Parkinson Hastalığının Hareketle İlgili İşaret ve Belirtileri

bu Parkinson hastalığının hareketle ilgili işaret ve belirtileri ne geçmeden önce parkinson ne oldu bir hatırlayalım arkadaşlar parkinson progresif bir beyin hastalığıdır yani böyle aşamalı olarak ilerler progresif ödemek Bu progresif hastalık dopamin denilen kimyasal da azalmaya neden olarak sonuçlanır dopamin seviyesi düştüğünde hareketle ilgili birçok sorun ortaya çıkar Bu yüzden arkadaşlar parkinson hastalığından bahsederken hareketle ilgili olarak konuşacağımız 4 temel işaret var bunlara temel işaretler diyoruz Çünkü birisi bu hastalığa yakalandı ise eğer genelde doktorların baktığı işaret ve belirtiler hemen bunlar oluyor parkinson hastaların tümünde bu belirtiler olacak diye bir şey yok ama bir şekilde çoğu hastada bu belirtilerin zamanla ortaya çıktığını söyleyebiliriz seneler geçip hastalık kötüleşince bu işaretler ve belirti Ben genelde kötüye gidiyor arkadaşlar hatırlayın buna progresif Yani ilerleyici bir hastalık demiştik Yani nasıl ilerleyeceğiz aşamalı olarak değil mi ilerleyen progresif zaten ödemek ilerleyici O yüzden aşamalı olduğundan bahsediyoruz bahsedeceğimiz başlıca ilk belirti ilk aşamada diyebiliriz belki Tire mor yani titreme metre mor genelde elde veya parmakla başlar Tire mor az önce de dediğim gibi istemsiz titreme demek gerçekleşme sebebi ise kaslarımız da ki bol miktarda gevşeme ve kasılma dır bazı şeyleri yaparken ellerinizin biraz titrediğini Muhtemelen önceden fark etmişsinizdir mesela iğne deliğinden ilk geçirmeye çalışırken insanlar kutumda yırtıklar olduğu için her zaman benimle dalga geçiyor Arkadaşlar bu yüzden hep yana yapmak zorunda kalıyorum ve ipi neden geçirirken Ellerimi çok fazla titrediğini fark ediyorum bazen veya belki de gözünüze böyle Damla sıkmak gibi bir şeydi Allah bilir fark etmişsinizdir bu durumda da belli bir miktar titrer değil mi Ama parkinsonu olan bir insanın titremesi bundan çok daha kötüdür bu titremeler daha sık olur ve kişiyi güçten düşürür hatta bunun bir adı bile var istirahat Tire moruk istirahat tremoru adından da Anlaşılacağı gibi istirahat halindeyken yani dinlenirken gerçekleşir ve Vücudunuzun o bölümü artık dinlenme de değilken titremede durur titremenin ne zaman gelip ne zaman gelmeyeceğini anlamak için bir kalem almak üzere bir yere uzandığını düşün tamam böyle kaleme almaya çalışmak için uzandığını düşün istirahatte morunuz varsa kalemi almadan önce elini zaten titriyor olur Çünkü eliniz dinlenme halindeydi onu kullanmıyorsunuz ama eliniz hareket ettirmeye başladıktan sonra eliniz ve kaslarınız artık dinlenmiyor olacak Onları bu olacaksınız Tire mor da bu durumda duracak bunun normal olduğunu düşünebilirsiniz Madem öyle ben de elime her zaman hareket ettirelim diye düşünebilirsiniz ama tabii o kadar kolay değil arkadaşlar parkinsonlu birçok hasta Yazı yazarken bile sorun Yaşar Çünkü kalemi almayı bitirdikleri anda ve yazmaya hazır oldukları zaman Tire mor geri döner Evet istirahat tremoru sayılabilecek krem onlardan bir tanesi başka tren oralarda varsa yapabileceklerimiz den sadece bir tanesi istirahat raporu farklı durumlarda veya normal sağlıklı bireylerde bile görebileceğiniz çok sayıda başka titreme Tire mor çeşitleri de var ama istirahat tremoru parkinsonlu bir hastada görebileceğimiz isteyen bir titreme ve bir sonraki ve hareket belirtiniz arkadaşlar rijidite yani sertlik sertlik temel olarak kaslarımızı cidden katı ve gergin çok temizdir kaslarında sertlik olan bir kişi tabağından yemek almak için kolunu büktüğünde ve lokmayı ağzına götürmek istediğinde tabak ve ağzı arasında yaptığı hareket normalde olması gerektiği gibi yumuşak ve pürüzsüz olmaz öyle değildir Bu daha ziyade rahatça tek bir hareket yapmak gibi değil de birkaç düzensiz hareketle gerçekleşir Parkinson hastası olan kişinin yaşadığı bu düzensiz hareketler için kullanılan bir isim var Dişli çark dişli çak deniyor Tıpkı dişli çarkların birlikte ağır bir şekilde hareket etmesini düşünün Burada da böyle buna benzeyen bir durum var bu sertlik ağrı hareketlere neden olan bu gerginlik hissi parkinson hastaları için sadece bir his olarak kalmaz kolları gerçekten de daha serttir Yani bu sadece zihinlerinde düşündükleri bir şey değildir bir yavaş hareket ise Üçüncü temel işareti miz bu bu hareketleri bradikinezi bradikinezi deniyor badi yavaş kinezi ise hareket demek bradikinezi si olan kişi birkaç farklı şey hissedebilir zayıflık veya halsizlik ya da vücudunun hastalıktan etkilenen kısmını hareket ettiremiyor Muş gibi hissedebilir ki vücudun birçok bölümü bu hastalıktan etkilenebilir bradikinezi sadece tek bir ucunda görülebildiği gibi ucu dun bütün bir bölümüne de yayılabilir hatta vücudun tamamında bile olabilir bradikinezi kişinin hareketlerini normal hızlı tamamlamasını cidden zorlaştırır bunun nasıl olduğunu hayal etmek için en son havuzda olduğunuz zamanı hatırlayın tamam mı diyelim ki bir yerden bir yere gitmeye çalışıyorsunuz veya topunuzu alan arkadaşınızı yakalayabilmek için suyun içinde koşuyoruz İşte bu durumdaki yürüme veya koşma hızınızı bir düşünün ne kadarda Yavaşla değil mi suyun içinde şu da yaptığınız bu hareketler k her yere kıyasla daha fazla zaman alır burada ikinizi de işte böyle bir şeydir kişi hareketleri yapabilir ama daha yavaş olduğunu hisseder bu daha önceden konuştuğumuz rijidite Yani sertlikten farklı bir durum sert kas ile yavaş hareket eden kaç farklı şeylerdir karıştırmamak için şöyle düşünün kaslarımız yolladığınız mesajlara tepki verirler tamam mı kolunuza kıpırdamasın ı nasıl söylersiniz rijidite yani sertlik olduğunda kaslarımızı hareket et mesajı Yolları ve kaslarımız Bu mesajı alır hemen hareket etmeye başlar ama fazla dirençten dolayı hareket oldukça düzensiz gerçekleşir Oysa bradikinezi de kaslarımızı aynı mesajı yolladığımız da kaslarımız yine mesajı alır mesela bacağımıza topa vurmasını veya kolumuza elmayı uzanmasını söyleyebiliriz yani kaslar mesajı alır ama tepki göstermeleri zaman alabilir kaslarımıza Hadi hareket et dememiz de onların tepki vermesi iki gecikme hareketlerimizi yavaş yapma sebebimiz dir bir Pekala şimdi dördüncü temel belirti mize gelelim Postural dengesizlik buna ayakta dururken ya da hareket ederken zorlanmak veya dengesiz olmak diyebiliriz buna Postural dengesizlik lenme sebebi Postural yani duruşa yönelik reflekslerimizi etkilemesi Bu durumun bu reflekslerimiz etkileniyor Bu yüzden bunlar Normalde doğru ve dengeli şekilde ayakta durmamızı sağlar Aslında düzgün çalışmayı bıraktıklarında ise Parkinson hastası biri ciddi şekilde denge kaybı Yaşar ve ayaklarının üzerinde duramaz Postural dengesizlik bu hastalıkta sonradan ortaya çıkan belirtilerden biridir kişi hastalığa yakalandıktan birkaç sene sonra bu belirtiyi görür ama maalesef parkinson hastayı en çok güçten düşüren hareket sorunlarından biridir Çünkü hissettikleri dengesizlik ve zorlanma düşme ihtimalini arttırır ve kişinin istediği gibi yürümesine Ama bunlar Parkinson hastalığında hareketle ilgili olan 4 temel belirtildi Postural dengesizlik dışındakiler Normalde hastalığın daha erken evresinde başlar ve zamanla kötüleşir bir daha öncede bahsettiğimiz gibi parkinson progresif bir hastalıktır yani yıllar geçtikçe durum kötüleşir ve birçok başka hareket sorunu baş gösterebilir Örneğin Temur hastalığın erken evresinde göze çarpmaya bilir hastanın Kendisi bile bunu fark etmeyebilir ama hastalık ilerledikçe Tire mor kötüye gidebilir Hatta vücudun diğer bölgelerine bile yayılabilir ve elde veya parmakta başlarsa ki oldukça yaygındır bu mesela bacaklara ilerleyebilir Hatta dudakları ya da dile bile geçebilir Kısacası tremo zamanla artar rijidite Yani sertlikte sonuç olarak kişinin postürünü yani duruşunu etkileyebilir hastalığı zamanla kamburlaşır Ve sürekli ilmek isterler çünkü dik durmalarını sağlayan kaslardaki sertlik onları rahatsız eder O ve karında sertlik hissederler bu kambur duruş da birçok soruna yol açabilir sürekli kambur duran bir kişi için düşme veya kendini yaralama riski artar mesela sertlik vücuttaki her türlü kasa etkilediği için başka sorunlara da yol açmak zaman ilerledikçe hasta Yüz ifadelerini yapma konusunda zorluk çekebilir gülümseme veya kaç çarpmada hata ne hissettiğini göstermede bile sorun yaşayabilir Bunun sebebi bir şey hissetmemesi değildir tamamen yüz kaslarında istediği sertlik yüzündendir bu durum Ağız Ve gözleri hareket ettirme gerçekten de zorlaştırır Evet bunlar şart değil zamanda yol açtığı bazı sorunlar the bradikinezi de birçok soruna neden olur Bunlardan biri kişinin yürüyüşündeki değişikliktir hasta adımlarını kısaltır Ve ayaklarını yere sürterek yürür Bunun sebebi de hastanın ayaklarını çok fazla kaldırılmasıdır Birkaç yıl sonra bradikinezi nin sebep olduğu bir diğer Sorunsa yürürken Her şey normal Olması ama aslanın durduğunda bir daha kıpırdayamama sıdır bu bir kaç saniye sürebilir Bu durumun sebebi ise şu Birkaç yıl sonra gaz tepkileri yavaşlar Hatta bu duruma donma denir donma denmesinin sebebi ise adından da Anlaşılacağı gibi hasta gerçekten bir nokta donmuş gibi hisseder hareket edemez bahsettiğimiz Postural dengesizlik s sonraki yıllarda birçok başka sorunda neden olabilir genelde gerçekleşen şey hastanın dengesini gittikçe getirmesidir bu durum sürerken hasta en sonunda yürüme kabiliyetini kaybedebilir Hatta başta sadece biraz dengesizlik hissedebilir belki Normalde yürüdüğü kadar yürüyemez ya da yorulduğunda biraz yardıma ihtiyaç duyabilir ama bir süre sonra olaylar kötüye gidince dengesi o kadar kötüleşir ki dik durduğunda kendini güvende hissedemez ve sık sık düşebilir bir o