Tibet, Derge’den Semer

Batı’da, Tibet kültürünün, Tibet budizminden ibaret olduğuna dair bir düşünce vardır. Ama dünya üzerindeki diğer kültürler gibi, Tibet’in de, askeri bir geçmişi var. Özellikle silahlar ve zırhlar söz konusuyken, güzelliğin fonksiyonun önüne geçmemesi gerekir. Bu semerin alt kısmı, standart bir semerde olduğu gibi, 4 parça tahtanın deri kayışlarla birbirinden bağlanması sonucu oluşturulmuş. Alt tarafı oldukça sıradan görünse de, üst kısımdaki süslemeler, bu semeri diğerlerinden farklı kılıyor. Semeri kaplayan plakalar, figürlerin yükseltilerek ya da kabartılarak arka plandan ayrıştırıldığı Repousse denilen bir teknikle, yaldızlı bakırdan yapılmış. Süsleri daha da öne çıkarmak için, arka planda parlak kırmızı bir kumaş kullanılmış. Semer yastığının kumaşı büyük ihtimalle, çok güzel ve gösterişli, ipek bir kumaş olan Japon brokarından yapılmış. Kumaşın üzerinde kuş ve aslan çiftleri yer alıyor. Ön kısımda 2 tane ejderha var. Batı kültüründe, ejderha kötü güçleri temsil ederken, Asya’da cennetin, yaratıcılığın ve gücün simgesi olarak kabul edilir. Üst kısımda, dilek gerçekleştiren mücevher adı verilen bir parça var. Mücevherler, Tibet budizminde, açıklığı ve saflığı temsil eder. Dilek gerçekleştiren mücevherin, her dileği yerine getirdiğine inanılır. Ortada, bir Hindu efsanesine dayanan ve tanrı Şiva’nın evini koruması için görevlendirdiği bir varlığı simgeleyen bu canavar maskesi görülüyor. İyi şans getirdiğine inanılan figüre, semerin kemerli kısmında da rastlanıyor. Süslü semer geleneği, Tibet’te 1000 yılı aşkın süredir devam ediyor. Formu, stili ve süslemeleri ele alındığında, 14. ya da 15. yüzyıla ait bir eser olduğu düşünülen bu semer, aslında 1940’larda yapılmış. 1942’de Doğu Tibet’in valisi olan bir asilzadenin emri ile yapılmış. Bu tarz bir sürekliliğe bugün başka yerde rastlamıyoruz. Ve bu, Tibet kültürel tarihinin son dönemine ait bir eser. Ben bu semeri, Tibet kültürel tarihinde, güzelliği ve sürekliliği bir araya getiren bir parça olarak görüyorum.