If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Bağlandığınız bilgisayar bir web filtresi kullanıyorsa, *.kastatic.org ve *.kasandbox.org adreslerinin engellerini kaldırmayı unutmayın.

Ana içerik

Arteriyoskleroz, Arteriyoloskleroz ve Ateroskleroz (Atardamar Hastalıkları)

Arteriyoskleroz, arteriyoloskleroz ve ateroskleroz arasındaki farkları inceliyoruz. Rishi, Khan Academy'de çalışan, bulaşıcı çocuk hastalıkları üzerine uzmanlaşmış bir doktordur. Orijinal video Rishi Desai tarafından hazırlanmıştır.

Tartışmaya katılmak ister misiniz?

Henüz gönderi yok.
İngilizce biliyor musunuz? Khan Academy'nin İngilizce sitesinde neler olduğunu görmek için buraya tıklayın.

Video açıklaması

Herkese merhaba Bu dersimizde öğrenirken zorlandım bazı kelimelerin üzerinden geçmek istiyorum birinci kelime arteriyoskleroz buradaki yoğun altını çizelim şimdi buna çok benzeyen başka bir kelime olan arterioloskleroz not ediyorum burada da lo dışındaki her şeyin ilk kelimeyle aynı olduğunu gördünüz Öyle değil mi Ben bunları öğrenirken aynı kelime olduklarını yani bazılarını bu Kelimeyi yanlış yazdığını düşünürdüm Ama daha sonra Bunun doğru olmadığını bu kelimelerin farklı anlamları olan kelimeler olduğunu öğrendim son olarak bir de aterosklerozu not edeceğim bunun da diğer kelimelerle aynı anlama sahip olduğunu sanıyordum ama tabii ki farklı anlamı O başka bir kelime olduğunu öğrenmem çok uzun sürmedi Evet gördüğünüz gibi bu üç kelimeyi birbiriyle karıştırmak son derece kolay Hatta zaman zaman yanlışlıkla aynı anlamda kullanıldıklarını da görebilirsiniz O yüzden bu dersimizde size aralarındaki farklar dansöz edeceğim arteryo ve arterioloskleroz ile başlayalım farklarını anlatırken her birinin ne olduğunu açıklamaya çalışacağım yani tam olarak bu durumlar oluştuğunda vücutta neler oluyor buna bakacağız artero ve arterioloskleroz damarların sertleşmesi ile alakalı bir durum anlatır bunun şimdi sağlıklı bir kan damarı olduğunu düşünelim Evet çiziyorum sağlıklı kan damarları yumuşak ve esnektir zaman içinde sertleşti clarin de ise buna benzer bir görünüm oluşur damarın boyutları değişmez Ama oldukça serttir az önce bu gibi arterioloskleroz da da buna benzeyen bir durum var Şu ana kadar Bunların aslında farklı şeyler oldukları konusunda sizi ikna edemedim Öyle değil mi Evet burada da süreç aynı olduğu için yani damarlar sertleştiği için aradaki Farkın ne olduğunu merak ediyor olmalısınız arteriosclerosis büyük ve orta boy damarlarda gerçekleşir damarları büyük orta küçük ve arterler olarak sınıflandırdı ımızı hatırlıyor olmalısınız işte size fark damarların sertleşmesi sürece büyük ve orta boy damarlarda gerçekleşiyorsa buna artırıyoruz Cross küçük boy damarlar ya da arterlerde gerçekleşiyorsa da arterioloskleroz adı verilir süreç aynı olsa da gerçekleştiği damara göre verilen ad değişiyor Evet Bu ikisi arasındaki en önemli farkı bu olduğunu anladığımıza göre Şimdi de damarları bak bak gel sertleşmesinin neden önemli olduğunu inceleyelim buraya bir Spektrum çiziyorum spektrumun bu ucuna esnek değil borcuna da çok esnek yazıyorum Bu spektrumda damarı damarın esnekliği esneme kapasitesi anlamında değerlendireceğiz çok esnek damarlara örnek olarak toplardamarları verebiliriz Hemen not ediyorum toplardamarlar Son derece esnek damarlardır atardamarlar ise burada bulunurlar yani toplardamarlar kadar esne Yemezler ve onlar kadar uyumlu değillerdir hiç ama hiç esnek olmayan bir örnek olarak Kurşundan yapılmış boruları düşünebilirsiniz arteriyoskleroz ya da arteriyoskleroz da zaten çok fazla esnek olmayan atardamarlar sürmek durumda bu yönde hareket etmeye başlarlar yani esneklikleri gitgide azalır not edelim Bu hastalıklarda atardamar Ne istediklerini kaybederler peki sizce damarlar esneklikleri neden ve nasıl kaybediyor olabilirler Şimdi işin nasılını odaklanıyoruz İşte bu soruya cevap vermek için de ateroskleroz dan bahsedeceğiz hemen çok hızlı bir çizim daha yapayım bu bir atardamar olsun her ne kadar 3 katmanlı olduğunu bilsek de daha basit olması adına duvarını iki katmanlı olarak çizeceğim diyelim ki damarın bu kısmında ve bu kısmında yağ birikmeye başladı zaman içinde bunların damarı sıkacağını öngörmek zor değil damarın tıkanması lümenin daralmasına sebep olurken aynı zamanda kireçlenmeye de yol açar kireçlenme yüzünden lifli dokular burada birikir ve bir zamanlar yumuşak kırmızı ve esnek olan damar duvarı sertleşip ve yaklaşmaya başlar Sonuç olarak damarın bu ve bu kısmının çok az alır bu damar duvarının bu kısımları Artık eskisi gibi esneyemez ve buna da ateroskleroz adı verilir aterosklerozu arteriosklerozis un altına yazmamın sebebi ise aterosklerozun genellikle büyük ve orta boy damarlarda görülmesidir büyük ve orta damarlarda meydana gelen ateroskleroz arteriyoskleroz da sebep olur şimdi de Küçük damarlar ve arterlere odaklanalım ateroskleroz küçük damarlar ve arterlerde gerçekleşmiyorsa arteriyoskleroz nasıl meydana geliyor olabilir önce şuraya birkaç kilometre edelim yerlinin ve hiperplastik bunlar arterioloskleroz Un nasıl ortaya çıktığını açıklayan yani süreçle ilgili kelimeler yalin ve hiperplastik arterioloskleroz unu da bir çizim aracılığıyla bu istiyorum Bu kez damarda plak oluşumu Yerine Kan basıncının yükseldiği durumlara göz atacağız Evet yüksek kan basıncı ve diyabet gibi durumlarda damarın genişlemeye zorlayan basınç çok fazladır basıncı buraya çizdiğim oklarla göstermeye çalışıyorum basınç yüzünden Damar genişlemeye zorlandığında damarın içindeki proteinlerin bazıları da damarın duvarına doğru bitirirler proteinler damar duvarına doğru itildik Ç zaman içinde damar duvarının sertleşmesine yani damarın esnekliğini kaybetmesine sebep olurlar tüm damar duvarı esnekliğini kaybettiğinde de arterioloskleroz meydana gelir bu olay her zaman bu şekilde gerçekleşmez ama size genel olarak nasıl gerçekleştiği hakkında biraz bilgi vermek istedim Kısacası yüksek Kan basıncının da yumuşak olan bir damarın sertleşmesini oy vereceğini söylüyor Bir sonraki dersimizde kaldığımız yerden devam edeceğiz hoşçakalın