin üzerine yansıttığı bilgidir Bu nedenle uzay bilgisi deneyimden tamamen bağımsız yani A priori olabilir ancak bildiğiniz üzere uzayın zihnimizin temsilcilerimize yansıttığı yapılardan ibaret olduğunu söylemekle Kant'ın ikinci öncülüğünü söylemek aynı şey yani uzaysal sevgimizin ürünüdür ve şeylerin Kendi başlarına bir özelliği değildir mi Evet Kant'ın ikinci öncülü bu şekilde iki Öncü bir araya getirdiğimizde Kant'ın sonucuna Ulaşırız uzaysal Sezgin izin bir biçimidir ve şeylerin Kendi başlarına bir özelliği değildir Bu konuda Kafamızda birçok soru muz olabilir yani Bu iyi bir argüman mı kötü bir argüman mı öncüller doğru mu yanlış mı gibi bunların Cevabı da bir sonraki videoda o