Bilgi Kuramı: Bilgi Kuramına Giriş

herkese merhaba bugün size orjinali Toronto Üniversitesi'nde felsefe dersleri veren Jennifer legal tarafından hazırlanan bir derste anlatacağız konumuz bilgi bilgi insanların hayat boyu elde etmek için uğraştığı uğrunda bu videoları seyretmek için zaman ve emek harcadı bir şey bunun yanında diğer insanların yaptıklarını anlamlandırır bilmek adına onların bildikleri ya da bilmedikleri şeylerin izini sürmeye de eğilimli yiz tüm bunlara rağmen bilginin doğası hakkında iyi bir açıklama yapmak çok ama çok zor bir şey bilmek ile bir şey bildiğini düşünmek arasında ne gibi bir fark olabilir bilginin ne olduğunu anlamaya çalışırken bir takım ilginç soru ve paradokslarla karşılaşırız Bu video serisinde bu problemleri açıklayarak filozofların üretmeye çalıştıkları çözümleri ele alıyoruz hepsinden bu bilginin bazı temel özelliklerinden bilgiye dair herhangi iyi bir kuramın bilgiyi açıklarken ele aldığı özelliklerden bahsedeceğiz ne tür şeyleri bilebiliriz bilmek eylemi değişik şekillerde kullanılabilir Örneğin bir insanı bilebilir yani tanıyabiliriz Aliye pamiri biliyor yani tanıyor ya da bir yeri bilebiliriz Pamir Paris'i biliyor ya da bir lisan-ı bilebiliriz Aliye Fransızca biliyor ama bilmek fiilini en sık bir durumu gerçeği bilen birinden bahsettiğimiz de örneğin Aliye Dışarıda yağmur yağdığını biliyor şeklinde kullanırız bu seride bilmek fiilinin Bu gerçeği bilme anlamına odaklanacağız tabi herhangi bir duruma ilişkin bilgi sahibi olabiliriz ama peşi sıra kullanılabilecek nerede ne zaman gibi soru kelimelerini de unutmamamız gerekir Pamir Parti'nin ne zaman başlayacağını biliyor ya da Pamir Parti'nin nerede olacağı bu gibi Parti'nin nerede olduğunu bilmek Parti nerede sorusunun cevabını bilmekle aynı şeydir bu cevap Parti'nin Aliye'nin evinde olması gibi bir olguyu ortaya koyar bilgi olgulara ulaşmanın bir yöntemidir dünyadaki her lisanda bilmek sözcüğünün bu anlamını yakalayan bir sözcük bulunduğunu söyleyebiliriz bu aslında çok nadir görülen bir durum bu tür sözcüklerin çok olduğunu söyleyemeyiz bilmek sözcüğü gibi Evrensel olduğu düşünülen yaklaşık 100 kelime mevcut dünya çapında bilmek anlamına gelen sözcükler de çok yoğun bir şekilde kullanılmaktadır Örneğin bilmek sözcüğünün İngilizce karşılığı İngilizce'de en çok kullanılan 10 kelimeden biridir bilgi hakkında konuşuruz ama birinin bir şeyi bildiğini söylediğimizde Aslında ne demek istiyor olabiliriz inanmak ve bilmek arasındaki farkı anlamak için şu iki cümleye göz atmanızı istiyorum bir Aliye Dışarıda yağmur yağdığını 12 Pamir Dışarıda yağmur yağdığında inanıyor bu iki cümle arasında bir fark olduğunu Siz de fark etmiş olmalısınız aslına bakarsanız iki cümle arasında sadece bir değil birden fazla fark vardır Bu farklardan ilki ve belki de en kolayı gerçeklikle alakalı Pamir Eğer yağmur yağdı inanıyorsa bu gerçek olmayabilir Örneğin Pamir ağaçlardan damlayan suyun sesini Yağmurun Sesine benzetmiş olabilir inandığımız şeyler zaman zaman doğru ve zaman zaman da yanlıştır ama bildiğimiz şeyler doğru olmak zorundadır bunun için Pamir yağmur yağdığında inanıyor ama aslında Yağmur yağmıyor dediğimizde bu kulağımıza garip gelmezken Aliye yağmur yağdığını biliyor ama aslında Yağmur yağmıyor demek kulağa oldukça garip gelir gerçekliğe ancak kesin bildiğimiz şeyler aracılığıyla ulaşabiliriz Evet gerçekliğin yanında bilginin özelliklerinden bir diğeri olarak da güveni sıralayabiliriz Evet şimdi pamir'in bir saattir penceresiz bir odada olduğunu düşünelim Emin olsa da olmasa da dışarıda yağmur yağdı konusunda şüpheleri olabilir Daha doğrusu Emin olursa olmaz ama emin olmasa bile bazı şüpheleri olabilir Dışarıda yağmur yağdı konusunda Ama eğer Aliye yağmur yağdı biliyorsa o zaman şüphesi yoktur emindir ve bu konudaki güveni de Tamamdır peki sizce bir gerçeğe duyulan Güven bilmek için yeterli midir Görünüşe göre değil tüm Bunlara ek olarak ihtiyacımız olan en az bir şey daha var pamir'in çok kötümser olduğunu Yani işlerin Her zaman kötü gideceğine inandığını düşünelim kimi zaman haklı çıkıyor olabilir ama işlerinin iyi gittiği zamanlarda olabilir Pamir penceresiz bir odada uyanıyor hava güzel olacağı için Aliye'nin planladığı piknik aklına geliyor ve içinden berbat bir gün olacak şu anda bile yağmur yağdığında eminim diye geçiriyor yağmuru görmeyi duymamasına rağmen tamir Dışarıda yağmur yağdığında Emin Ne diyelim ki bu seferliğine de doğru düşünüyorsun Sizce Pamir Dışarıda yağmur yağdığını biliyor mu Eğer bu durumda bilmiyorsa bilginin güven inanç ve gerçeklik yanında başka bir öğeye daha ihtiyacı olduğu sonucuna ulaşıyoruz kötümser düşünmek hava ile ilgili kararlar vermek için iyi bir temel değildir ve kararı mızın iyi bir bilgi olarak görülmesi için iyi bir temele ihtiyacı vardır bu durumda neyin İyi bir temel oluşturacağını söyleyebilir misiniz Örneğin dışarıda durup Sırılsıklam olmak mı bilgiyi analiz ettiğimiz sonraki videolarda bunun tartışmalı bir durum olduğunu göreceğiz Ama buna gelmeden daha temel bir problem olan bilginin bizim için olası bir şey olup olmadığı konusuna da değineceğiz en verimli senaryoda Yani dışarıda yağmurun ortasında dururken bile yağmurun yağdığını bilebilir misiniz belki de Rüya görüyorsunuz dur bu şüphecilik problemini Önümüzdeki videoda inceleyeceğiz bundan sonraki 2 O da ise şüpheciliği e bazı çözüm önerileri getireceğiz Ezo