Parasal Genişleme Politikaları

Bu videomuzda, içinden geçmekte olduğumuz dönemde ABD piyasalarında gözlemlediğimiz parasal genişleme üzerinde duracağız. ABD yani Amerika Merkez Bankası FED, ekonomide durumun normal olduğu zamanlarda Ekonomik aktiviteyi kontrol etmek için federal fon oranlarını kullanır Ne demek istediğimi hemen açıklıyorum FED, Amerikan Merkez Bankası, yönetimi ağırlıklı olarak ABD'deki 12 bölgesel federal bankadan oluşuyor. Federal fon oranları ise, ABD'deki finansal kurumların gecelik bazda borçlanmalarını gerçekleştirdikleri piyasa faiz oranıdır Haberlerde bahsedilen faiz oranı, genelde para politikası uygulamasında temel gösterge niteliğinde olan bu federal fon oranıdır Bu oranı, finansal kurumların gecelik bazda gerçekleştirdikleri borçlanma işlemlerinde uygulamaları hedeflenen faiz oranı gibi düşünebilirsiniz Daha önceki videomuzda bu konu üzerinde durmuştuk 'Bankalar kendi aralarındaki işlemlerde eğer Federal Fon Oranlarını uygulamazlarsa FED mutlaka müdahale eder' diye yazılı bir kural yok Bununla birlikte eğer piyasada gerçekleşmekte olan faiz oranları FED'in beklentileri ile uyumlu değilse, FED piyasalara müdahale edebilir Şimdi FED'in yaptıklarına bakalım , Açık Piyasa İşlemleri yaparak piyasalara yön verir, müdahale eder yani kısaca hazine kağıtlarını satın alarak piyasaya likidite verebilir Piyasadaki likiditeyi artırmış olur Yani para arzını artırır ve kredi talebini azaltarak faiz oranlarının düşmesini sağlayabilir Merkez Bankası genelde bir hedef oran belirler, ve bu oranı o aralıkta tutmaya gayret gösterir FED, açık piyasa işlemlerinde genelde kısa vadeli Hazine Bonolarını ve Devlet tahvillerini satın aldığını görürsünüz Tabi bazı durumlarda, repo da yapabilir. Repo nedir diyeceksiniz ,onuda kısaca açıklamaya çalışayım FED hazine bonosunu bugün satın alıcak ve Sadece belli bir süre için elinde tutacak Anlaştıkları süre dolduğunda hazine bonusu aldığı kuruma bu bonolarını hangi fiyattan geri satacağı da bugünden belirliyecek Şöylede açıklayabiliriz repo işlemleri için kısaca 'Bir kıymetin belli bir tarihte, belli bir orandan geri satım vaadi ile alımı' Peki ,Merkez Bankasının açık piyasa işlemleri yapmaktaki temel hedefi ne olabilir ? Onada bakalım , repoyu başka bir videoda daha detaylı olarak tekrar açıklayacağım Bankalararası piyasadaki faiz oranının kendi hedefleri doğrultusunda oluşmasını sağlamak temel hedefi olabilir mi? Diyebiliriz FED, API işlemleriyle piyasadaki para miktarını düzenlemeyi amaçlar Bunu sağlamak için de genelde kısa vadeli hazine bonolarını alır veya repo işlemleri yapar Faiz riski daha düşük olduğu için kısa vadeli bonoları tercih ediyor FED'in ekonomiyi canlandırabilmek için piyasaya para vermeye ve faiz oranlarını düşürmeye devam etmesi durumunda neler olabileceğini düşünelim Diyelim ki Federal Fon Oranları %4'ten %3'e, sonra %2 'ye düşüyor, belki daha da düşecek ve %0 olacak Bu faiz düşüşü sürecini inceliyelim FED sürekli para basarak piyasadan kısa vadeli ABD hazine bonolarını alıcak ve Bunun getiri eğrisi üzerindeki etkisi bu şekilde olacak Tabi bu da ekonomiyi harekete geçirmek için yeterli olmayabilir ve Ekonomi hareketlenme başlamayabilir. Bu durumda ne olucak? FED alışılagelmiş Açık Piyasa İşlemlerinin ötesinde bir şeyler düşünmek zorunda kalacak Üstelik federal fon oranını düşürebileceğiniz bir yer kalmadığı için, oran zaten sıfır Bankalar arası piyasada gecelik borçlanma faizi 0 oldu Eğer FED hala piyasalara likidite enjekte etmek istiyorsa Değişik tiplerde menkul kıymetleri satın almaya başlayabilir yani, Kısa vadeli hazine bonolarının yanısıra Uzun vadeli devlet tahvillerini de satın alır 1 yıl vadeli, 5 yıl vadeli, 10 yıl vadeli tahvillerdir bunlar Tabiki bunun farklı etkileri de olabilir Para basıyorsunuz ve bunu sisteme enjekte ediyorsunuz, insanlar bu nakiti bankalara yatırıyor Bankacılık sistemi bunları reel ekonomiye kredi olarak kullandırıyor, ekonomi canlanıyor Bunlardan daha önce bahsetmiştik hatırlıyacaksınız Getiri eğrisine bakalım , özellikle uzun vadelere baktığınızda getiri eğrisi değişecek FED artık uzun vadeli tahvilleri de almaya başladığı için Bu vadelerde de faizler düşücek Uzun vadeli tahvillerin fiyatı yükselicek Ve bu tahvil getirilerini düşürmüş olucak API çerçevesinde kısa vadeli hazine bonolarını alıyorlardı İkinci aşamada uzun vadeli devlet tahvillerini de satın almaya başladılar Bir sonraki aşamada da İpoteğe dayalı menkul kıymetler piyasasının daha likid hale gelmesini hedefleyebilirler ve İpoteğe dayalı menkul kıymetleri de satın alabilirler Vadelerin bu şekilde uzaması ve satın alınan menkul kıymetlerin çeşitlendirilmesi Alışageldiğimiş API işlemlerinin oldukça dışında uygulamalardır Burada FED'in federal fon oranı hedefini düşünerek hareket ettiğini söylemek oldukça zor Zaten fon oranı sıfıra inmiş durumda Bu sadece kısa vadeli bonoları değil, uzun vadeli devlet tahvillerini de alıyor Bir yer geliyor sadece devlet tarafından ihraç edilmiş olan menkul kıymetleri değil, ipoteğe dayalı menkul kıymetleri de satın almaya başlıyor Gördüğümüz bu gelişmelere biz 'Parasal Genişleme' diyoruz Diğer parasal genişlemelerden ayrılması ABD'de finansal kriz sürecinde yaşananları anlatması için Bu terim kısaca QE olarak adlandırılıyor bu şekildede duyabilirsiniz Bu parasal genişlemenin, alışageldiğimiz FED'in açık piyasa işlemlerinden oldukça farklı olan yönleri var Artık temel hedef Fed funds rate değil ki zaten federal fon oranı zaten sıfıra inmiş durumda Burda daha uzun vadeli kağıtları da satın alarak, aslında getiri eğrisinin tamamını kontrol altında tutmaya çalışıyorlar Alışageldiğimiz hazine kağıtlarının yanısıra, API işlemleri ile başka menkul değerleri de satın almaya başlamış olmaları ise O piyasalarda işlem hacmi olmasını Derinliğin artmasını hedeflediği gösteriyor Bir sonraki videoda görüşmek üzere hoşça kalın