Marjinal Gelir ve Marjinal Maliyet

Bir önceki videomuzda kullandığımız portakal suyu üretimi örneğiyle devam ediyoruz. Sorumuz şu Belirli bir piyasa fiyatında, üretilecek portakal suyu miktarını akılcı bir şekilde nasıl hesaplayabiliriz? Portakal suyunun litre fiyatının 50 kuruş olduğunu varsayalım. Pazara ilişkin bir varsayımımız daha var Bu piyasada üretici sayısı çok fazla Piyasada çok fazla sayıda üretici olduğu için, biz kendi başımıza fiyatları yönlendiremiyoruz ve piyasada oluşan fiyatı kabulleniyoruz. İtiraf edelim, portakal suyu üreticisi olarak sattığımız her bir litre için ne kadar yüksek fiyat uygulayabilirsek o kadar iyi aslında. Ancak litre fiyatımızı 1 kuruş artırsak dahi Tüketiciler piyasadaki diğer üreticilerin portakal suyuna yönelecekler. Bu yüzden litre fiyatımızı en fazla 50 kuruş yapabiliyoruz. Bunları eğer fazladan sattığımız her bir litre için elde ettiğimiz kazanç, yani Marjinal gelir olarak düşünürsek sattığımız ilk 1 litreden 50 kuruş kazanıyoruz, bir sonraki 1 litreden de 50 kuruş kazanıyoruz, ve daha sonrakinden de. İlk 1,000 litre portakal suyu için litre başına 50 kuruş gelirimiz olucak Ve bu böyle devam edicek Sattığımız ilk 10,000 litre için, her bir litreden gelirimiz 50 kuruş olacak. Marjinal gelir eğrimiz de bu şekilde oluşacak. Marjinal gelir eğrimiz, litre başına 50 kuruşta yatay şekilde Piyasada oluşan fiyat litre başına 50 kuruş iken durum bu olucak Şimdi bu durumda, üretmek isteyeceğimiz değer miktar olarak ne olacak? Bunu belirleyen iki dinamik var birincisi litre başına sabit maliyetimizi Asgariye düşürebilmek için mümkün olduğunca çok üretmek isteriz. Bunu şöyle açıklamaya çalışayım Diyelim ki ne olursa olsun yapmanız gereken belli bir masraf var, sabit maliyetimiz 1,000 TL. Bu sabit maliyeti çıkarabilmek için mümkün olan en yüksek miktarda üretimi yapmak istersiniz veya Ürettiğimiz her bir birim için ortalama sabit maliyet nedir diye de düşünebiliriz Üretim miktarımız arttıkça Her bir birim başına düşen sabit gider azalacaktır Dolayısıyla mümkün olan en yüksek miktarda üretim yapmak isticeğiz Şimdi burada biraz düşünelim Özellikle de marjinal maliyet eğrisindeki bu dipi geçtikten sonra üretimimizi yükselttikçe marjinal maliyet de yükselmeye başlıyor Üreteceğimiz o son birimin marjinal maliyetinin, Satacağımız son birimin marjinal faydasından yüksek olduğu noktada üretimi daha fazla yükseltmek istemeyiz Yani marjinal maliyet ile marjinal faydanın eşitlendiği noktaya kadar gidiceğiz Burada marjinal maliyet giderek yükseliyor dolayısıyla Bu kadar üretim yapmak istemiyoruz. Çünkü artık en son ürettiğimiz litrenin maliyeti, en son sattığımız litrenin gelirinden daha yüksek. Grafiğe baktığımızda, üretilen son 1 litre portakal suyunun maliyeti 53 kuruş civarında gözüküyor. Ancak satacağımız son 1 litre portakal suyundan sadece 50 kuruş kazanabiliyoruz yani Burada ürettiğimiz her bir litre para kaybetmemize sebep oluyor Kısacası, marjinal maliyetin, marjinal gelirden yüksek olmasını istemeyiz. Buradaki gibi gözüken eğriler gördüğünüzde, anlamlı olan soru şu olucak Marjinal maliyet ve marjinal gelir nerede eşitleniyor? Grafiğimizde bu eşitlik şu noktada gerçekleşiyor, ve Mantıklı olan üretim miktarı bu, yani 9,000 litre. Bu satırda olacağız, 9,000 litre portakal suyu üreteceğiz Gelirimiz ise bu dikdörtgenin alanı kadar olacak, yani Sattığımız her birim başına kazandığımız tutar, fiyatımız, çarpı satılan birim adeti. Toplam gelirimiz bu kadar olacak Toplam maliyetimiz peki ne kadar? Ortalama maliyetlerimiz buradaydı, ortalama toplam maliyetimiz 48 kuruş Buradaki yeşil olan alan Maliyetimiz birim başına 48 kuruş, çarpı, toplam birim adeti Maliyetimiz buradaki dikdörtgenin alanı Bu küçük dikdörtgeni tarayayım. Karımız ise bu iki dikdörtgenin farkı kadar olucak Gelirimiz üst sınırı Bu marjinal gelir eğrisinin alt kısmındaki dikdörtgenin alanı Maliyetimiz de ortalama toplam maliyetimizin üst sınırını belirlediği buradaki dikdörtgenin alanı olucak Bu durumda karımız buradaki alan kadar olacak Yükseklik, marjinal maliyetimizle(ki bu marjinal gelirimize eşit) Toplam maliyetimizin arasındaki farktır Yani yükseklik, burası 50 kuruş burası ise 48 kuruş olduğuna göre, yükseklik 2 kuruş. Üretilen miktar ise 9,000 litre 9,000 litrede litre başına 2 kuruş karımız var. Hatırlayalım, ortalama toplam maliyetimiz birim başına 48 kuruş Ve 50 kuruştan birim başına satıyoruz, yani litre başına 2 kuruş kar elde ediyoruz 9,000 litre çarpı 2 kuruş dersek 18,000 kuruş yani 180 TL kar elde ederiz Şimdi, bir sonraki videomuzda ele alacağımız bazı soruları soralım Eğer piyasada oluşan fiyat, ortalama toplam maliyetinizin altındaysa üretim yapar mısınız? Diyelim ki piyasada oluşan fiyat 45 kuruşa inerse ne kadar üretim yapılmalı, veya bu koşullarda üretim yapmak mantıklı mı? Bu soruya cevap aramalıyız