Küresel ve Parabolik Aynalar

de bundan önceki videolarda içbükey ve dışbükey ya da çukur ve tümsek aynanın özellikleri ve uygulamalarını görmüştük şekillerine göre bakarsak da küresel ve parabolik aynalardan bahsedebiliriz ve bu videoda da bu aynaları özellikleri ve nerelerde kullanıldıklarını göreceğiz Bir içbükey ya da Çukur ayna yapmak isterseniz yani gelen tüm ışınları tek bir noktada toplayabilen bir ayna yapmak isterseniz İhtiyacınız olan şeklini adı para boldur Bu yüzden bu aynalara parabolik Aynalar adı da verilir parabolün ne demek olduğunu bilmiyorsanız öğrenme değil parabol buradaki şekli verilen bir isim Buna dayanarak parabolik aynalarında bir parabolün parçası olan Aynalar olduklarını düşünebiliriz bu parabolün büyük bir parçasını ya da küçük bir parçasını kullanabiliriz Önemli olan aynanın parabolün parçası olması Bu arada bu A101 çukur aynı ama aynı şeyin dışbükey ya da tümsek Aynalar için geçerli olduğunu da hemen ekleyin Burada gördüğünüz parabolik şekli oluşturmak biraz zordur Neden diyecek olursanız Şuraya bir bakın bu noktayı parabolün Tepe noktası olarak adlandırabiliriz bu noktaya yakın yerlerde güzel birey varken bu noktadan uzaklaştıkça Örneğin buraya bakın aynanın oldukça düzleştirici görebilirsiniz aynı şey bu uç içinde geçerli Kısacası Tepe noktasına yaklaştıkça 50'ye artan uçlarında ise düzleşen bir şekilden bahsediyoruz bu oldukça garip bir şekil ve az önce de söylediğim gibi Bu şekli elde etmek gerçekten de zor Peki size elde etmesi en kolay şekil nedir diye sorsam bana ne cevap verirsiniz Hadi tahmin edebileceğiniz biliyor doğru daire-i dairenin üç boyutlu hali ne de küre deniyor Böylelikle Küresel aynalarda geçiş yapmak istiyorum ve küresel aynalar sa adından da anlayacağınız gibi bir kürenin parçası olan aynalardır Hemen not ediyorum küresel aynalar bir kürenin parçalarıdır ve bu şekli elde etmesi kolay olduğu için de küresel aynalar yapmak çok kolaydır Az önce size paralel ışınları tek bir noktada toplayabilmek için bir parabole ihtiyacımız olduğunu söylemiştim peki sizce burada ne olur isterseniz hemen buraya da paralel ışınları gönderelim ve ne olacağını hepbirlikte görelim gördüğünüz gibi Işık ışınları tek bir noktada toplanmıyor buna şaşırmış olmalısınız Çünkü az önce paralel ışınları tek bir noktada toplamanın tek yolunun parabolik bir ayna ile mümkün olduğunu söylemiştim bu yüzden de para bol dışındaki bir şeklinde ışınları tek bir noktada toplayacağını düşünemeyiz peki Eğer ışınları tek bir noktada toplayamıyor larsa küresel ayna yapmamızın sebebi ne olabilir Bu şekli dikkatlice inceleyin küresel da ışınları tek bir noktada toplayamıyor dememizin sebebi buradaki yani uçlardaki ışınlar bu ışınların rengini değiştirirsen daha kolay görebilirsiniz işte Bu gördüğünüz gibi aynanın ışınları tek bir noktada toplaya mamasının sorumlusu buradaki ışınlar bu ışınlardan kurtulmak için de aynanın şeklini bu şekilde ayarlayabiliriz evet hadi hemen aynayı bu şekilde getirelim ve ne olacağını bakalım buradaki noktanın bir öncekine göre daha keskin bir nokta olduğunu fark ettiniz mi şu anda Daha az ışık ışını geldiği için her şey çok da parlak olmayacak ama görüntünün bir öncekine göre Kesinlikle daha net olacağı su götürmez bir gerçek ve görüntü daha da netleştirmek için aynanın uçlarından kırmaya devam edebiliriz Hadi bakalım Işık ışınlarının tek bir noktaya toplandığını görüyorsunuz değil mi buna bağlı olarak da kürenin çok küçük bir parçası olan küresel aynaların paralel Işık ışınlarını tek bir noktaya toplayabilir bu söyleyebiliriz bunun işe yaramazsın sebebi de kürenin çok küçük bir parçasıyla parabolün küçük bir parçası arasında çok büyük bir fark olmamasıdır göstermemi ister misiniz kürenin bu parçasını alalım ve parabole Yaklaştır alım iki şeklin birbirine ne kadar çok benzediğinin farkında mısınız Evet kürenin küçük bir parçasının şekli parabole benzediği için parabolik bir ayna gibi davranabilir ama kürenin büyük bir parçasını alırsak Bu arada bu çok da iyi bir çizim olmadı ama iki şeklini artık Çok da benzemediğini görebiliriz Kısacası Eğer görüntünün birebir aynı olması çok da umurumuzda değil SV küçük aynalar kullanabilecek küresel aynaları tercih edebiliriz bunları yapması daha kolaydır daha ucuzdur ve bulması da daha kolaydır eğitim için de uygun oldukları için laboratuvarlarda kullanılan aynalarda bu aynalardır öte yandan bilimsel bir çalışma çerçevesinde dünyadan çok uzakta bulunan Galaxy W O da incelemek için çok ama çok büyük bir Teleskop yapmak istersek bize her şeyi çok düzgün ve Keskin gösteren bir ayna ihtiyacımız vardır Ve eğer bu bütçe açısından da bir sorun teşkil etmiyorsa bu durumda parabolik bir ayna kullanılması daha iyi olur ha